Morgunblaðið - Sunnudagur - 08.03.2020, Qupperneq 13

12. október 1986
20. janúar 1981
28. október 1995
Fékk delluna frá pabba
Ljósmyndadelluna fékk Ragnar í arf frá föður
sínum, Axel Sölvasyni, sem er nýlátinn. „Pabbi
hafði mikinn áhuga á ljósmyndun og var alltaf
að taka myndir. Var meira að segja með
myrkraherbergi heima. Þar var ég sjálfur
byrjaður að framkalla myndir átta ára gamall.
Pabbi keypti Life og fleiri erlend tímarit og
það kveikti í mér að sjá þar myndir eftir mjög
færa ljósmyndara. Dellan byrjaði samt ekki
fyrir alvöru fyrr en á Kvískerjum í Öræfum,
þar sem ég var í sveit á sumrin. Þar myndaði
ég allt sem hreyfðist.“
Bræðurnir á Kvískerjum áttu drjúgan þátt í
að móta Ragnar en þar kviknaði meðal annars
áhugi hans á náttúrunni, Grænlandi og norð-
urslóðum almennt en það hefur öðru fremur
verið hans ævistarf að mynda lífið á þeim stór-
brotnu slóðum. „Það voru ótrúleg forréttindi
að vera í sveit á Kvískerjum. Bræðurnir voru
með okkar fremstu vísindamönnum og það er
ógleymanlegt að hafa farið með þeim að mæla
vötnin í Öræfum. Fyrir kom að maður var
sendur einn á hesti að mæla Hrútá og Fjallsá.
Ætli börn yrðu ekki tekinn af foreldrum sínum
í dag kæmist slíkt upp. En þetta voru aðrir
tímar og mér leið eins og að ég væri í indíána-
leik.“
Kvískerjabræður gerðu líka jöklamælingar
og Ragnar áttaði sig snemma á því að jöklarnir
væru að hopa. „Þarna fékk ég mína fyrstu inn-
sýn í þær miklu breytingar sem hafa átt sér
stað á jöklunum undanfarna áratugi. Hvort
sem það er af mannavöldum eða fyrir aðrar
sakir, þá var nauðsynlegt að grípa í taumana.
Því miður komu þær aðgerðir of seint en vís-
indamenn spá því að allir jöklar á Íslandi verði
horfnir innan 150 til 200 ára. Það er nöturleg
staðreynd.“
Ætlaði að verða flugmaður
Aðra dellu fékk Ragnar frá föður sínum, það
var flug. „Það er raunar fjölskyldudella en
báðir bræður mínir eru flugstjórar. Sjálfur
lærði ég að fljúga á unglingsaldri og ætlaði að
verða flugmaður. Það var hins vegar enga
vinnu að fá í fluginu á þeim tíma og ég ákvað
að láta reyna á ljósmyndunina.“
Þetta hefði sumsé getað farið á allt annan
veg?
„Já, auðveldlega.“
Hugsið ykkur!
Faðir Ragnars var með þriðju delluna, veiði-
dellu, en af henni smitaðist sonurinn ekki. „Ég
þoli ekki byssur og gæti aldrei drepið dýr.“
Þegar Ragnar hóf störf á Morgunblaðinu
var hann í ljósmyndanámi hjá Ingibjörgu Kal-
dal. Hún varð hins vegar að loka stofu sinni og
ekki fannst annar meistari, þannig að Ragnar
lauk aldrei sveinsprófi. „Ég fékk ekki að taka
prófið á þessum tíma. Mér var boðið það fyrir
nokkrum árum en afþakkaði pent. Fannst það
ekki hafa neina þýðingu úr þessu.“
Eftir tvö sumur í íþróttaljósmyndun var
Ragnar fastráðinn við ljósmyndadeild Morgun-
blaðsins 15. janúar 1976, þá sautján ára að
aldri.
Hann kveðst hafa lært eitthvað nýtt á hverj-
um einasta degi. „Það var ekki bara Óli K. sem
kenndi mér allt um ljósmyndun. Ekki var hægt
að hugsa sér betri skóla en að sitja fundi með
ritstjórunum, Matthíasi Johannessen og
Styrmi Gunnarssyni, útlitshönnuðinum Árna
Jörgensen og blaðamönnum á borð við Björn
Vigni Sigurpálsson, Björn Jóhannsson, Frey-
stein Jóhannsson, Elínu Pálmadóttur, Björn
Bjarnason, Agnesi Bragadóttur, Magnús
Finnsson, Sigtrygg Sigtryggsson og Ágúst
Inga Jónsson. Það sló ekkert háskólanám það
út.“
Hann segir sama liðsanda hafa gilt á Morg-
unblaðinu og í fótboltanum. Samkeppnin á
blaðamarkaði var hörð, við Tímann, Þjóðvilj-
ann, Alþýðublaðið, Vísi og Dagblaðið, og allir
spiluðu fyrir liðið. „Á þessum tíma var hollusta
við sitt íþróttafélag mikil og sama máli gilti um
blaðið sem maður vann hjá. Öll stóðum við sam-
an í baráttunni. Að sjá blaðið á hverjum morgni
var eins og að skora mark – enda þótt auðvitað
væri ekki tækifæri til þess að setj’ann í skeytin
inn á hverjum degi.“
Metnaður og lífsgleði
Ragnar segir andrúmsloftið í Aðalstrætinu hafa
verið engu líkt og hann hlakkaði til að mæta í
vinnuna á hverjum morgni. „Ef ég ætti að velja
tvö orð til að lýsa stemningunni niðri á gamla
Mogga þá yrðu það metnaður og lífsgleði.
Menn tóku starfið mjög alvarlega og voru
staðráðnir í að gera sitt besta en létu það aldr-
ei bitna á gleðinni í þessari hörðu samkeppni.“
Og áherslur voru skýrar. „Matthías sagði
einhvern tíma að okkur væri afhentur spegill
til að spegla samtímann. En ekki okkur sjálf.
Fréttin væri aðalatriðið, blaðamaðurinn bara
auðmjúkur þjónn að baki. Í þessu er mikil
viska fólgin og eftir þessu hef ég alla tíð reynt
að fara.“
Algjör eldveggur var milli ritstjórnar og
auglýsingadeildar Morgunblaðsins og hafði
blaðið þann tilgang æðstan að þjóna lesendum
sínum. „Auglýsingadeildin hafði ekkert með
ritstjórnarefnið í blaðinu að gera og öfugt.
Myndirnar léku þarna stórt hlutverk enda er
myndin sem miðill afskaplega sterk. Frægt
var þegar National Geographic sagði upp sín-
um helstu ljósmyndurum og tapaði í fram-
haldinu milljón áskrifendum á hálfu ári. Til er
fullt af ljósmyndum sem hafa breytt sögunni;
það var til dæmis ljósmynd, eftir Nick Ut, af
ungri brenndri stúlku eftir napalm-sprengju
sem átti þátt í að Víetnam-stríðinu lauk.“
Fleira ungt fólk kom til starfa á ljós-
myndadeild Morgunblaðsins á þessum tíma,
það er Emilía Björg Björnsdóttir og Frið-
þjófur Helgason og Brynjólfur Helgason.
„Emilía er nýhætt á blaðinu, þannig að við
unnum saman í meira en fjörutíu ár. Hún
Ljósmynd/Sölvi Axelsson
22. mars 2010
EFTIRMINNILEGAR FORSÍÐUR
24. maí 2011 25. maí 2011
Ragnar við Super Cubflugvél
flugklúbbsins Þyts. Hún var
lengi mikilvægt vinnutæki.

8.3. 2020 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13