Bæjarins besta - 13.03.2002, Blaðsíða 6

6 MIÐVIKUDAGUR 13. MARS 2002
Færeyskur þunglyndissjúklin
lausgirtur Ameríkani og tantr
Ísfirðingurinn Eiríkur Örn Norðdahl
hefur undanfarin ár varið megninu af
sínum tíma í útlöndum. Á flakki sínu um
meginland Evrópu og Skandinavíu hefur
hans kynnst mörgum áhugaverðum og á
köflum vafasömum persónum, þar á meðal
færeyska verðlaunaskáldinu og þung-
lyndissjúklingnum Petur Jensen og hinum
lausgirta ameríkana Amanda Lee, sem
trúði því að tilgangur jarðvistarinnar væri
að dreifa ástum sínum sem víðast. Ytra
hefur Eiríkur unnið við skipasmíðar í Þórs-
höfn í Færeyjum, ræstingar um borð í
drykkjupramma sem sigldi um Eystrasalt
og sem matsveinn í tantra-leikskóla í Hels-
inki í Finnlandi. Þegar lítið hefur verið að
gera hefur Eiríkur varið tíma sínum í rit-
störf og gaf hann út smásögur fyrir þar-
síðustu jól. Hann er nú langt kominn með
sína fyrstu skáldsögu, en útgáfudagur hefur
þó ekki enn verið ákveðinn.
„Ég hef verið að vinna að
þessari skáldsögu í rúm tvö ár
og er nú á þriðja uppkasti.
Sagan er mjög lauslega byggð
á ferðalagi sem ég fór og eftir
því sem ég vinn bókina meira,
því fjær færist hún sannleikan-
um. Þar að auki er ég að vinna
að ljóðabókinni Heimsenda-
pestir sem ég ætla að gefa út
sjálfur. Mig langar að hafa
hana í vönduðum umbúðum
en ekki bæklingaumbroti, því
þá er hætt við að fólk hendi
bókinni eftir að hafa lesið
hana.”
Afi barðist með
nasistum í stríðinu
Eiríkur fæddist á Ísafirði
fyrir tæpum 24 árum. „Ég er
sonur Hrafns Norðdahl verk-
stjóra í Básafelli, eða Miðfelli
eins og það heitir núna, og
Herdísar Hübner grunnskóla-
kennara. Afi minn í móðurætt
var Erich Hübner. Sá var þýsk-
ur og barðist með nasistum í
síðari heimstyrjöldinni. Á
endanum var hann tekinn til
fanga af Bretum og gerður að
kokki á breskum herdalli. Til
er saga af því þegar breskur
generáll kom eitt sinn um borð
í skipið og heimtaði að fá
Yorkshire búðing. Afa vantaði
mót til að búa til búðinginn en
dó ekki ráðalaus, heldur fór
upp á dekk þar sem stóð Rolls
Royce bifreið. Hann logskar
eitt brettið af bílnum, skóf inn-
an úr því og þreif það duglega
og lagaði eftirmatinn fyrir
generálinn sem var víst hæst-
ánægður með árangurinn.
Eftir stríð flutti hann til Ís-
lands og kynntist ömmu
minni, Halldóru Finnbjörns-
dóttur, dóttur Finnbjörns mál-
ara á Ísafirði. Eftir að Erich
afi flutti til Ísafjarðar spilaði
hann oft djass með Villa Valla,
lék þar á trommur og þótti
víst feikna góður.
Afi minn í föðurætt var
Magnús Norðdahl. Hann var
einn af stofnmeðlimum
kommúnistaflokksins á Siglu-
firði sem vann sér það til
frægðar á upphafsdögum
sínum að efna til samskota og
safna þannig fyrir traktor sem
síðan var sendur Stalín. Þann-
ig lagði afi sitt af mörkum í
byltingunni.”
Arfgeng vinstrivilla
Félagshyggjumennska
Magnúsar Norðdahl virðist
hafa gengið í erfðir niður karl-
legginn, því bæði Eiríkur og
faðir hans hafa haldið sig á
vinstri kanti stjórnmálanna.
Þó segir Eíríkur að oft sé erfitt
að átta sig á því hvar pabbi
sinn sé staddur í hinu pólitíska
litrófi. „Pabbi er hálfgerð
flökkukind í stjórnmálum og
passar illa inn í allar skilgrein-
ingar. Hann var harður komm-
únisti á sínum tíma en virðist
hafa færst örlítið frá hugsjón-
inni.”
Er hann þá orðinn mjúkur
krati í dag?
„Það er kannski ekki bein-
línis hægt að segja að hann sé
mjúkur. Pabbi hefur vissulega
skoðanir á hlutunum og er
ekki orðinn lágróma þegar
hann talar um stjórnmál, síður
en svo.”
Oftrú á frjálsar ástir
Eiríkur hóf sitt flakk í út-
löndum fyrir um þremur árum
síðan. Fyrst fór hann til Dan-
merkur og gekk í kennara-
skóla. „Þetta var einn af hinum
alræmdu Tvind háskólum sem
hafa verið mikið í fréttum að
undanförnu vegna gruns um
gífurleg skattsvik, heilaþvott
og annað miður skemmtilegt.
Ég var sem betur fer ekki
nema tvær eða þrjár vikur í
þessum skóla. Þá var mér farið
að finnast starfsemin meira
en lítið vafasöm og ákvað að
stinga af ásamt stelpu sem ég
kynntist í skólanum. Sú heitir
Amanda Lee og var Poly-
amorísk, eða fjölásta, og trúði
því að það væri heilög skylda
manna að dreifa ástum sínum
eins víða og hægt væri og
naut ég að vissu leyti góðs af
því. Í samræmi við þessa
sannfæringu sína var hún tví-
kynhneigð og ansi lausgirt.
Fyrst eftir strokið héldum
við Amanda til í tjöldum í
skógi rétt utan við Silkeborg,
en húkkuðum okkur svo far
niður til Strasbourg í Frakk-
landi og þaðan til Parísar,
Barcelona og víðar. Við flökk-
uðum um Evrópu í um tvo
mánuði, en í Genf í Sviss hætt-
um við saman. Þá hafði oftrú
Amöndu á frjálsar ástir valdið
því að brestir voru komir í
sambandið og skildu leiðir
okkar og ég hélt til Berlínar.”
Ósniðugt
að skrifa fullur
Í Berlín var Eiríkur í aðra
tvo mánuði. „Í Berlín var ég
að skrifa, eða þóttist vera að
skrifa. Ég held að ég hafi lifað
mig aðeins of mikið inn í bó-
hem-móralinn og drakk meira
en góðu hófi gegndi og fór
ekkert voðalega vel með sjálf-
an mig. Ég húkti í einhverri
kytru með ritvélina mína og
viskíflöskuna til hliðar og
fannst ég vera orðinn sam-
blanda af Ernest Hemingway
og Charles Bukowski. Það var
yfirleitt mjög gaman að skrifa
á þennan máta og mér fannst
allt voðalega sniðugt sem kom
úr ritvélinni. Daginn eftir
komst ég hins vegar oftast að
því að ég hafði skrifað ein-
tóma þvælu.”
Heyrst hefur af smásögum
sem þú gafst út fyrir þarsíð-
ustu jól sem byggðar eru á
persónum úr þínu lífi. Skrif-
aðirðu einhverjar slíkar í Ber-
lín?
„Nei, ég held að það hafi
voðalega lítið orðið úr því sem
ég skrifaði í Berlín. Þessar
smásögur sem ég seldi fyrir
jólin 2000 skrifaði ég flestar í
ritlistarkúrsi hjá Nirði P.
Njarðvík í Háskólanum.”
Lærði að
„tosa føroyskt”
Eiríkur kom heim frá Berlín
síðla árs 1999 og fór að vinna
við afleysingakennslu í
Grunnskólanum á Ísafirði og
um helgar í sambýlinu Bræð-
ratungu. Ekki entist hann
lengi á Íslandi í það skiptið.
„Strax í mars var útþráin
komin í mig aftur og stakk ég
þá af til Færeyja. Fyrst um
sinn var ég atvinnulaus og
dundaði mér við að skrifa, en
fékk svo vinnu í Tórshavnar
Skipasmiðja, eða Skipa-
smíðastöð Þórshafnar. Þar
lærði ég að „tosa føroyskt”,
eða tala færeysku og hætti að
lokum að kippa mér upp við
áletranir eins og „Frelsunar-
herurinn” og „Bert starfsfólk.”
Þunglynt verð-
launaskáld og
ofdrykkjumaður
Ein ástæða þess að Eiríkur
fór til Færeyja var sú að fyrir
nokkrum árum, þegar hann
var að tína appelsínur á Kúbu
í þágu byltingarinnar, kynntist
hann fáeinum færeyskum
stelpum.
„Strax eftir að ég lenti á
flugvellinum í Vágar fór ég til
bæjarins Sörvágur. Af ein-
skærri tilviljun hitti ég þar
tvær vinkonur mínar sem voru
hvor á sinni ráðstefnunni sem
haldin var í sömu götunni.
Önnur var á vegum Þjóð-
veldisflokksins sem vill sjálf-
stæði Færeyja, en hin á vegum
jafnaðarmanna sem eru á móti
sjálfstæði. Ég fékk að gista
hjá þjóðveldisfólkinu og um
leið og ég gekk inn í þeirra
búðir sá ég fólk sitja hugsi á
svip, skrifandi eitthvað niður
og hlustandi á Bob Marley.
Ég skynjaði strax að þarna
var eitthvað mikið að gerast,
eða í það minnsta átti greini-
lega að líta út fyrir að eitthvað
mikilvægt væri í gangi.
Þetta kvöld kynntist ég því
þunglyndasta gerpi sem ég
hefi nokkurn tímann hitt. Sá
heitir Petur Jensen og hafði
fengið æðstu bókmenntaverð-
laun Færeyja fyrir ljóðabókina
„Ongin sól er til”, en titill
bókarinnar lýsir sálarástandi
mannsins mjög vel. Petur var
mikill drykkjurútur og hitti ég
hann sjaldan eða aldrei ófull-
an.
Annar dagur minn í Færeyj-
um byrjaði á því að Petur Jen-
sen tilkynnti mér að hann
langaði mikið að deyja. Einn-
ig lét hann mig vita af því að
hann hafi alltaf langað til að
leika í Baywatch þáttunum,
en eftir þá opinberun strunsaði
hann út og hljóp í sjóinn. Þeg-
ar hann hafði vaðið upp að
mitti snéri hann við, kom inn
og sagði „Eiríkur, mér er kalt”.
Nú er þessi maður hættur að
skrifa ljóð og er farinn að
syngja með rokksveitinni
Clickhaze.”
Vafasamur leigusali
Þegar Eiríkur kom til Þórs-
hafnar fór hann að leita sér að
íbúð. „Ég fékk loks inni hjá
mjög vafasömum einstakl-
ingi. Sá er helsti eiturlyfjasal-
inn í Færeyjum og er mjög
skuggalegur náungi. Af ýms-
um ástæðum var mjög skraut-
legt að búa með þessum
manni, meðal annars vegna
þess að hann stundaði sadó-
masókíst kynlíf í herberginu
við hliðina og heyrðust þaðan
iðulega flengingasmellir og
óp sem ég skemmti mér kon-
unglega við að hlusta á. Ekki
voru þó allir jafn ánægðir með
þessar aðfarir stráksa. Einn
föstudaginn flutti kona í næstu
íbúð. Þá um kvöldið var kátt í
dýflissunni og einnig á laug-
ardagskvöld. Lætin hafa ef-
laust sært blygðunarkennd
konunnar, því á sunnudegi
sagði hún upp íbúðinni.”
Allt varð að
vera í röð og reglu
„Þegar þessi vandaði leigu-
sali minn var í rúskasti, eins
og hann yfirleitt var, stóð stöð-
ugur straumur fólks í fíkni-
efnaleit heim til okkar. Stund-
um hvarf maðurinn í einhvern
tíma, en það þýddi ekkert
endilega að fólkið hætti að
koma.
Það kom svo reglulega fyrir
að hann ætlaði að taka sig á
og hætta í ruglinu. Þegar svo-
leiðis stóð á, varð hann voða-
lega smámunasamur og hund-