Fréttablaðið - 09.12.2020, Qupperneq 8

COVID -19 Vendipunktur varð í
þróun kórónaveirufaraldursins
sem hefur geisað um heiminn og
litað samfélög hans frá því í upp-
hafi þessa árs, þegar hin 90 ára
gamla Margaret Keenan varð fyrsti
Bretinn til þess að fá bóluefni sem
Pfizer framleiddi gegn veirunni.
Keenan, sem sagði bólusetn-
inguna vera frábæra fyrir fram
afmælisgjöf, fékk fyrsta skammt-
inn af þeim 800.000 skömmtum af
bóluefni sem sprautað verður í fólk
í Bretlandi næstu vikurnar. Stefnt
er að því að allt að fjórar milljónir
manna verði bólusettar í Bretlandi
áður en árið rennur sitt skeið.
Talið er bandaríska lyfjaeftir-
litið muni heimila bólusetningu
þar í landi fyrir forgangshópa á
fundi sínum sem haldinn verður á
morgun. Þá muni Evrópska lyfja-
stofnunin taka ákvörðun um hve-
nær bólusetning hefjist í löndum
Evrópusambandsins á fundi sínum
29. desember næstkomandi. Ísland
hefur tryggt sér aðgang að nægi-
legu magni til þess að bólusetja alla
þjóðina í gegnum samninga sem
Evrópusambandið hefur gert.
Pfizer var fyrsta fyrirtækið til að
fá leyfi fyrir notkun á bóluefni sínu.
Moderna, sem átti raunar óprófaða
útgáfu af bóluefni fyrir veiru sam-
svarandi kórónaveirunni í janúar
á þessu ári mun svo innan skamms
hefja dreifingu á sínu bóluefni.
Um er að ræða umfangsmestu
bólusetningu í heiminum í sögunni.
Bloomberg segir að eins og staðan sé
núna hafi 7,85 milljarðar skammta
af bóluefninu verið pantaðir af
þjóðum heims. Það dugir fyrir
fólksfjölda heimsins en í sumum
tilfellum þarf að gefa bóluefnið í
tveimur jöfnum skömmtum.
Kínverjar og Rússar hafa þróað
eigin bóluefni og heimiluðu notkun
þeirra í júlí fyrr á þessu ári, áður en
þau voru prófuð að fullu.
Pfizer hefur í hyggju að framleiða
50 milljónir skammta af bóluefni
fyrir lok árs og síðan 1,3 milljarða
fyrir árslok 2021. Moderna býst hins
vegar við því að framleiða 20 millj-
ónir skammta fyrir Bandaríkin í
desember og 100 milljónir skammta
fyrir heiminn allan. AstraZeneca er
hins vegar stórtækasti framleiðand-
inn þar sem lyfjafyrirtækið ætlar að
framleiða 3 milljarða skammta.
Töluverða umgjörð þarf við flutn-
ing á bóluefninu á milli staða en
margar þjóðir, þar á meðal Banda-
ríkin, munu fá Covax, sem er fyrir-
tæki sem starfar á vegum Alþjóða-
heilbrigðismálastofnunarinnar til
þess að sjá um f lutninginn til sín.
Evrópusambandið mun hafa milli-
göngu um f lutninginn til landa
sambandsins. Þá mun mexíkóski
milljarðamæringurinn Carlos Slim
sjá að mestu leyti um flutninginn
til landanna í Suður-Ameríku fyrir
utan Brasilíu.
Þrátt fyrir að margir séu orðnir
óþreyjufullir eftir komu bóluefnis-
ins á markað og skilji ekki hvers
vegna það tekur svo langan tíma að
þróa lyf sem nú þegar var til óprófað
á lager hjá Moderna í það minnsta,
þá er bóluefnið að koma á markað
á methraða. Alla jafna tekur það
nokkur ár að setja saman og þróa
slíkt bóluefni.
hjorvaro@frettabladid.is
Bólusetnig fer á fullt víða um
heiminn á allra næstu vikum
Margaret Keenan varð í gær fyrsti Bretinn til að vera bólusett gegn kórónaveirunni þar í landi. Tæpu ári
eftir að hafa þróað óprófaða gerð af bóluefni er Moderna í startholunum að setja það á markað. Banda-
ríkjamenn stefna að því að fylgja fordæmi Breta á næstu dögum og Evrópubúar í upphafi næsta árs.
Margaret Keenan var fagnað í kjölfar þess að hún fékk bóluefnið á sjúkrahúsinu í Coventry. FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
7,85
milljarðar skammtar af
bóluefni hafa verið pantaðir.
Hörð mótmæli í Mumbai
Fjöldi fólks kom saman og mótmælti nýlegum breytingum indverskra stjórnvalda á landbúnaðarkerfi landsins í Mumbai. Bændur eru ekki alls
kostar sáttir við þá kjaraskerðingu sem felst í breytingunum og þustu reiðir út á götu til þess að láta megna óánægju sína í ljós. FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
COVID-19 Almannavarnadeild rík is -
lögreglustjóra sendi frá sér tilkynn-
ingu í gær þar sem landsmenn voru
varaðir við því að dæmi væru frá
löndum í Evrópu um sölu á efni sem
markaðssett sé sem bóluefni en sé
það alls ekki.
Í kjölfar jákvæðra frétta af þróun
bóluefna gaf Europol út viðvörun
til aðildarríkja sinna vegna upp-
lýsinga um að skipulagðir brota-
hópar nýttu tækifærið til að búa til
og selja önnur efni en eru auglýst
sem bóluefni.
Almannavarnadeild ríkislög-
reglustjóra varar við því keypt séu
efni sem í besta falli veiti falska vörn
og vinni gegn markmiðum yfir-
valda til að ná faraldrinum niður
og í versta falli geta verið hættuleg
heilsu fólks. – hó
Vara við sölu á
efni sem veitir
falska vörn
SAMGÖNGUR Flugvélaframleiðand-
inn Boeing af henti í gær banda-
ríska f lugfélaginu United Airlines
fyrsta eintakið af MAX 737 vél, sem
farið hefur í gegnum endurbætur á
búnaði sínum, eftir að tvær vélar af
slíkri gerð brotlentu fyrir tæpum
tveimur árum.
Þetta er afar mikilvægur áfangi
fyrir Boeing og fyrsta skrefið í átt til
þess að bæta tekjuflæði fyrirtækis-
ins sem hefur verið af skornum
skammti eftir f lugslysin.
Boeing er með 450 Max-flugvélar
sem hafa ekki verið í notkun síðan
í mars 2019 þegar 346 fórust í f lugi í
vélum af þeirri gerð. Bandarísk flug-
málayfirvöld afléttu banni við Max-
flugvéla í lofthelgi sinni um miðjan
nóvember síðastliðinn.
Yfirvöld annars staðar í heim-
inum eiga eftir að taka ákvörðun
um hvort þau fylgi fordæmi banda-
rískra kollega sinna. Boeing stefnir
að því að afhenda helming Max-véla
sinna lok næsta árs. Lokið verði svo
við að afhenda allar vélarnar árið
2022. – hó
Boeing afhenti
fyrsta eintakið
úr yfirhalningu
HRYÐJUVERK Leyniþjónusta Nýja-
Sjálands og lögregla landsins
gerðu mistök í aðdraganda hryðju-
verkaárásarinnar sem framin var í
Christchurch 15. mars í fyrra. Þetta
er niðurstaða þarlendrar rann-
sóknar.
Hins vegar  segir í skýrslu um
málið að  óvíst sé hvort mögu-
legt hefði verið að koma í veg fyrir
árásina. Fjöldi tillagna að úrbótum
eru listaðar í skýrslunni og Jacinda
Ardern, forsætisráðherra Nýja-Sjá-
lands, lofaði að innleiða þær þegar
hún kynnti niðurstöðu skýrslunnar
í gærmorgun.
Tæplega þrítugur Ástrali varð
51 manni að bana og særði fjöru-
tíu í árás á tvær moskur í borginni.
Innan við tuttugu mínútum eftir að
tilkynnt var um atlögurnar var lög-
reglan búin að yfirbuga manninn. 
Árásarmaðurinn afplánar lífs-
tíðardóm sem hann fékk í ágúst
síðastliðnum. – hó
Viðurkenna
mistök í
Christchurch
Jacinda Arden forsætisráðherra.
9 . D E S E M B E R 2 0 2 0 M I Ð V I K U D A G U R8 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð