Lögmannablaðið - 2018, Qupperneq 19

LÖGMANNABLAÐIÐ TBL 02/18 19
svo lengi sem þau leiddu ekki til hagsmunaárekstra. Að
endingu fjallaði Ragna um að fulltrúinn yrði ekki gerður
persónulega ábyrgur ef ákvæðum laganna væri ekki
framfylgt. GDPR mælir hins vegar fyrir um refsiábyrgð
vegna brota á þagnarskyldu.
Fjölskylduábyrgð í starfsumhverfi lögmanna
Grímur Sigurðsson lögmaður hjá Landslögum tók næstur
til máls og fjallaði um fjölskylduábyrgð í starfsumhverfi
lögmanna. Árið 2015 var hann ásamt tveimur öðrum
skipaður í starfshóp sem fékk það hlutverk að skrifa skýrslu
og svara því hvort og hvernig fjölskylduábyrgð hafi áhrif á
gæði starfa lögmanna, hvort unnt væri að minnka neikvæð
áhrif og hvort erlend lögmanna- og lögfræðingafélög hafi
markað sér stefnu í þessum efnum.
Grímur fór yfir helstu niðurstöður og sagði konur almennt
verja meiri tíma í umönnun barna og heimilisstörf ásamt
því að taka lengra fæðingarorlof. Grímur sagði engar
rannsóknir hafa verið gerðar sérstak lega um lögmenn
og fjölskylduábyrgð en það mætti ætla að staðan væri
ekki betri þar, frekar að hún væri ójafnari vegna þess að
lögmannastéttin er karlastétt. Konur eiga erfiðara með að
verða eigendur, eru t.d. einungis 20% sjálfstætt starfandi
lögmanna, og Grímur velti því upp hvort fjölskylduábyrgðin
væri orsökin. Grímur fjallaði um rekstur dómsmála og
hvernig reglur um lögmæt forföll, fresti og gagnaskil
hafa áhrif á starfsumhverfið. Í héraði gengi þetta vel en
Hæstiréttur væri ósveigjanlegri.
Grímur dró að lokum saman ályktanir vinnuhópsins
sem voru fyrst og fremst að vinnuálagið er of mikið,
helmingur fulltrúa getur ekki sinnt fjölskylduábyrgð með
góðu móti, starfsumhverfið er ósveigjanlegt og það er
ákveðinn kynjahalli. Þetta leiðir af sér atgervisflótta og litla
fjölbreytni innan stéttarinnar. Niðurstöður starfshópsins
eru í samræmi við niðurstöður svipaðra kannanna á hinum
Norðurlöndunum, en þar hafa ýmsar leiðir verið útfærðar
til þess að bregðast við, s.s. stuðningur eftir fæðingarorlof,
námskeið, hvatningarverðlaun, sveigjanlegri vinnutími og
hlutastörf.
Dómstólar og fjölmiðlar
Skúli Magnússon héraðsdómari og Elva Ýr Gylfadóttir
framkvæmdastjóri Fjölmiðlanefndar ræddu um samspil
dómstóla og fjölmiðla.
Skúli velti upp þeirri spurningu hvort dómarar hefðu
skilning á hlutverki fjölmiðla. Skúli sagði afstöðu dómstóla
til fjölmiðla oft vera neikvæða og að þeim þætti fjölmiðlar
oft þvælast fyrir meðferð mála. Fjölmiðlar hafi oft litla sem
enga þekkingu á dómsmálum og því verði fréttaflutningur
oft ónákvæmur eða rangur. Fjölmiðlar upplifa þetta oft
illa og ákveðið gagnkvæmt vantraust ríkir á milli þeirra
og dómstóla. Skúli velti því upp hvort slagsíða á ímynd
íslenskra dómstóla kæmi til vegna lélegs sambands þeirra
við fjölmiðla. Þó svo kunni að virðast við fyrstu sýn þá hafa
dómarar fjallað um þetta og látið í ljós þau viðhorf að
þeir eigi að tryggja frelsi fjölmiðla og sjá almenningi fyrir
upplýsingum til þess að tryggja gagnsæi. Að lokum fjallaði
Skúli um nokkrar leiðir til úrbóta, sem væru m.a. birting
dóma, aukin upplýsingamiðlun, betra aðgengi, fræðsla og
aukið samband milli dómara og fjölmiðla.
Elfa sagði fjölmiðla vera vettvang frétta og samfélagslegrar
umræðu. Hins vegar væri ákveðinn munur á faglegum
fjölmiðlum og samfélagsmiðlum, þó báðir miðlar væru
mikilvægir til þess að upplýsa almenning og til þess að hafa
áhrif á viðhorf og umræðu í flóknum og/eða umdeildum
dómsmálum. Elfa sagði samfélagsmiðla sífellt fá meira vægi
og að hagsmunaaðilar noti þá óspart til þess að hafa áhrif
og beita þrýstingi.
Upprunaábyrgðir raforku – til útflutnings?
Hilmar Gunnlaugsson hjá Sókn lögmannsstofu velti
upp þeirri spurningu hvort það stæðist lög að flytja
upprunaábyrgðir raforku úr landi. Hilmar sagði lög um
upprunaábyrgð raforku heimila það og að Evróputilskipun
nr. 2009/28/EB geri ráð fyrir því að þetta sé söluhæf
vara. Hilmar sagði svarið hins vegar ekki svo einfalt og að
samkvæmt upplýsingum Orkustofnunar frá júní 2017 hafi
raforka á Íslandi verið 99% framleidd úr endurnýjanlegum