Harmonikublaðið - 01.05.2017, Síða 23

skiptið. Allt tókst vel í höllinni, öllum til sóma
í hvívetna. Einleikarar voru þeir Bragi
Hlíðberg, Jakop Yngvason og Gunnar K.
Guðmundsson (blindi) og varð fólk undrandi
er hann lék á nikkuna með sínum fingralausa
hægrihandarstubb, snéri svo harmonikunni
við og lék með vinstri hendi á hljómborðið
og Jóhannes Pétursson lék undir á bassa sinnar
nikku. Borgarstjóri Bergen færði okkur sem
vorum í forsvari einkennisfána borgarinnar
að tónleikunum loknum.
Landsmótið 1990
Nú er komið að landsmótinu að Laugum í
Reykjadal 1990. Til mótsins er boðið
gestaspilara í fyrsta skipti frá útlöndum, hinum
margfræga harmonikusnilling Nils Flakke frá
Svíþjóð. Sambandsmenn báðu mig að taka á
móti honum og koma með hann norður að
Laugum. Eg og kona mín mættum til
Keflavíkur og tókum á móti Nils og unnustu
hans Karin Sandström og ókum af stað norður
með viðkomu og göngu á Grábrók, stans í
grænni lautu á leiðinni, boðið upp á kaffi og
heimabakað meðlæti að gömlum íslenskum
sið. Ottasvip brá fyrir á andliti Karinar á
norðurleiðinni, enda kom á daginn að hún
var lafhrædd í bílnum. Síðar kom í ljós að hún
hafði aldrei ekið um skóglaust land, fannst
alltaf hún væri á leið útaf.
Skammt stóra högga á milli
Eitt af því ánægjulega sem gerðist við allar
þessar móttökur var að ýmsir af þeim ágætis
mönnum urðu kunningjar mínir, sérstaklega
Lars Ek og Sigmund Dehli. Eftir að blaðaútgáfa
mín hófst, fékk ég hvatningu frá ýmsum, sem
fengu blaðið erlendis að mæta á harmonikumót.
Það varð til þess að við hjónin fórum á
Titanofestivalen í Noregi og einnig áttum við
eftir að taka þátt í hinu risastóra Ransátermóti
í Svíþjóð. I framhaldi af þessu kynntist ég enn
fleiri framámönnum innan þessa geira og þar
kom, að ég var boðaður til Finnlands á fund
norrænna harmonikufélaga sem fram fór í
bænum Porvoo skammt frá Helsinki 12.-13.
apríl 1997. Þessi fundur var í umsjá Finna og
þeir buðu upp á allt, ferðir, hótel og mat.
Lars Ek boðaði til stofnfundar Alþjóðlega
Frosinifélagsins í Stokkhólmi í nóvember
1998. Fór hann fram á það í bréfi að ég kæmi,
sem fulltrúi Islands í þann félagsskap. Ég sló
til og mætti á fundinn og þar með átti ísland
möguleika á að senda keppanda í keppnina
Frosini Grand Prix. Næsta Frosini keppni var
nú boðuð 21. nóvember 1999 í Helsinki og
nú varð að leita uppi keppanda hér heima.
FHUR hafði haldið hæflleikakeppni í
harmonikuleik 1998 þar sem sigurvegari í elsta
flokki var sautján ára piltur Matthías
Kormáksson. Hann féllst á að mæta til
keppninnar og við mættum til Finnlands á
tilsettum tíma, Matthías stóð sig með mikilli
prýði meðal keppenda frá Svíþjóð, Noregi,
Finnlandi og Rússlandi, var þar með fyrstur
Islendinga að taka þátt í slíkri keppni. Árið
2000 var aftur Frosini keppni framundan, nú
í smábænum Hammarstrand í Svíþjóð. Enginn
gaf sig fram, svo mér datt í hug að ræða við
vin min, hinn síunga Gretti Björnsson sem
var að verða sjötugur. Minn maður sló til og
við mættum saman á keppnisstað. Keppendur
voru frá Danmörku, Svíþjóð, Noregi,
Finnlandi, Rússlandi og Islandi. Grettir lék á
alls oddi, hann var svo glaður og þakklátur að
hafa drifið sig og stoltur af ungu keppendunum
sem virtust allir vegir færir. „Þér tókst, Hilmar,
að vekja neista í minni gömlu sál með þessu
öllu saman“ sagði hann. Nú er ekki öll sagan
sögð því í matarboði eftir keppnina með
keppendum og dómurum sem voru Seppo
Lankinen Finnlandi, Oleg Sharov Rússlandi,
Viðmxlandi ágóSri stund meS sinni stoS ogstyttu ígegnum
tíáina, Sirrý
Henryjonsson Svíþjóð og Lars Ek yfirdómari,
stungum við Grettir saman nefjum og
trekktum hvorn annan upp í því að fá alla
þessa meistara til Islands að halda alvöru
tónleika 2001. „Svo verð ég líka sjötugur“,
bætti minn maður við „og blaðið Harmonikan
hættir útgáfu þá eftir fimmtán ár,“ sagði ég.
Stjörnutónleikar á nýrri öld
Þessi sprengihugmynd féll í frjóan jarðveg,
viðstaddir glöddust mjög og innan stundar
var áformið handsalað. Skammt yfir sögu farið
hófumst við handa eftir heimkomuna að koma
boðskapnum á framfæri. Langholtskirkja varð
fyrir valinu og viðburðinum gefið nafnið
„Stjörnutónleikar á nýrri öld“ og dagsetningin
ákveðin 5. maí 2001 sem var afmælisdagur
Grettis. Markaðssetning fór nú á fulla ferð og
stjörnurnar mættu eins og ákveðið var. Þeir
sem komu fram voru, Alexander Satsenko
sextán ára rússneskur harmonikusnillingur,
Seppo Lankinen Finnlandi, Lars Ek Svíþjóð,
Magnus Jonsson Svíþjóð, Oleg Sharov
Rússlandi, allir harmonikuleikarar og kona
Oleg, söngkonan Lydia Sharova er söng
rússnesk þjóðlög. Árni Arinbjarnar hálfbróðir
Grettis spilaði tónleikana inn á orgel
kirkjunnar. Tónleikarnir slógu gjörsamlega í
gegn, kirkjan troðfull og gleðin og hrifningin
var einstök. Eftir tónleikana bauð Grettir til
afmælisveislu í safnaðarheimili kirkjunnar þar
sem vinir og vandamenn mættu ásamt öllum
stórmeisturunum, þá bættust við
framhaldstónleikar. Aideilis ógleymanlegt.
Hver er þín skoðun á ungum
harmonikuleikurum í dag?
Unga harmonikufólkið sem er að læra kemur
ekki inn í félagsstarfið, en mörg þeirra koma
á mótin til að spila. En hvað hafa þau verið
að spila? Ef það er staðreynd að fólkið sem fer
utan til að læra meira kemur svo heim spilandi
framúrstefnutónlist, þá er ég allavega ekki
sáttur. Ekki syngur maður né dansar eftir
henni, ekkert líf eða gleði, bara hrúga af
tónum, nikkan barin að utan, allt þetta fer
misvel í eyru, heyrist mér.
Hafa harmonikufélögin skilað því
sem þú reiknaðir með?
Jú það held ég, félögin störfuðu af miklum
krafti fram eftir árum, og náðu fram mörgum
góðum markmiðum. Samvinna margra félaga
hefur að jafnaði verið góð, það ég best veit og
virðing haldist milli þeirra enda allir að stefna
að líku marki. Ég persónulega haíði mikil og
góð samskipti við félögin á blaðaútgáfuferli
mínum. Nú eru farin að koma fram ýmis
þreytumerki þar sem fólk er farið að eldast
og nánast ekkert nýtt blóð kemur til liðs.
Hver er þín sýn á starf
harmonikufélaganna í framtíðinni
Nú er stórt spurt. Ef ég á að segja eins og er,
líst mér bara hreint ekkert á þetta ástand sem
er að skapast, mátturinn er bara því miður
dvínandi víðast hvar. Harmonikumót og
dansleikir mega hinsvegar alls ekki detta út,
innan þeirrar menningar er margt hægt að
þróa ásamt öflugum miðli sem tæki mið af
starfinu á hinum Norðurlöndunum og jafnvel
víðar. Við skulum vera minnug þess að verið
er að halda uppi mjög merku menningarstarfi
sem hægt er að vera stoltur af. Ræða þarf
rækilega á hvaða leið við ætlum okkur með
harmonikunám í framtíðinni, kannski
stöndum við nú á krossgötum hvað það
varðar? Viljum við stefna í þá átt að hin
þjóðlegu einkenni harmonikutónlistar hverfi
og þar með hinir tilþrifamiklu og fjölbreyttu
gömludansar. Stór hluti ævi minnar hefur
snúist um harmonikulífið á Island og jafnvel
víðar. I gegnum það hef ég eignast marga góða
vini og kunningja.
Við Hilmar ljúkum spjallinu, sem tekið hefur
nokkra kaffibolla, á þessum nótum. Ég er mun
fróðari um síðustu 40 ár í lífi
harmonikuunnandans. Þess má geta að lokum
að öll blöð Harmonikunnar er nú hægt að
nálgast og lesa um marga viðburði sem minnst
er á í viðtalinu, á timarit.is.
FriSjón Fíallgrímsson
23