Bæjarins besta - 17.12.1990, Side 20

20 BÆJARINS BESTA
• Á 25 ára hjúskaparafmæi þeirra hjóna. Efri röð frá vinstri: Jón, Benedikt og Sveinn. Neðri röð: Guðbjartur og Sigga.
lærði hjá fóstra sínum á Flat-
eyri og enginn annar Vest-
firðingur kann til: hann
saumaði segl. „Blessaður
góði, hann er búinn að
sauma í fjölda ára fyrir fs-
firðinga og alla Vestfirði.
Flann er með saumavél enn-
þá niðri í Smiðjugötu.“
„Já, það er nú svona
auka,“ segir hann og dregur
úr, fullmikið að mati konu
hans. „Þetta hefur alltaf ver-
ið svona aukageta hjá mér
og er ennþá.“
„Flann saumar hettur og
yfirbreiðslur yfir hitt og
þetta,“ segir hún. „Er með
vél til þess.“
„En það er enginn sem
tekur við af mér, neinei.
Kúnst? Nei, þetta er nú eng-
in sérstök kúnst, það þarf
bara að æfa sig svolítið. t>að
var öðruvísi þegar þetta var
allt gert í höndum.“
„Hann saumaði seglið á
bátinn í Ósvör; það varð að
gera það í höndum,“ segir
Sigga.
- Þannig að þú ert einn af
síðustu mönnunum á íslandi
sem vita hvernig segl voru
búin til?
„Já, það getur vel verið.
En það er ekkert merkilegt
við þetta svoleiðis, það þarf
bara einhver að gera þetta.
Annars eru menn mikið
hættir að sauma seglin, farn-
ir að líma þau saman. Það
þarf vél til þess, en ég hef
ekki fengið mér hana, er
orðinn of gamall til þess.“
Gerði þá fljótt
ófeimna
En það er auðvitað ekki
bara Bjartur sem hefur feng-
ist við að sauma. Sigga er
fræg saumakona og var um
tíma eina saumakona bæjar-
ins.
Sigga er ekki fædd á ísa-
firði, frekar en maður henn-
ar. Hún er fædd norður á
Höfðaströnd í Grunnavíkur-
hreppi 1911. Tveggja mán-
aða er hún flutt norður í
Furufjörð til hálfbróður síns.
„Fyrri kona föður míns deyr
og ég er yngst af sex seinni
konu börnum.“ í Furufirði
er hún til 22ja ára aldurs. Þá
veikist hún af liðagigt og
botnlangabólgu, er flutt til
ísafjarðar og ráðið frá því að
fara norður aftur. Upp úr því
lærir hún að sauma hjá Ein-
ari og Kristjáni. Vinnur hjá
þeim í þrjú ár, þangað til
hún giftist Guðbjarti 1938.
„Þar vinnum við upp í átta
eða níu stúlkur, því þá
þekktist ekkert tilbúið. Það
var mikið saumað á stríðsár-
unum.“
„Nú er þetta bara keypt
tilbúið frá Kína,“ segir hann.
„Við sem vorum mánaðar-
stúlkur, vorum fastir starfs-
menn, unnum hvað sem var,
ýmist jakkaföt eða frakka og
hvaðeina. Þá voru pöntuð föt
hvaðanæva af Vestfjörðum.“
- Hvar hittust þið svo?
„Ja, við hittumst á Norð-
urpólnum hjá henni Borg-
hildi.“
„Já, það er best að hún
segi frá því,“ segir Guðbjart-
ur og hlær. ,,Það kom nú al-
veg jafnt frá þinni hendi eins
og minni,“ segir hún. „Við
vorum gift 1938.“
„Það hefur alltaf verið
ágætt, já“ segir hann.
- Og þér leist strax vel á
hana?
Hann hlær. „Já, jájá.“
„Ég kunni að sauma á
hann fötin!“
Og síðan hafa þau verið
sem saumuð saman. Eftir að
Sigga giftist fer hún að vinna
sjálfstætt og gerir það af sínu
alkunna kappi. Sérstaklega
mikið hafði hún að gera á
stríðsárunum. En hvað finnst
henni um hin fjöldafram-
leiddu föt nútímans.
„Þau eru léleg,“ segir hún
að bragði. „Þau eru ekkert
sambærileg. Nú orðið er það
límt sem var stungið áður.“
- Ég man að einhvern tím-
ann saumaðir þú buxur á mig
og ég man sérstaklega eftir
því hvað maður fór hjá sér
þegar þú varst að taka
málið.
„Ég gerði ykkur nú fljótt
ófeimna. En þeir voru sumir
afskaplega feimnir fyrst því
þeir héidu að það ætti að
stinga mæli í rassinn á þeim,
að þeir yrðu mældir. Én ég
sagði þeim að þeir yrðu
mældir með málbandi.“
Smíðað jólatré
„Nei, það þekktust ekki
svona miklar gjafir þegar
okkar börn voru að vaxa úr
grasi, maður saumaði bara á
þá föt,“ segir Sigga þegar
jólahald berst í tal.
„Á jólunum var alltaf
betri maður og svoleiðis, það
var alltaf það, en það var
ekki mikið um svona stórar
j ólagj afir. “ segir Guðbj artur.
„Heima í Furufirði voru
bakaðar pönnukökur eða
klattar. Svo voru bollur og
kleinur.“
„Þetta þótti alveg ágætt,
því þá þekkti fólk ekkert
annað. Þetta var alveg jafn
gott og það er núna,“ segir
hann.
„Og engar gjafir, nema þá
skór, bryddir skór.“ Hún
kemur með skó úr steinbíts-
roði, en þeir voru notaðir á
veturna. „Það var haft jóla-
tré, smíðað úr spýtum, og
raðað á það kertum; það fór
alveg stokkurinn á það, 24
kerti. Og svo var stórt kerti á
toppnum. Það voru hengdir
á það pokar sem skraut og
þetta var það eina sem var á
trénu. Síðan gengum við í
kringum þetta jólatré ásamt
fólki af nærliggjandi bæjum.
Og það var auðvitað lesið
jólaguðspjallið og sungnir
sálmar. Þannig var nú jóla-
haldið í þá daga.“
Rúnar Helgi Vignisson.
• „Mér leist strax vel á hann og ég kunni sko að sauma á hann fötin“ segir Buxna-Sigga um mann sinn.