Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.1992, Side 31

Hreyfihamlaður stjórnar tölvu með aðstoð vélmennis.
un. Þá var ákveðið að bjóða þessum
einstaklingum nám á vegum lýðhá-
skólanna. Þegar allir lausir endar
höfðu verið hnýttir og allir vissu hvað
hver átti að greiða voru námskeið
sniðin að þörfum þessara einstaklinga.
Komið hefur í ljós að flestir þeirra
sem tóku þátt í þessu verkefni höfðu
að einhverju að hverfa eftir að námi
lauk, annaðhvort að starfi við sitt hæfi,
framhaldsnámi eða einhverri tóm-
stundaiðju sem fullnægði starfslöngun
þeirra.
Hvað geta íslendingar gert?
Hér á landi hefur atvinnuástand á
meðal fatlaðra verið sæmilegt miðað
við það sem gengur og gerist á Norð-
urlöndum. Á meðal nokkurra hópa
fatlaðra hefur atvinnuleysi verið nær
óþekkt og byggir það m.a. á rekstri
verndaðra vinnustaða og ákveðnum
störfum sem þessir hópar hafa helgað
sér úti á hinum almenna vinnumark-
aði. Þá hafa verið í gildi hér á landi lög
sem heimila Tryggingastofnun ríkis-
ins að gera samninga við fyrirtæki um
starfsþjálfun fatlaðra einstaklinga.
Skulu samningarnir gerðir til þriggja
ára þannig að Tryggingastofnun greiði
3/4 hluta launa hins fatlaða fyrsta
árið, helming annað árið og fjórðung
hið þriðja. Fáir hafa nýtt sér þessa
möguleika enda falla bætur til ein-
staklings niður á meðan á þjálfun
stendur án tillits til þeirra launa sem
hann nýtur.
Með nýsamþykktum lögum um
málefni fatlaðra opnast leiðir til
breytinga á þessu fyrirkomulagi. Nú
er félagsmálaráðuneytinu heimilt að
veita fötluðum einstaklingum stuðn-
ing á almennum vinnumarkaði. Þótt
ákvæði laganna séu ekki mjög ná-
kvæm verður hægt að vinna úr þeim
með sérstakri reglugerð. Hún gæti
sem best tekið mið af því sem vel hef-
ur til tekist á Norðurlöndum og víðar.
íslendingar eru um þessar mundir á
þeim krossgötum að nú er tækifæri til
að móta nýja stefnu í atvinnumálum
fatlaðra hér á landi þar sem fara saman
almenn úrræði og sértæk eins og
verndaðir vinnustaðir og þar með ættu
að opnast fleiri leiðir til þess að skapa
ýmsum hópum fatlaðra atvinnu-
tækifæri. Ef marka má orð íslenskra
atvinnurekenda á ráðstefnu þeirri um
atvinnumál sem Öryrkjabandalagið
efndi til haustið 1990 viljaþeirgjaman
taka þátt í nýsköpun í atvinnumálum
fatlaðra fái þeir til þess stuðning frá
hinu opinbera. í sænskum lögum er
atvinnurekanda gert skylt að leggja
fram tillögur um endurhæfingu ein-
staklings sem hlýtur skerta starfsorku
af völdum sjúkdóma eða slysa. Slík
ákvæði í íslenskri vinnulöggjöf gætu
stuðlað að því að fólk héldi störfum
innan fyrirtækja sem það hefur starfað
við og stuðlað þannig að meiri stöðug-
leika og öryggi á íslenskum vinnu-
markaði. Hér verður reyndar til að
koma samstarf vinnuveitenda, sam-
taka fatlaðra og félaga launþega í
landinu.
Jafnframt því sem nýju lögin um
málefni fatlaðra opna fleiri dyr er
ástæða til að nýta sér þær lagaheimildir
sem áður var getið og fjalla um starfs-
samninga milli fyrirtækja og Trygg-
ingastofnunar. Vænta má þess að tekið
verði áþessum málum við endurskoð-
un tryggingalöggjafar enda lágu fyrir
tillögur um þessi mál frá þeirri nefnd
sem síðast vann að samningu frum-
varps til nýrra tryggingalaga. Því meiri
sveigjanleika sem um verður að ræða
í þessum efnum þeim mun betri verður
árangurinn.
Ráðstefna um atvinnumál fatlaðra
á Norðurlöndum sýndi svo að ekki
verður um villst að menn eru á réttri
leið í þessum efnum. Að vísu eru
menn helst til oft að spjalla við sjálfa
sig á slíkum fundum því að þeir sem
helst þyrftu að heyra boðskap þann
sem þar er birtur láta ekki sjá sig. Til
dæmis voru engir fulltrúar íslenskrar
verkalýðshreyfingar eða atvinnu-
rekenda á ráðstefnunni, en án sam-
starfs við þá verður víst lítið um fram-
farir. En ráðstefnan varð þeim sem
sóttu hana mikil uppörvun til frekari
sóknar. Verður væntanlega myndaður
samstarfshópur þeirra er ráðstefnuna
sóttu til þess að þrýsta frekar á um
framfarir í þessum málum hér á landi.
Arnþór Helgason.
Formaður í þungum þönkum. Björk og Birna líka.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS