Vinnan - 01.09.1945, Page 10

JAMES GOULD COZZIENS:
Hinir síðustu verða fyrstir
Ég kynntist Ríkharði fyrir tíu árum, þegar ég
fór til Kúbu í fyrsta sinn. Hann var lágur vexti,
svipdjarfur, rúmlega tvítugur að aldri og við-
kunnanlegasti piltur. Hann kynnti sig sjálfur,
þegar við hittumst á skipsfjöl, og ég varð undr-
andi, þegar ég komst að því, að Ameríska stálbygg-
ingafélagið hafði sent okkur báða til að sjá um
sama verkið.
Ríkharður var útskrifaður frá fremur lélegum
verkfræðiháskóla. Og þar eð hann var nýsloppinn
frá prófborðinu og á aldur við mig, ákvað ég strax
að vera honum innan handar eftir því, sem ég
gæti, og það kom fljótlega í ljós, að ekki var van-
þörf á því. Það var ekki hugsanlegt, að nokkrum
viti bornurn manni gæti dottið í hug, að Ríkharð-
ur væri eins fær í starfsgreininni og ég. Sannleik-
urinn var sá, að mér var ómögulegt að botna í
því, hvernig í dauðanum hann hafði getað fengið
þessa stöðu. En ég geng þess ekki dulinn núna.
Augu mín opnuðust um daginn, þegar ég las það
af tilviljun í blaði, að Ríkharður væri orðinn
varaforseti Ameríska stálhlutafélagsins, eftir að
Prossert keypti gamla Stálbyggingafélagið.
Ríkharður var, eins og áður er sagt allra
þægilegasti piltur, og mér geðjaðist prýðilega að
honum, þegar ég var orðinn sannfærður um, að
hann mundi ekki skyggja á mig. Félagið hafði gert
samning um að leggja einkajárnbraut, um sjötíu
mílna langa, svo að sykurframleiðendafélagið
gæti komið vörum sínum til hafnar. Starf okkar
Ríkharðs var mjög auðvelt. Við þurftum aðeins
að gera fáeinar athuganir og uppdrætti. Að
minnsta kosti var starfið mér afarauðvelt, en það
virtist vefjast dálítið fyrir Ríkharði, því það kom
fljótlega í ljós, að hann kunni ekki einu sinni að
nota reglustriku. Þegar hann bað mig að annast
útreikningana fyrir sig, komst ég að raun um, að
það var ekki af tómri leti eða sérhlífni. Og loks
var ég orðinn svo þreyttur á honum, að ég sagði
við hann: — Heyrðu, piltur minn! Þú ert tvímæla-
laust lieimskasti maðurinn hér um slóðir. Ef þú
tekur þig ekki á, færðu aldrei framar vinnu hjá
Farrell.
Ríkharður glotti og sagði: — Það skiptir mig
engu. Ég kæri mig ekkert um svona vinnu. Ég er
skapaður til að vera framkvæmdastjóri.
— Já, einmitt það!
— Það er ekki vafi á því. Og hvern fjandann
í Stokkhólmi dvöldum viS síðan þann stutta tíma,
sem biSin eftir flugvélinni tók. NotaSi ég tímann til
þess aS heimsækja sænska íþróttasambandiS, en þaS
er önnur saga, sem eigi verSur sögS hér.
FerSin til íslands gekk vel og eftir rúmlega sex
klukkustunda flug sáum viS úr flugvélinni hiS fyrsta af
landinu, og var þaS Öræfajökull. Var fagurt aS fljúga
vestur meS ströndinni.
Eftir sjö klukkustunda flug settist flugvélin á flug-
völlinn á Reykjanesi. Voru þá rúmlega 3 vikur liSnar
síðan viS lögSum upp frá sama staS til SvíþjóSar.
Stuttur eftirmáli
Ég get eigi skilið svo viS þessa frásögn mína, aS ég
ekki geti þess frekar sem mér finnst athyglisvert viS
þessa SvíþjóSar- og NoregsferS. En þaS er þaS, aS
meS henni og þátttöku AlþýSusambands Islands í ráS-
stefnu verkalýSssambanda NorSurlanda, eru aftur
hnýtt þau bönd viS verkalýS bræSraþjóSanna á NorS-
urlöndum, sem styrjöldin ýmist sleit eða leysti.
íslenzk verkalýSshreyfing hefur ávallt staSiS í nánu
sambandi og snertingu viS verkalýS annarra NorSur-
landa og þaS af eSlilegum ástæSum. VerkalýSurinn
þar er aS þjóðerni skyldastur hinum íslenzka verkalýS
og býr í mörgum tilfellum viS svipuðust skilyrSi.
AS því athuguðu, svo og því aS félagsleg menning
og skipulag stendur á mjög háu stigi í þessum löndum,
þá er íslenzkri verkalýSshreyfingu rnjög rnikils virði
aS treysta sem bezt vináttu og samvinnubönd viS verka-
lýð annarra NorSurlanda.
184
V IN N A N