Feykir - 25.07.2018, Blaðsíða 7

Hjónin Sigurður og Lilla á Blettinum.
Hér var allt lokað áður en Benjamín hófst handa en nú er hér kominn greiðfær stígur.
Ein af plómutegundunum í gróðurhúsinu.
Þegar gengið er um svæðið má
glöggt sjá hversu mikla vinnu
þarf að leggja af mörkum til að
halda í horfinu. Benjamín hefur
unnið mikið starf í sumar, m.a.
við að ryðja stíga og gera svæðið
aðgengilegra svo hægt sé að
komast þar um á vélknúnum
farartækjum. Mikið er þó
ógert enn en áhuginn á koma
hlutunum í betra horf leynir sér
ekki hjá hvorugum feðganna.
„Ég hélt ég yrði nú bara einn
hérna,“ segir Benjamín, „en svo
fór pabbi að birtast hérna líka.“
Fleiri hafa látið sjá sig og boðið
fram krafta sína og hefur þeim
verið tekið fagnandi.
Að sjálfsögðu hefur Blett-
urinn verið miðdepill í lífi
fjölskyldunnar í gegnum tíðina
enda helsta áhugamál þeirra
Sigurðar og Lillu. Aðspurðir
um hvort þeir hafi erft þennan
mikla ræktunaráhuga segir
Benjamín: „Maður hafði nú
kannski ekki alltaf áhuga á því
þegar maður var krakki en
maður lék sér rosalega mikið
hér og allir krakkarnir. Við
lékum okkur öll mest á sama
staðnum, norðasta blettinum,
þar er svona klettur, rosalega
stór í minningunni en hann er
það nú reyndar ekkert lengur.
En jú, við höfum áhuga.“
„Auðvitað er maður ofsalega
tengdur þessum stað,“ bætir
Oddur við. „Maður ólst upp
með þessu og var alltaf að
miða sig við trén. Ég tapaði
baráttunni 13 ára, þá varð eitt
tréð hærra en ég. Mér fannst
það fúlt vegna þess að það óx
í S, hafði brotnað, en var samt
orðið hærra en ég.“
Bletturinn hefur, eins og
nærri má geta, verið vettvangur
fyrir margar góðar stundir
og kemur fjölskyldan þar
gjarnan saman. Þegar Lilla
varð fimmtug var þar tjaldað
hundrað manna tjaldi með
krossviðargólfi og haldin
heljarmikil veisla. Einnig hélt
Hvammstangi upp á 50 ára
afmæli sitt með grillveislu á
Blettinum. Í ágúst stefnir Lilla
á að hóa saman fjölskyldunni
og söngsystrum sínum úr
Lillukórnum, sem er við hana
kenndur, í tilefni af 85 ára
afmæli sínu.
Aðgangur að Blettinum
er öllum frjáls og er hann svo
sannarlega hrein paradís heim
að sækja. Að sjálfsögðu ber
gestum að vanda umgengni
og hafa hugföst orð skáldsins
Þorsteins Erlingssonar sem
letruð eru á skiltið við inngang-
inn. „Þér frjálst er að sjá hve
ég bólið mitt bjó, ef börnin mín
smáu þú lætur í ró.“
lét alltaf sem ég vissi ekkert um
hana,“ segir Sigurður og hlær.
Eins og áður er getið var
það árið 1958 sem fyrstu
plönturnar voru settar niður í
Blettinn. „Svo komu ísaárin,“
segir Sigurður, „þá hætti ég
bara að koma hér. Svo kom ég
frameftir aftur og þá var þetta
bara í lagi.“ Fyrstu plönturnar
sem settar voru niður komu frá
Hallormsstað og segir Sigurður
að þáverandi skógræktarstjóri,
Sigurður Blöndal, hafi svo
komið til þeirra og þegar
hann sá landið sem rækta átti
á hafi hann sagt: „Þú hefðir
aldrei fengið þessar plöntur
hjá mér ef ég hefði vitað að
þú ætlaðir að setja þær hér,
þetta er svo vont land.“ Síðan
þá hefur verið aflað fanga víða
um land og ekki síður út fyrir
landsteinana. Að sögn Odds
gerði pabbi hans tilraunir með
fræ úr sunnanverðri Evrópu en
færði sig alltaf norðar og hafa
Norðurlöndin komið vel út og
einnig Klettafjöllin og Alaska.
Sigurður hefur aldrei lært
nein tungumál en einhverju
sinni lánaði frænka hans
honum bók á norsku sem
hann hafði áður lesið á
íslensku og síðan þá les hann
og skilur norsku og hefur náð
að bjarga sér með bréfaskipti
við Norðmenn. Blaðamaður
innir Sigurð eftir því hvernig
hann hafi, löngu fyrir daga
allra netsamskipta, komist í
samband við þá sem seldu
honum fræ frá útlöndum. „Ég
las í einhverri bók um einhvern
sem seldi plöntur og ég skrifaði
honum og hann sendi mér
nöfn sem ég gæti skrifað til
í Ameríku. Þetta var svolítið
gaman að þessu en auðvitað
var þetta tóm vitleysa,“ segir
Sigurður kíminn og finnst
þetta greinilega ekki hafa verið
mikið mál.
Plantað við ýmis skilyrði
Þau hjónin hafa átt margar
stundirnar á Blettinum og
engum dylst að það er óhemju
mikið verk sem liggur að baki
allri þeirri grósku sem þar er
og margar sögur hægt að segja
sem tengjst því. Eitt sumarið
fór Sigurður norður í Fljót og
kom heim með 100 græðlinga
af keisaraösp sem hann varð
sér úti um þar nyrðra og setti
þá niður meðfram veginum.
„Og var svo heppilegt eða hitt
þó heldur,“ segir Lilla, „að það
sumar þá rigndi aldrei og ég fór
á hverjum einasta degi og stóð
í klukkutíma og vökvaði. Ætli
það hafi ekki 90 plöntur lifað.“
Sumar ræktunartilraunir þeirra
hafa líka átt það til að taka allt
aðra stefnu en til var ætlast í
upphafi. „Ég sáði þessu þarna,
þetta átti að verða hátt tré, 5-6
metra hátt, en hún verður aldrei
meira en þetta,“ segir Sigurður
og bendir á tré á flötinni sem er
innan við hálfsmeters hátt.
Lilla rifjar upp fleiri sögur:
„Eitt haustið þurftum við
að setja niður heilmikið af
plöntum hérna uppfrá langt-
nokkuð. Heldurðu að það
geri ekki snjó og hríð og við
vorum alveg í vandræðum
með hvað við ættum að gera
við plönturnar. Við þurftum
að moka hnédjúpan snjó áður
en við settum þær niður en
það grátlega var það að hálfum
mánuði seinna var jörðin auð.“
Þau Lilla og Sigurður
hafa líka reynt sig við ávaxta-
trjáaræktun og í tveimur
gróðurhúsum á Blettinum
er að finna plómutré af
ýmsum tegundum og þar
fékk blaðamaður að smakka
þær gómsætustu plómur sem
hann hefur á ævinni fengið.
Plómutrén hafa gefið af sér
talsverða uppskeru. Í gróður-
húsinu eru líka eplatré en tekjan
af þeim hefur verið misjöfn.
Einnig hafa þau hjónin ræktað
ýmsar tegundir af berjum.
Í gróðurhúsinu bendir
Sigurður á plómutré sem er
með áberandi hring á bolnum
sem skýrist af því að hann tók
rót af villirós og græddi á hana
plómutré. Ástæðan er sú að rót
rósarinnar er frostþolin en ekki
Frá fánastönginni var eitt sinn gott útsýni yfir Hvammstanga. Nú standa þar
myndarleg tré.
Á skiltinu við innganginn er ljóð Péturs Aðalsteinssonar sem hefst svo: Ég gekk inn í
lundinn í skógarins frið og skjól. Á skínandi himni ljómaði brennheit sól.
plómutrésins. „Þetta var ráðið,“
segir Oddur, „til að geta ræktað
tré sem eru með rætur sem ekki
þola frost.“
Sírenurnar í mestu
uppáhaldi

Blaðamanni leikur forvitni
á að vita hvort eitthvað á
Blettinum sé í meira uppá-
haldi en annað. Lilla er
fljót til svars: „Ekki nokkur
skapaður hlutur.“ En Sigurður
á sínar eftirlætisplöntur.
„Jú, sírenurnar,“ segir hann,
„þær ilma svo vel og bera
svo falleg blóm.“ Svo færist
prakkarasvipur yfir andlitið og
hann bætir við: „Þær eru allar
stolnar, ég klippti afleggjara og
fór með þær heim í vasanum.
Einu sinni fór ég með græðlinga
heim og gleymdi þeim, fór
úr úlpunni og setti hana inn í
skáp. Svo eftir viku þá fann ég
þetta, allt ónýtt! Setti það niður
samt og þeir komu til.“
29/2018 7