Skessuhorn


Skessuhorn - 30.08.2020, Blaðsíða 26

Skessuhorn - 30.08.2020, Blaðsíða 26
MIÐVIKUDAGUR 30. SEptEMBER 202026 Vísnahorn Einhvern tímann var sagt að allir væru jafnir en sumir væru að vísu jafnari en aðrir. Oft er talað um að menn hafi jöfn tæki- færi en flest fæðumst við nú berrössuð í heiminn og förum lítið klædd úr honum. Samt er einhvern veginn eins og þessi blessuð jafnaðarstefna gangi stundum eitthvað á misvíxl. Á þeim tímum sem niður- skurðurinn var hvað örastur í landbúnaðinum orti Stefán Jóhannesson upp ræðustúf sem hann taldi að einn forystumaður bænda hefði gleymt að flytja: „Jafnlaunastefnan hjá okkur hún er flott og hún á að framkvæmast þannig – skal ég þér segja. Við hyglum þeim sem hafa það nokkuð gott en hinir sem eiga lítið verða að deyja.“ Á fundi heyrði Stefán þrjá frammámenn landbúnaðarins flytja ræður og lagði eftirfar- andi dóm á: Þingeyingar ærið oft í sér láta heyra. Það er alltaf í þeim loft -en ósköp lítið meira. Það er nú samt þannig að öll erum við svo- lítið frábrugðin hvert öðru og vafalaust eitt- hvað misvel framleidd af náttúrunni og skap- aranum enda svolítið mismikið loft í okkur. (Hvað skyldi annars vera ráðlagður loftþrýst- ingur í segjum til dæmis meðal stjórnmála- manni?) En Þórbjörg Eiríksdóttir frá Ásgeirs- stöðum lýsti sjálfri sér svo: Er ég fyrir ást og vín enda blóðheit kona. Skyldi drottinn skammast sín? - Hann skapaði mig svona! Önnur gæðakona, Anna Eggertsdóttir frá Steðja, orti um sjálfa sig: Er ég skoða útganginn ofbýður mér stórum. Ég er orðin ástfangin af áttatíu og fjórum. Þorsteinn Guðmundsson á Skálpastöðum sagði hins vegar þegar hann fór að finna til í skrokknum: Drottinn skapti mig til manns úr mold og leir og ryki. Var það ekki á ábyrgð hans að ekki smíðin sviki? Verð nú eiginlega að segja það að mér finnst hálfleiðinlegt að fara um sveitir þar sem gæti verið blómleg byggð og horfa á hvert býlið af öðru annaðhvort alveg í eyði eða aðeins nýtt til helgaríveru jafnvel fáar helgar á ári. Hjálm- ar Jónsson frá Bólu fór um hjá rústum af húsi vinar síns og kvað: Hér er sætið harmi smurt, höldar kæti tepptir, rekkur mætur rýmdi burt, -rústin grætur eftir. Og sá góði páll Kolka sagði um eyðikot í nágrenni Blönduósbæjar: Hér stóð í fyrndinni Klifakot, kýrfóðurstúnskiki sunnan við Blöndu. Umhverfið: Melar og mýri vot. Menjar þess: Vallgróið tóftarbrot. Og saga þess: Slóð yfir sandorpna ströndu. Í því gullfallega kvæði Krókárgerði eftir Ólínu Jónasdóttur eru þessar vísur: Orðin smá er þessi þúst þar á lágum bala töðustrá við stekkjarrúst og steinar gráir tala. Inni í þröngu klettakró Króká söng í næði, leiddust öngum er hér bjó öll þau löngu kvæði. trúlega yrði eitthvað einkennilegt upp- litið á sumum unglingunum yrði þeim kippt snöggvast svona 150 til 200 ár aftur í tímann og ættu að fara að lifa því lífi og við þær að- stæður sem þá voru öllum eðlilegar. Hreinlæti var þá með töluvert öðrum hætti og önnur viðmið í mörgu. En Kristján Ólason á Húsa- vík orti um hreinlætið: Sápuþvotti hættir hold, hljóðir liggjum saman undir þriggja álna mold óhreinir í framan. Sá merki maður Sigurður frá Brún fór ekki alltaf mjúkum höndum um eigin skrokk (enda tók lífið ekki heldur mjúklega á honum) og lenti í ýmsum harðræðum á ferðalögum sín- um um landið. Ekki veit ég um hvern hann orti eftirfarandi en gæti sem best verið um hann sjálfan eftir einhverjar skrokkskjóður: Eftir kaldsamt krummaslark og kjaftasögur ölvunar er nú komið merarmark á manngarminn til bölvunar. Bólu Hjálmar átti einnig við ýmislegt að stríða í sinni lífsbaráttu og þó maðurinn hafi vafalaust verið í betra lagi greindur og orð- hagur töluvert fram yfir það sem algengast er var hann jafnframt mótaður af sárri fátækt og beiskju enda skeytin eftir því beitt svo sem margir muna. Ekki veit ég þó um hvaða sál- nahirði og söfnuð þetta var kveðið: Þótt vér eigum þennan prest sem þjóð til dyggða hvetur, í hans hjörð er andleg pest sem enginn læknað getur. Skarða Gísli var einnig þekktur maður á sinni tíð. Ágætlega hagmæltur og jafnvel tal- inn skáld á þeirra tíma mælikvarða en ekki óhóflega blíðmáll í kveðskap sínum jafnað- arlega. Einhverjum gæðamanni lýsti hann á þennan veg: Því er athöfn þessa manns í þjónkun satans barna svo eldsmatur andskotans ekki glatist þarna. En fjarri var þó að hann ætti ekki til aðra tóna. Venjan er bara sú að ljótu vísurnar geymast betur og segir það kannske meira um hugarfar þjóðarinnar en endilega höfundar- ins. Allavega mun þessi eftir hann: Þegar ég smáu fræi í fold fer að sá og hlúa, hugsa ég þá um þetta hold er þar skal dáið búa. Haustið er nú að nálgast okkur óðfluga og höfum við vissulega fengið smjörþefinn af því undanfarið og rétt að rifja upp haustvísu Jóns Ingvars: Haustið rænir okkur yl, öllu fúst að granda. Úti maður berst í byl, bleytu og skúrafjanda. Sumarið er svifið til sólar- fokking landa. Og kannske rétt að enda þetta á umfjöllun Einars Baldvins pálssonar um það sem er að- almálið núna: -rónaveiran kræf er kó- -kar sig víða um heiminn spó- -tel á fór á Tene hó- -ti það andskotinn er ljó- Með þökk fyrir lesturinn, Dagbjartur Dagbjartsson Hrísum, 320 Reykholt S 435 1189 og 849 2715 dd@simnet.is „Skyldi drottinn skammast sín? - Hann skapaði mig svona!“ Síðastliðið laugardagskvöld fór ár- leg Söngkeppni framhaldsskól- anna fram. Keppnin var án áhorf- enda en sýnd í beinni útsendingu í Ríkissjónvarpinu. Upphaflega átti keppnin að fara fram í vor en var slegið á frest til haustsins vegna Covid-19. Flutt voru 23 atriði frá skólum landsins. Sigurvegarar urðu nemendur Menntaskólans á trölla- skaga. Þeir fluttu lagið I’m Gonna Find Another You, eftir John Ma- yer. Í öðru sæti varð framlag Fram- haldsskólans í Austur-Skaftafells- sýslu og í þriðja sæti Menntaskól- inn í Reykjavík. Vestlensku skólarnir þrír sendu allir sína keppendur sem voru sér og sínum skóla til sóma. Frá Fjöl- brautaskóla Vesturlands á Akranesi keppti Björgvin Þór Þórarinsson sem flutti lagið Bright Lights Big- ger City, Bjarni Freyr Gunnarsson frá Menntaskóla Borgarfjarðar söng lagið Valerie og frá Fjölbrautaskóla Snæfellinga söng Jakob Þorsteins- son lagið I am Above. mm „Samfylkingin í Norðvesturkjör- dæmi telur algjört forgangsatriði að tryggja samfélagslegan arð af auðlindum þjóðarinnar þar sem fullt gjald komi fyrir afnotin,“ seg- ir í ályktun frá aðalfundi kjördæm- isráðs Samfylkingarinnar í Norð- vesturkjördæmi sem haldinn var í Borgarnesi 13. september sl. „Heppilegasta leiðin til að ákvarða gjald fyrir ótímabundin sérleyfi til nýtingar á takmarkaðri auðlind er að nýta markaðslögmálin og hverfa hið fyrsta frá núverandi kerfi í við- ráðanlegum skrefum og útfæra nýtt kerfi með því að setja regl- ur sem taka tillit til byggðasjónar- miða, koma í veg fyrir samþjöppun og virða sérstöðu minni útgerða. Lögð er áhersla á áframhaldandi uppbyggingu laxeldis á Vestfjörð- um og stjórnvöld eru hvött til þess að stuðla að skynsamlegri nýtingu á lífríkinu í fjörðunum þar sem það stuðlar að auknum atvinnumögu- leikum á svæðinu.“ Þá leggur Samfylkingin í Norð- vesturkjördæmi þunga áherslu á tafarlausar umbætur í samgöngu- málum. „Kjördæmið hefur set- ið eftir árum saman að þessu leyti og umferðaþungir vegakaflar eru orðnir lífshættulegir eins og dæm- in sanna. Hefja þarf framkvæmdir eins og við endurgerð vegarkaflans um Kjalarnes að Borgarfjarðarbrú. Vatnsnesveg, Skagastrandarveg, Dynjandisheiði og í Arnarfirði. Þá er fyllilega tímabært að jarðgang- aframkvæmdir undir Mikladal og Hálfdán og við Súðavík verði strax settar í nýja jarðgangaáætlun.“ Þá segir í ályktun frá fundinum að stuðla þurfi að sjálfbæru land- búnaðarkerfi sem eykur hagkvæmni í framleiðslu landbúnaðarafurða og tryggi þannig aukna verðmæta- sköpun. „til þess þarf að minnka miðstýringu tengda framleiðslu- kvótum og niðurgreiðslum fram- leiðenda. Þess í stað þarf að gera bændum kleift að sækja fram og gera hverjum og einum fært að ein- beita sér að enn grænni búskap sem með hæfni þeirra og kostum jarð- næðis á hverjum stað skapar þeim best kjör.“ Loks segir að krafan um lýðræð- isumbætur og auðlindir í þjóðar- eigu með nýrri stjórnarskrá sé enn í fullu gildi. „Virða skal lýðræðis- legar niðurstöður þjóðaratkvæða- greiðslu um stjórnarskrá sem var gerð fyrir fólkið í landinu af hópi fólks sem var ekki bundinn af eig- in hagsmunum,“ segir í ályktun frá aðalfundinum. mm Sigurvegarar í keppninni voru nemendur frá Menntaskólanum á Tröllaskaga. Menntaskólinn á Tröllaskaga sigurvegari Söngkeppni framhalds- skólanna Ályktanir frá Samfylkingunni í Norðvesturkjördæmi

x

Skessuhorn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skessuhorn
https://timarit.is/publication/1096

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.