Morgunblaðið - 22.05.2020, Blaðsíða 15

15
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 22. MAÍ 2020
Hrafn á flugi Hrafninn er tilkomumikill þar sem hann flýgur yfir og kannar landið í leit að æti. Spurning er hvort hann hafi fundið höfuð af hrúti, hrygg og gæruskinn?
Eggert
„Mannssálin hneig-
ist að hinu ótrúlega en
efar hið trúlega.“
Það er hluti af lýð-
ræðinu að skiptast á
skoðunum. Í sal Al-
þingis fer fram lýð-
ræðisleg umræða. Sú
umræða er stundum
nokkuð merkileg því
þess eru dæmi að al-
þingismenn vandi mál-
flutning sinn með því að afla stað-
reynda og upplýsinga um það mál
sem er til umræðu, þannig að þeir
sem á hlýða verða nokkurs vísari
eftir umræðuna. Þess eru einnig
dæmi að umræðan komist á lág-
kúrulegt plan, svo lágkúrulegt að
það getur varla talist skítkast,
miklu fremur mykjudreifing.
Uppeldi í stjórnmálum
Það var árið 1968 að stjórnmála-
legt uppeldi mitt hófst. Áður hafði
stjórnmálaáhugi mótast af tilfinn-
ingu barns. Þá var ég aðeins 16 ára
gamall og hafði því ekki kosninga-
rétt. Það ár fóru fram forsetakosn-
ingar. Annar frambjóðandinn var
mikill vinur föður míns, skólabróðir
og spilafélagi. Mér var stranglega
bannað að tala illa um hinn fram-
bjóðandann í þessum kosningum.
Það var einn frambjóðandi og það
var annar frambjóðandi. Það var
ekki frambjóðandi gegn öðrum
frambjóðanda. Faðir
minn stóð með sínum
frambjóðanda vegna
verðleika hans. Það
skyldi aldrei orði hall-
að á hinn frambjóð-
andann. Það var minn
lærdómur.
Ég hef reynt að
halda þessa reglu, að
fjalla um menn og
málefni eftir verð-
leikum og málstað.
Það kann að vera að
einhverju sinni hafi
misheppnað uppeldi komið í ljós.
Málstaður og menn batna aldrei
með svívirðingu og mykjudreifingu.
Lágkúra um landráð
Á lýðveldistímanum hafa vinstri
menn brigslað öðrum um landsölu,
landráð og hvers kyns svik. Dæmi
um lágkúrulegt orðfæri má finna í
umræðu um aðild Íslands að NATO
árið 1949.
Formaður Sósíalistaflokksins er í
ræðustól og segir við forsætisráð-
herra, að því er virðist við frammí-
kall ráðherrans: „Þegi þú, þú hefur
ekki orðið. Ég er alþingismaður Ís-
lendinga, kosinn af 7.000 Reykvík-
ingum og tala hér í umboði þeirra,
en þú ert uppbótarþingmanns-
ræfill, sem sveikst þig inn á þing.“
Til upprifjunar skal þess minnst að
til mótvægis NATO var stofnað
Varsjárbandalag árið 1955. Nú hafa
allar aðildarþjóðir þess, utan ein,
gengið til liðs við NATO og þær
þjóðir telja að frelsi sínu sé best
borgið í skjóli NATO og með aðild
að Evrópusambandinu. Varsjár-
bandalagið var leyst upp árið 1991.
Þá hafði sovéskur her ráðist inn í
tvö aðildarríki á þeim tíma sem
Varsjárbandalagið starfaði.
Sami formaður Sósíalistaflokks-
ins sagði 10 árum síðar um ritstjóra
Morgunblaðsins: „Það er ekki
lengra frá Eykon til Eichmann en
frá Göbbels til Gyðingamorða.“
Eichmann var þýskur stríðs-
glæpamaður sem sá um að setja
Gyðinga í Ungverjalandi í útrým-
ingarbúðir.
Þessi ummæli formannsins urðu
tilefni til málaferla þar sem Eyjólfi
Konráð Jónssyni (Eykon) voru
dæmdar miskabætur. Nú hafa
dómstólar mótað þá reglu, án að-
komu Alþingis, að „opinberar per-
sónur“ þurfa að láta mykjudreif-
ingu af þessu tagi yfir sig ganga.
Ummæli af þessu tagi dæma sig að
mestu sjálf og sá sem þau flytur
dæmir sig úr leik í siðuðum sam-
félögum.
Orkupakkaumræða
Á liðnu ári fjallaði Alþingi um
þingsályktun um orkumál í
tengslum við aðild að samningi um
Evrópskt efnahagssvæði. Þar sem
ég hef kjörbréf upp á að vera vara-
alþingismaður og hafandi setið í ut-
anríkismálanefnd Alþingis leyfði ég
mér að taka þátt í umræðu um
þetta málefni utan Alþingis.
Þá fékk ég yfir mig í tengslum
við það sem ég hafði ritað: „Ruglu-
kollur sem enginn vildi á þing þjóð-
arinnar.“ Sá er þetta ritaði hefur
atvinnu af því að vera formaður
Landssambands lögreglumanna,
Snorri Magnússon. Þetta ritaði
hann skömmu eftir miðnætti að-
faranótt sunnudags. Það skal upp-
lýst að árangur minn í prófkjöri gaf
þingsæti en femínísk viðhorf for-
manns Sjálfstæðisflokksins færðu
mig niður um sæti.
Þá sá ritstjóri viðskiptablaðs
Morgunblaðsins ástæðu til að segja
um eina grein mína „langorð lygi“,
án þess að nefna hvað væri orðum
aukið og hvað væri lygi. Ef það sem
ritað er í viðskiptablað Morgun-
blaðsins er jafn léttvægt og það
sem þarna var ritað, þá er það allt
marklaus skrif og að engu hafandi.
Forsetablæti
Það þykir enginn maður með
mönnum nema að hafa það á feril-
skrá að hafa verið í forseta-
framboði. Flestir þeir, sem hyggja
á framboð, boða breytta stjórn-
skipan að sínum duttlungum. Það á
að hverfa frá þingræði að forseta-
ræði.
Forseti ákveður ekki stjórn-
skipan. Breyting á stjórnskipan er
ákveðin á Alþingi og samþykkt aft-
ur á nýju þingi eftir kosningar.
Ellegar í þjóðaratkvæðagreiðslu.
Embættisfærslur forseta eru ekki
skapandi starf. Þær mótast af lög-
um og venjum, sem leiða má af lög-
um. Þegar forseti hagar sér að eig-
in duttlungum, þá er skammt í
stjórnleysi.
Í aðdraganda framboða er farið
að bera á orðbragði sem sæmir
ekki siðuðu fólki. Það kann að vera
að umræðuhefð á samfélagsmiðlum
hæfi aðeins óuppdregnum dónum.
Margt sem þar er sagt hæfir ekki
umræðu í forsetaframboði. Sumir
vilja halda „orkupakka“-umræðu
síðasta árs áfram í aðdraganda for-
setakosninga á þessu ári. Vonandi
verður það ekki raunin.
Annesjamenn
„Og mikil sálaruppörvun er það
fyrir annesjamenn að hugsa til
þeirra tíma þegar þjóðin var og hét
og lifði í landinu. Nú er aldrei bar-
ist á Íslandi framar nema ef æru-
lausir ræflar og auðnuleysingjar
abbast upp á saklaust fólk í
drykkjuæði.“
Margt í umræðu á samfélags-
miðlum er ótrúlegt og virðist
drykkjuæði um nætur.
Eftir Vilhjálm
Bjarnason » Þess eru einnig
dæmi að umræðan
komist á lágkúrulegt
plan, svo lágkúrulegt að
það getur varla talist
skítkast, miklu fremur
mykjudreifing.
Vilhjálmur Bjarnason
Höfundur var alþingismaður.
Umræða og orðfæri