Morgunblaðið - 29.06.2020, Side 29

MENNING 29
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 29. JÚNÍ 2020
Nánari upplýsingar um sýningartíma á sambio.is
FRÁ SÖMU OG FÆRÐU OKKUR
SÝND MEÐ ÍSLENSKU TALI
Aðrar Christopher Nolan myndir:
The Dark Knight,
The Dark Knight Rises
Póstkortamorðin , hörkuspennandi þriller byggð
á sögu eftir Lizu Marklund og James Patterson,
sem komið hefur út í íslenskri þýðingu. EXTENDED EDITION
Í FYRSTA SINN Í BÍÓ Á ÍSLANDI
30 ÁRA AFMÆLISÚTGÁFAN
SÝND Í NOKKRA DAGA.Sýnd með íslensku tali
Ragnheiður Birgisdóttir
ragnheidurb@mbl.is
Laufey Sigurðardóttir fiðluleikari
og Páll Eyjólfsson gítarleikari hafa
enn á ný stillt saman strengi sína
og að þessu sinni gefið út plötu
undir nafninu Duo Concordia. Á
plötunni má finna íslensk sam-
tímaverk, sem samin eru sér-
staklega fyrir tónlistarmennina tvo.
Páll segir verkin á plötunni vera
ólík, hvert með sinn karakter. Það
sem tengi verkin böndum sé að ís-
lensk tónskáld hafi samið þau sér-
staklega fyrir Pál og Laufeyju og
tileinkað þeim tónlistina.
„Við höfum leitað til tónskáld-
anna og þau hafa öll tekið okkur
vel,“ skýrir Páll. „Svo hefur verið
misjafnt hvað við höfum verið í
mikilli samvinnu við tónskáldin.
Sum þeirra hafa gott sem klárað
verkin áður en við fáum þau í hend-
urnar en í öðrum tilfellum höfum
við verið nær þeim í samningarferl-
inu. Það eru alls konar spurningar
sem geta vaknað hjá tónskáldunum.
Þau þekkja hljóðfærin misvel og
geta velt því fyrir sér hvað sé hægt
að gera og svo framvegis.“
Fimm íslensk tónskáld
Á meðal þess sem er að finna á
plötunni eru tónverkin Sonata eftir
Tryggva M. Baldvinsson, Gefjun
eftir Hilmar Þórðarson og Vapp
eftir Þorkel Sigurbjörnsson. Tvö
verk eftir John A. Speight eru
einnig á plötunni, annars vegar
verkið Samtvinna og hins vega ein-
leiksverk fyrir gítar. Síðast á efnis-
skrá plötunnar er einleiksverk fyrir
fiðlu eftir Magnús Blöndal Jó-
hannsson. Einleiksverkin tvö eru
elstu verkin á disknum, frá 1986 og
1990. Þau sem Laufey og Páll flytja
saman eru nýrri, frá árunum 1993-
2013.
Tilefni útgáfunnar segir Páll hafa
einfaldlega verið að þau hafi verið
búin að safna saman nægu efni í
heilan disk. Þau Laufey hafi síðan
sótt um starfslaun til þess að vinna
að plötunni og fengu þau úthlutuð.
„Það varð hvatinn að því að við fór-
um út í þetta.“
Gáfu grænt ljós
Platan er gefin út hjá alþjóðlega
útgáfufyrirtækinu Odradek Re-
cords. Páll segir frá því að þau
Laufey hafi sent upptökur með
flutningi á íslensku samtímaverk-
unum til útgáfufyrirtækisins. Þar
fara upptökurnar fyrir sérfræðinga
sem vita ekki hverja þeir eru að
hlusta á, sem meta verkin og gefa
annað hvort grænt ljós eða neita. „Í
þessu tilfelli vorum við heppin og
fengum jákvæða afgreiðslu og þess
vegna varð þessi diskur eins og
hann er. Þau komu svo hingað til
Íslands með myndasmið og tóku
myndir af okkur fyrir diskinn.“
Laufey og Páll eiga langt sam-
starf að baki. Leiðir þeirra lágu
saman árið 1986, á Norrænum
músíkdögum í Langholtskirkju, þar
sem þau spiluðu hvort með sínum
tónlistarhóp. Þá kom til tals að
gaman gæti verið að samvinnu
þeirra tveggja og hafa þau unnið
saman jafnt og þétt síðan.
Gítar og fiðla er heldur óvenjuleg
samsetning en Pál segir þó svolítið
vera til af tónlist fyrir dúóið. „Við
höfum þó þurft að leita dálítið eftir
tónverkum og ég hef verið dugleg-
ur að umrita og útsetja verk sem
við höfum tekið fyrir og spilað.“
Ítölsk tónlist og skólaátak
Tvíeykið gaf út plötu árið 1996
sem bar titilinn Ítölsk tónlist. Hún
hafði að geyma sónötur eftir ítalana
Corelli, Tartini og Paganini.
„Við höfum unnið mjög mikið
saman í gegnum árin, verið með
tónleika úti um allt, innan lands og
erlendis. Svo höfum við verið svo
heppin að vera þátttakendur í átak-
inu List fyrir alla. Við höfum farið í
flesta grunnskóla á Íslandi og spil-
að og kynnt hljóðfærin okkar.“ Síð-
ustu ár hafa þau Laufey heimsótt
grunnskólana ásamt Esther Talíu
Casey, leik- og söngkonu. Páll segir
að það verði alveg örugglega fram-
hald á samstarfi þeirra Laufeyjar.
„Við erum búin að vinna það lengi
saman að það er erfitt að hætta.“
Tvíeyki sameinar
fiðlu og gítar
 Íslensk samtímatónverk á nýrri plötu Duo Concordia
Ljósmynd/Aldís Pálsdóttir
Samstarf Páll Eyjólfsson og Laufey Sigurðardóttir mynda Duo Concordia.
„Einn fremsti leikhúslistamaður
Austur-Evrópu, hinn búlgarski
Javor Gardev, kemur hingað í
Borgarleikhúsið og leikstýrir Cali-
gula eftir Albert Camus og verður
frumsýningin 19. mars næstkom-
andi,“ segir Brynhildur Guðjóns-
dóttir leikhússtjóri.
Stjarna Gardevs skín skært í
búlgörsku leikhúslífi en auk þess að
hafa sett upp
rómaðar sýn-
ingar í heima-
landinu á síðasta
aldarfjórðungi
hefur hann til að
mynda leikstýrt
sýningum í Rúss-
landi og Frakk-
landi.
„Sýningar Jav-
ors Gardev hafa
slegið í gegn víða
um lönd og hann hefur hlotið fjölda
viðurkenninga,“ segir Brynhildur.
„Hann þykir jafnvígur á að setja
upp klassísk verk, eins og eftir
Shakespeare og Tjekhof, og sam-
tímahöfunda á borð við Thomas
Vinterberg og Tracy Letts, og eins
og við þekkjum öll þá opnast með
komu svona leikhúslistamanns dyr
inn í töfraheima austurevrópska
leikhússins. Það er þekkt fyrir
framsækni og djörfung, þar sem
hinar ýmsu sviðslistir, eins og leik-
list, myndlist, tónlist og dans, fá að
blómstra saman.“
Verkið talar í tíðarandann
Brynhildur segist líta á það sem
gríðarstóra gjöf að fá til samstarfs
svona vandaðan leikhúslistamann
frá austurhluta Evrópu, listamann
sem getur veitt öllum innblástur og
opnað áhugavert samtal við leikhús-
heiminn.
Þegar spurt er hvernig standi á
því að hún fái Gardev til samstarfs
segist Brynhildur lengi hafa haft
mætur á verkum hans. „Ég reyndi
að ná í skottið á honum strax þegar
ég tók við Borgarleikhúsinu. En
hann var með margt á sinni könnu
en meðal verkefna sem hann átti að
vera að vinna að en féllu niður
vegna Covid-faraldursins voru
Nabucco í óperunni í Skopje, upp-
setning á Corialanus í Moskvu, Flea-
bag í Sofia og Meistarinn og Marga-
ríta með Tiger Lilies! Því var öllu
frestað og þess vegna gefst þetta
tækifæri til samstarfs við hann nú.“
Brynhildur segir að Gardev hafi
einu sinni leikstýrt Caligula áður, í
Frakklandi fyrir 12 árum.
„Hann leggur alla jafna ekki í
vana sinn að snerta aftur á sömu
verkum en í þessu tilfelli, 12 árum
síðar, finnst honum það spennandi
vegna þess hvernig verkið talar inn
í tíðarandann núna, í uppgangi fas-
isma. Albert Camus skrifaði verkið
á tíma þegar fasismi var í upp-
sveiflu og núna, eins og heimurinn
blasir við okkur, er þetta verk í
beinu samtali við samtímann.“
Friðrik Rafnsson vinnur nýja þýð-
ingu á leikritinu úr frönsku og þá
segir Brynhildur að listræna teymið
sem vinni að sýningunni með Gar-
dev sé þegar mótað. Þá er uppsetn-
ingin unnin í samstarfi við Íslenska
dansflokkinn.
„Þetta er gríðarlega spennandi
verkefni,“ segir Brynhildur.
Leikstjórinn Javor Gardev hefur
sett upp rómaðar leiksýningar.
Gardev setur
upp Caligula
 Búlgarskur leikstjóri í Borgarleikhús
Brynhildur
Guðjónsdóttir