Morgunblaðið - 29.06.2020, Blaðsíða 15

15
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 29. JÚNÍ 2020
Róið Austur á Stokkseyri er vinsælt meðal ferðafólks á sigla á kajökum um tjarnir, skurði og fram í fjöru. Fuglar kvaka, vatnið gutlar og aldan gjálfrar. Tilveran er dásamleg!
Sigurður Bogi
Veruleg lækkun á
tekjuskatti, virðis-
aukaskatti og afnám
tryggingagjalds myndi
auka efnahagsleg um-
svif umtalsvert nú
þegar efnahagsumsvif
dragast saman á
næstu misserum. Af-
nám tryggingagjalds
myndi skapa fjölda
nýrra starfa og gera
fyrirtækjum kleift að halda starfs-
mönnum í starfi í stað þess að þeir
fari á atvinnuleysisbætur. Skatta-
hækkanir hafa slæm áhrif á efna-
hagslegan vöxt og niðurskurður í
ríkisrekstri eykur væntingar um
lægri skatta í framtíð sem getur
aukið efnahagsumsvif. Þetta eiga
stjórnvöld að hafa í huga núna
þegar þjóðarkakan minnkar vegna
samdráttar í ferðaþjónustu. Í slík-
um áskorunum er mikilvægt að
hugsa stórt og bregðast við með
bjartsýni og hugrekki og lækka
skatta og auka þannig tekjur til
framtíðar. Ísland er skuldlítið land
og getur ráðist í arðsamar fjárfest-
ingar til framtíðar
með fjölbreytni að
leiðarljósi og aukið
þannig áhættudreif-
ingu í atvinnulífi
landsins. Mikil skyn-
semi væri að lækka
skatta umtalsvert og
afnema tryggingagjald
og koma þannig í veg
fyrir langvinnt at-
vinnuleysi. Peninga-
málastjórnun hefur
áhrif á verðlagningu
skuldabréfa og hluta-
bréfa en stjórnun opinberra fjár-
mála hefur áhrif á ríkisútgjöld og
skattprósentu. Lækkun skatta og
ríkisútgjalda er því verðmæta-
sköpun fyrir almenning á Íslandi.
Auka þarf skattalega hvata til að
auka nýsköpun í atvinnugreinum
21. aldarinnar, sem munu byggja á
hugviti og snjöllum hugmyndum.
Skattstofnar eru fullnýttir og í
raun allt of háir horft til framtíðar.
Einfalda þarf allt regluverk og
auka þjónustu með stafrænni
tækni og spara þannig milljarða í
ríkisútgjöldum. Hefja þarf þessa
vegferð strax með aukinni nýsköp-
un og snjöllum hugmyndum. Í staf-
rænni veröld og með aukinni sjálf-
virkni ætti að vera mögulegt að
hagræða í ríkisrekstri með staf-
rænni tækni. Áður en yfirbygging
opinbers rekstrar á Íslandi veldur
meiri útgjöldum er nauðsynlegt að
hefjast handa við kerfisbundna
hagræðingu í rekstri ríkissjóðs á
öllum sviðum. Mikilvægasta aðgerð
í hagstjórn á Íslandi á næstu árum
er að lækka skatta, lækka útgjöld
ríkissjóðs, auka framleiðni í rík-
isrekstri og fjárfesta í snjöllum
hugmyndum með nýsköpun sem
eykur skatttekjur þegar horft er til
langs tíma. Þjóðríki með stöðugan
og traustan gjaldmiðil munu alltaf
gera betur en þjóðríki með veikan
gjaldmiðil. Prentun fjármagns, lág-
ir vextir og aukið peningamagn í
umferð eykur umsvif til skemmri
tíma, en staðreyndin er sú að þjóð-
ríki geta ekki gengislækkað sig til
velmegunar og framfara.
Rétti tíminn fyrir afnám
tryggingagjalds og hagræð-
ingu í ríkisrekstri
Afnám tryggingagjalds myndi
auka efnahagsleg umsvif verulega
nú þegar efnahagsumsvif dragast
saman og ákveðið svikalogn svífur
yfir vötnum í íslensku efnahagslífi.
Tryggingagjald er sérstakt gjald
sem launagreiðendum ber að
greiða af heildarlaunum launa-
manna sinna á tekjuári. Á stað-
greiðsluárinu 2020 er trygginga-
gjaldshlutfallið samtals 6,35%. Það
væri skynsamlegt að afnema þenn-
an skatt og auka þannig möguleika
fyrirtækja til að fjölga frekar störf-
um en að fækka.
Auka þarf einkaframkvæmd í
heilbrigðismálum, menntamálum
og samgöngumálum og auka þann-
ig verðmætasköpun og fjölga verð-
mætaskapandi störfum til fram-
tíðar. Hagræða þarf í ríkisrekstri
sem nemur um 25 mö. króna á ári
á næstu 5 árum og leggja niður úr-
eltar stofnanir og einfalda kerfið
með stafrænni tækni og gervi-
greind. Setja þarf um 50 ma. króna
í nýsköpun í nýjum greinum at-
vinnulífsins s.s. líftækni, hátækni,
gervigreind, heilbrigðstækni og
orkutækni. Virkja þarf háskóla
landsins til stórfelldrar nýsköpunar
og fjölgunar starfa fyrir unga fólk-
ið sem mun móta framtíð Íslands á
nýrri öld tækni og snjallra hug-
mynda. Stórkostleg tækifæri eru í
ylrækt á landsvísu með endurnýj-
anlegri orku og hreinu íslensku
vatni með skattalegum hvötum.
Auka þarf skattalega hvata á öllum
sviðum íslensks atvinnulífs og
skapa þannig jarðveg fyrir framtíð-
arstörf í verðmætaskapandi at-
vinnugreinum. Háskólar landsins
þurfa að taka frumkvæði í að leiða
þessar miklu og mikilvægu breyt-
ingar sem munu eiga sér stað á
næstu árum. Háskólaumhverfið,
ríkissjóður, lífeyrissjóðir og einka-
fjárfestar þurfa að vinna saman og
koma nýsköpunarlestinni og at-
vinnuuppbyggingu af stað með
bjartsýni og hugrekki að leiðar-
ljósi.
Eftir Albert Þór
Jónsson »Mikil skynsemi væri
að lækka skatta um-
talsvert og afnema
tryggingagjald og koma
þannig í veg fyrir lang-
vinnt atvinnuleysi.
Albert Þór Jónsson
Höfundur er viðskiptafræðngur, með
MCF í fjármálum fyrirtækja og 30
ára starfsreynslu á fjármálamarkaði.
albertj@simnet.is
Lækkun skatta eykur tekjur og umsvif til framtíðar