Bæjarins besta - 15.01.2003, Side 8

8 MIÐVIKUDAGUR 15. JANÚAR 2003
Hæfileg blanda af
sveigjanleika og festu
– rætt við Ólínu Þorvarðardóttur, skólameistara Menntaskólans á Ísafirði
Í ávarpi Ólínu Þorvarðardóttur, skólameistara
Menntaskólans á Ísafirði, við brautskráningu
nemenda 28. desember, vakti hún máls á já-
kvæðum teiknum sem eru að koma fram í innra
starfi skólans og rekstri hans. Einna mestu
tíðindin hljóta að teljast að brottfall nemenda úr
skólanum hefur minnkað marktækt eða úr
17,4% í 5,9% á einu ári.
Annað sem eftirtekt vekur er að þetta var
stærsta jólaútskrift Menntaskólans hingað til. Á
meðan þessar jákvæðu fréttir berast af innra
starfi skólans hefur rekstur hans batnað til
muna, svo að athygli og viðurkenningu hefur
vakið. En hverju þakkar skólameistari verulega
miklu minna brottfall milli ára?
„Ég þakka það fyrst og
fremst markvissum aðgerðum
sem við gripum til í því skyni
að auka viðveru og bæta
námsárangur nemenda. Í
haust breyttum við reglum um
skólasókn og námsmat, þann-
ig að ákvæði um skólasókn
voru hert um leið og gefinn
var kostur á því að umbuna
nemendum fyrir góða ástund-
un með svokallaðri 95% reglu.
Hún felur það í sér að ef nem-
andi er í eigin persónu við-
staddur í 95% af öllum kenn-
slustundum áfanga og er auk
þess með námseinkunn 8,0
eða þar yfir, þá á hann þess
kost að sleppa við lokapróf í
áfanganum.
Þetta kemur í framhaldi af
aðgerðum sem við gripum til
í fyrra og fólust í efldri umsjón
með nemendum og eftirfylgni
við heimanám þeirra og mæt-
ingu. Við jukum verulega
samskipti við foreldra, annars
vegar með stofnun foreldrafé-
lags og hins vegar með því að
senda foreldrum ólögráða
nemenda hálfsmánaðarlega
upplýsingar um fjarvistastöðu
þeirra. Jafnframt breyttum við
reglum um árekstraleyfi og
utanskólanám.
Þessar aðgerðir virðast nú
þegar hafa bætt ástundun og
námsárangur fjölmargra nem-
enda í Menntaskólanum.
Brottfall hefur minnkað um
67% á milli ára, sem er auð-
vitað afar gleðilegur árangur
og mun meiri en við þorðum
að vona.“
Bjartsýni,
metnaður og tiltrú
– Áttu von á því að þetta sé
varanlegur árangur?
„Það hlýt ég að vona. En
það krefst auðvitað árvekni
að viðhalda þeim árangri sem
náðst hefur, þannig að björn-
inn er auðvitað ekki unninn
þó að þessi fyrstu skref lofi
góðu. Það er ýmislegt í um-
hverfi skólans sem er hagstætt
um þessar mundir. Innan
veggja hans ríkir bjartsýni og
metnaður. Út í frá verð ég vör
við tiltrú á skólanum. Þetta
tvennt skapar óskaskilyrði til
góðra verka og árangurs í
samræmi við það.“
– Hvernig er stjórnunarstíll
þinn? Hefurðu t.d. beitt þér
fyrir auknum aga í skólanum?
„Það vill nú þannig til að
nemendur Menntaskólans á
Ísafirði eru almennt séð afar
kurteist og ábyrgt fólk sem
ánægjulegt er að umgangast
og starfa með. Það reynir því
sem betur fer ekki mikið á
agaviðurlög í skólanum. Ég
dreg hins vegar enga dul á
það að mér finnst mikils um
vert að ungt fólk tileinki sér
sjálfsaga og ábyrg vinnu-
brögð. Slíkan aga er ekki hægt
að berja ofan í fólk – hann vex
samhliða eðlislægum áhuga
og virðingu fyrir viðfangsefn-
unum.
Faðir minn sagði alltaf að
formlegt vald væri ágætt að
hafa, en þá væri best með það
farið þegar maður þyrfti ekki
að beita því. Ég er sammála
þessu. Ég ber virðingu fyrir
nemendum skólans og for-
eldrum þeirra, og ég ætlast til
þess að sú virðing sé endur-
goldin skólanum og starfs-
fólki hans. Mér er raun að því
að refsa fyrir agabrot og vil
helst ekki þurfa að gera það.
En ég viðurkenni fúslega að
ég er hörð í horn að taka ef
brot eru þess eðlis að þau kalla
á viðurlög, til dæmis ef velferð
annarra nemenda er í húfi. Þá
hika ég ekki – og það vita
nemendur.“
Vil að fólk njóti sann-
mælis og málsbóta
– Jón Baldvin Hannibals-
son segir frá því í nýútkominni
ævisögu sinni að hann hafi
haft afar stífan aga í sinni
skólameistaratíð, meðal ann-
ars lokað heimavist öll kvöld
kl. 22 en leyft bióferðir einu
sinni í viku til 23. Er stjórnun-
arstíll þinn að einhverju leyti
afturhvarf til þeirra reglna er
voru í gildi við upphaf skól-
ans?
„Nei, – það er alveg fráleitt.
Við Jón Baldvin erum afar
ólíkar persónur að flestu leyti,
með fullri virðingu fyrir okkur
báðum. Skólinn sjálfur er auk
þess mikið breyttur frá því
sem var fyrir tuttugu og fjórum
árum og viðhorf til menntunar
og skólagöngu er allt annað
en þá var. Ég vil vissulega
vera föst fyrir á vissum svið-
um án þess þó að vera óbil-
gjörn eða ósveigjanleg. Ég trúi
ekki á hótanir og hörku – ansa
slíku aldrei sjálf – en legg upp
úr því að fólk njóti sannmælis
og málsbóta. Sömuleiðis
finnst mér sjálfsagt að taka
tillit til ýmissa sjónarmiða
þegar verið er að taka ákvarð-
anir og marka stefnu. Hins
vegar eiga menn að standa
við ákvarðanir sínar og ekki
hringla með þær eftir að nið-
urstaða er fengin. Ætli það sé
ekki minn stjórnunarstíll í
hnotskurn – að sýna sveigjan-
leika á meðan hlutir eru í vinn-
slu, en standa fast á ígrunduð-
um ákvörðunum og leikregl-
um.“
– Hvernig hafa nemendur
tekið breytingum á reglum um
skólasókn og námsmat?
„Nemendur hafa tekið
breytingunum vel – og for-
eldrar hafa tekið þeim fagn-
andi. Það kom þó upp ákveð-
inn misskilningur á haustönn-
inni varðandi útfærslu á 95%
reglunni sem ég nefndi hér að
framan. Einhverjir nemendur
stóðu í þeirri trú að heimilaðar
fjarvistir á borð við veikindi
og leyfi yrðu tekin til greina
gagnvart þessari reglu. Slík
forföll eru þó einungis tekin
til greina ef hindra þarf að
nemandi falli út úr skóla þegar
mæting er komin að 80%
mörkum. Þegar hins vegar
kemur að því að meta hvort
verðlauna eigi nemanda með
því að láta hann komast hjá
lokaprófi, þá gengur ekki að
taka forföll með í reikninginn.
Það er ekki réttur nemandans
að komast hjá prófi, heldur er
það umbun sem honum hlotn-
ast með góðri ástundun og
heppni. Það segir sig sjálft að
ef nemandi er löglega forfall-
haldið fram til skamms tíma
að hún væri úrelt fyrirbæri.
„Aðsókn að heimavistinni
hefur aukist mikið frá því ég
kom til starfa. Vorið 2001 voru
6 nemendur á heimavist, en
skömmu eftir að ég tók til
starfa, haustið 2001, urðu þeir
11, svo 23 á vorönn í fyrra og
20 nú í haust. Ég er ekki sam-
mála því að heimavistir séu
úrelt fyrirbæri, síst hér á Vest-
fjörðum þar sem samgöngur
eru með þeim hætti sem við
þekkjum – nema fólk haldi að
það sé eftirsóknarvert að
senda börnin sín suður til
Reykjavíkur og láta þau búa
þar eftirlitslaus í leiguhúsnæði
eða inni á vinum og vanda-
mönnum.
Heimavistir bjóða upp á
ákveðið öryggi og eftirlit með
nemendum. Þar eru starfrækt
mötuneyti og nemendum gert
að hlíta ákveðnum umgengn-
isreglum líkt og heima hjá sér.
aður í 3-4 vikur á önn, til dæm-
is vegna langvarandi veikinda,
þá hefur hann engar forsendur
til þess að sleppa við próf.
Sjónarmiðið er einfaldlega
þetta: Nemendur eru ekki látn-
ir gjalda lögmætra fjarvista
þannig að þeir falli á mætingu
– en þeir eru heldur ekki látnir
njóta fjarvista sinna þegar við-
vera er metin inn í námsárang-
ur. Meirihluti nemenda skilur
þetta ágætlega – en það var
ákveðinn hópur sem mis-
skildi, og sá hópur var hávær
um tíma. Það er hins vegar
engin spurning að þessi regla
hefur nú þegar sannað gildi
sitt fyrir ástundun og námsár-
angur fjölda nemenda, og það
er auðvitað mest um vert.“
Heimavistin hefur
ótvíræða kosti
– Hvernig er reynslan af
heimavist skólans? Því var
Auk þess er eiginlega ódýrara
að hafa ungling á heimavist
heldur en heima. Heimavistar-
gjald í Menntaskólanum á Ísa-
firði er 16.000 krónur fyrir
alla önnina en maturinn kostar
um 900 krónur á dag og ekki
þarf að borga akstur milli
heimilis og skóla þegar nem-
andi er á heimavist. Þetta fyr-
irkomulag hefur því ýmsa
ótvíræða kosti sem fólk mætti
nýta sér betur en verið hefur.“
Ákvarðanir
fjárveitingavaldsins
vega þyngst
– Nú hefur fjárhagslegur
rekstur skólans gengið vel en
það er ekkert launungarmál
að skólameistarar um allt land
sjá þyngri róður í rekstri fram-
haldsskólanna. Hvernig hygg-
st þú bregðast við?
„Ég hyggst halda mínu
02.PM5 18.4.2017, 10:148