Morgunblaðið - 06.04.2020, Blaðsíða 15

15
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 6. APRÍL 2020
Reykjavík Það var í ýmsu að snúast vestur á Granda í vikunni. Lyftaramaður var að færa til veiðarfæri frá einhverjum bátanna sem róa frá Reykjavík. Það er nóg að gera á vetrarvertíðinni.
Eggert
Fjáraukalög vegna
veirufaraldursins voru
samþykkt á Alþingi
fyrir skömmu. Í vinnu
fjárlaganefndar Al-
þingis lagði Miðflokk-
urinn ríka áherslu á að
starfsfólki í umönnun
og veitingu heilbrigð-
isþjónustu til Co-
vid-19-smitaðra ein-
staklinga yrði greidd
sérstök álagsgreiðsla fyrir mikil-
vægt og áhættusamt starf. Meiri-
hluti nefndarinnar sýndi því lítinn
áhuga. Miðflokkurinn brá þá á það
ráð að flytja breytingartillögu við
fjáraukalagafrumvarpið ásamt
stjórnarandstöðuflokkunum um
sérstaka álagsgreiðslu. Tillagan
var felld af ríkisstjórnarflokkunum,
Vinstri-grænum, Sjálfstæðisflokki
og Framsókn.
Takmarkaður skilningur
ríkisstjórnarinnar
Því miður virðist ríkisstjórnin
hafa takmarkaðan skilning á mikil-
vægi þess að umbuna okkar lykil-
starfsfólki í heilbrigðisþjónustu á
hættutímum, þegar álag í störfum
þess er gríðarlegt. Þekkt er að laun
hjúkrunarfræðinga og ljósmæðra á
Landspítalanum voru lækkuð um
mánaðamótin. Sú lítilsvirðing sem
þar var sýnd mikilvægum starfs-
stéttum sem leggja sig daglega í
hættu olli hörðum viðbrögðum
stjórnarandstöðunnar á Alþingi og
í samfélaginu. Var ríkisstjórnin
gerð afturreka með málið. For-
stjóri Landspítala hefur sent heil-
brigðisráðherra sérstakt bréf
vegna álags á starfsfólk Landspít-
alans með tillögu um umbun því til
handa. Heilbrigðisstofnanir á
landsbyggðinni hafa
ekki farið varhluta af
álaginu og því má ekki
gleyma að sinna þarf
Covid-19-sjúklingum í
heimahúsum. For-
stöðumenn allra heil-
brigðisstofnana á
landinu hafa sent ráð-
herra bréf þar sem
lýst er áhyggjum af
því að kjarasamningar
hjúkrunarfræðinga
hafa verið lausir í
meira en eitt ár og bólar ekki á
samkomulagi.
Önnur lönd umbuna
heilbrigðisstarfsfólki
Löndin í kringum okkur greiða
nú sínu heilbrigðisstarfsfólki álag. Í
Svíþjóð og nokkrum ríkjum Banda-
ríkjanna er greidd föst umbun.
Hana fá ekki einungis þeir sem eru
í fremstu framlínu, enda mæðir á
öllu starfsfólki. Það vekur óneitan-
lega athygli og er verulega dapur-
legt að ríkisstjórnin, með konu í
stóli forsætisráðherra og konu í
stóli heilbrigðisráðherra, skuli ekki
meta störf stærstu kvennastéttar
landsins, hjúkrunarfræðinga, meira
en raun ber vitni.
Eftir Birgi
Þórarinsson
Birgir Þórarinsson
Höfundur er þingmaður Miðflokksins
og situr í fjárlaganefnd Alþingis.
birgirth@althingi.is
Álagsgreiðsla til
heilbrigðisstarfs-
fólks á hættutímum
» Því miður virðist
ríkisstjórnin hafa
takmarkaðan skilning á
mikilvægi þess að umb-
una okkar lykilstarfs-
fólki í heilbrigðisþjón-
ustu.
Ísland stendur núna
frammi fyrir miklum
áskorunum til að mæta
nýjustu ógn heims-
byggðarinnar en Ís-
lendingar hafa oft
þurft að mæta ýmsum
áskorunum fyrr á öld-
um. Aflabrestir, eld-
gos, farsóttir, frosta-
vetur og heimskreppur
eru meðal áskorana
sem forfeður okkar hafa þurft að
mæta. Ísland varð frjálst og full-
valda ríki 1. desember 1918. Þetta
er einn merkasti áfanginn í sjálf-
stæðisbaráttu landsins sem hafði þá
staðið í nær eina öld. Haustið 1918
var eldskírn þjóðarinnar áður en
hún öðlaðist fullveldi. Hinn 12. októ-
ber urðu snarpir jarðskjálftar í Vík í
Mýrdal og Katla var farin að gjósa
en Katla er ein virkasta og hættu-
legasta eldstöð landsins. Aðeins viku
eftir að Katla gaus 19. október barst
spænska veikin til Reykjavíkur. Um
miðjan nóvember 1918 lágu þús-
undir Reykvíkinga veikir, en út-
breiðsla veikinnar var mjög hröð og
náði hámarki þremur vikum síðar.
Árið 1918 er gjarnan talið marka
upphaf nútímasögu Íslands sem Ís-
lendingar höfðu stefnt svo lengi að
og barist fyrir að öðlast fullveldi og
sjálfsmynd. Fullveldi landsins og
kraftur frumherjanna hefur komið
Íslandi í fremstu röð og tækifæri
framtíðarinnar eru fjöldamörg ef vel
er haldið á spöðunum. Mikilvægasta
hagsmunamál Íslands á núverandi
öld er að gæta hagsmuna einstakra
náttúruauðlinda hér á landi sem eru
t.a.m. ómenguð fiskiauðlind, endur-
nýjanlegir orkugjafar, heitt og kalt
vatn, fossar, hreint land, gjöfular
jarðir, ómengaðar landbúnaðar-
afurðir og stórkostlegt land. Ísland
er óslípaður demantur sem mun
hafa einstaka stöðu í breyttum
heimi með allar þær auðlindir sem
flestar þjóðir heimsins
munu þrá horft til
framtíðar.
Íslendingar geta
verið sjálfum sér nægir
á flestum sviðum með
nútímatækni og ný-
sköpun á öld snjallra
hugmynda og hugvits.
Íslendingar eiga eitt
besta lífeyriskerfi
heims sem byggist á
fullri sjóðsöfnun og
þjóðin er töluvert
yngri en flestar Evr-
ópuþjóðir auk þess sem fæðingar-
tíðni er töluvert hærri á Íslandi.
Heildareignir íslenska lífeyris-
kerfisins nema nú um tvöfaldri
landsframleiðslu landsins. Mennt-
unarstig þjóðarinnar er hátt og
mörg frábær alþjóðleg fyrirtæki
hafa orðið til á Íslandi síðastliðin 40
ár sem standa sig framúrskarandi
vel í alþjóðlegri samkeppni. Ísland
er í lykilstöðu til að taka forystu í
sjálfbærni, nýsköpun og umhverfis-
málum á nýrri öld snjallra hug-
mynda. Einstakar náttúruauðlindir
Íslands eiga eftir að koma Íslandi í
forystu í mörgum málum á heims-
vísu. Ísland mun því rísa undir öll-
um áskorunum sem mæta landinu
vegna þess að Ísland hefur staðið
frammi fyrir miklu stærri vanda
eins og árið 1918 þegar öldurnar
risu hátt með spænsku veikinni og
Kötlugosi þegar Ísland varð frjálst
og fullvalda ríki. Frumherjar Ís-
lands á þeim tíma mættu öllum
áskorunum enda alvöru Íslendingar
sem þótti vænt um landið sitt og
gættu hagsmuna þess í hvívetna.
Það mættu margir núlifandi Íslend-
ingar sem aðhyllast inngöngu í önn-
ur ríkjasambönd og vinna að því öll-
um stundum að gæta hagsmuna
annarra ríkja eða ríkjasambanda til-
einka sér. Ísland á að taka forystu í
sjálfbærni og umhverfisvernd á
heimsvísu og vera fyrirmynd ann-
arra ríkja í þessum tveimur mikil-
vægustu málaflokkum þessarar
aldar. Framtíðartækifæri Íslands í
breyttum heimi eru mörg en þarf að
nýta með klókum stjórnmálamönn-
um með leiðtogafærni.
Ísland mun mæta áskorunum
í breyttum heimi
Það er ekki ólíklegt að gjörbreytt
heimsmynd verði eftir þessar nýju
áskoranir sem nú ganga yfir heims-
byggðina en mörg tækifæri munu
koma í kjölfarið. Ylrækt verður
stóriðja 21. aldarinnar, sjálfbær
matvælaiðnaður, fámennið, einstök
náttúra, og nýsköpun með tækni-
fyrirtækjum með snjöllum hug-
myndum. Framtíð Íslands er björt
ef við berum gæfu til að nýta tæki-
færin. Frumherjum og forfeðrum
okkar ber að þakka með virðingu og
þakklæti einstaka væntumþykju á
landinu og gæðum þess og baráttu
til betra lífs. Gæfa Íslands eru stað-
fastir frumherjar sem gáfust aldrei
upp vegna þess að þeir höfðu trú á
Íslandi og gættu hagsmuna þess í
hvívetna. Íslendingar þurfa að
standa saman um fjöregg landsins
sem er frelsi og fullveldi landsins til
athafna. Íslendingar allir sem einn
eiga að gæta hagsmuna landsins í sí-
breytilegum heimi þar sem straum-
ar og stefnur breytast hratt. Nú
þurfa allir að hjálpast að til að kom-
ast í gegnum þennan tímabundna
vanda og vera tilbúnir að nýta fjöl-
mörg tækifæri sem munu skapast
þegar þessu linnir.
Eftir Albert Þór
Jónsson » Íslendingar geta ver-
ið sjálfum sér nægir
á flestum sviðum með
nútímatækni og nýsköp-
un á öld snjallra hug-
mynda og hugvits.
Albert Þór Jónsson
Höfundur er viðskiptafræðngur með
MCF í fjármálum fyrirtækja og 30
ára starfsreynslu á fjármálamarkaði.
albertj@simnet.is
Óslípaður demantur
á öld snjallra hugmynda