Heimilispósturinn - 16.02.1951, Qupperneq 10

að vegna vel reyndrar dánumennsku
og guðhræðslu Sigurðar viti þeir og
haldi, að hann hvorki fyrir hatur,
óvild eður illan vilja upp ljósti eður
á beri nokkurn mann til hneyxla eð-
ur vansæmdar þann áburð eður upp-
tekt nokkurs máls, sem hann hefur
ei góða samvizku til, að satt segi.
Því hyggi þeir, að téður Sigurður
þar helzt áleiti áður sagt mál upp
að bera sem hann hafi hyggju til
eftir góðri og einfaldri samvizku".
Biskup og dómsmenn skoruðu á séra
Árna að leggja fram einhverjar máls-
bætur, en hann kvaðst engar hafa.
Dómsmenn dæmdu Árna presti
tylftareið fyrir Þorláki prófasti Hall-
dórssyni í Bólstaðarhlíð, og skyldi
hann hafa unnið eiðinn fyrir 4. ágúst.
En þessi skyldi vera eiðstafur séra
Árna: „Til þess legg ég Árni prest-
ur Jónsson hönd á helga bók, og það
segi ég guði almáttugum, að ég hef
aldrei um alla mína ævi galdur eð-
ur fjölkynngi lært, brúkað eður fram-
ið mönnum eður fénaði til tjóns,
skaða eða lækninga, leynt eður ljóst,
og aldrei hef ég nokkurs konar djöf-
ulleg meðöl brúkað eður brúka látið
vitandi, viljandi eður verkandi með
ráð eður dáð, og ei er ég í nokk-
urn máta valdur né sekur í þeim
fjölkynngis áburðum, er ég borinn
verið hefi, og að svo stöfuðum eiðt
— — —.“ Ef Árni prestur félli á
eiðnum, vísa klerkarnir málinu frá
sér til veraldlegra yfirvalda. Þenn-
an dóm samþykkti biskup og allir
klerkar á prestastefnunni.
Um tylftareið eru þau ákvæði i
Jónsbók, að þá er manni var dæmd-
ur sá eiður til undanfærslu því, er
á hann var borið, skuli „nefna sex
menn á hvora hönd þeim, er undan
skal færast, jafna að rétti við hann,
þá sem næstir honum eru og um það
mál má kunnugast vera, hvorki sak-
aða né sifjaða, fulltíða menn og val-
inkunna, þá er hvorki sé áður reynd-
ir að röngum eiðum né skrökvott-
um, og hafa sjö af þeim, en sjálfur
hinn áttundi, og fjóra fangavotta,
og eigi meinsærum reyndlr, og sverji
innan tiu vikna særra daga. Sá skal
sverja fullan eið fyrir sig, er fyrir
sök verður, en allir aðrir sanni mál
hans með því skilorði, að eigi viti þeir
annað sannara fyrir guði en þeir
sverja að sinni hyggju.
Þar sem segir í lögbókinni, að eið-
menn skuli nefna „jafna að rétti“
við þann, er undan skal færast, þ. e.
sömu stéttar, þá þurfti séra Árni
að fá 12 presta til þess að sverja
með sér, „þá sem næstir honum eru“,
þ. e. nágrannapresta. Þeir skyldu
hvorki vera sakaðir né sifjaðir, þ. e.
hvorki eiga sökótt við hann né skyld-
ir honum eða mægðir. 1 þessu máli
reyndist svo, að í Húnaþingi og
Skagafirði voru ekki nema fimm
prestar, er svarið gætu, sökum skyld-
leika eða mægða við séra Árna eða
ákærendur hans, og voru hin eiðvætt-
in þá tekin úr Eyjafirði og Þing-
eyjarsýslu.
Þá segir: „og hefur sjö af þeim,
og sjálfur hinn áttundi, og fjóra
fangavotta". Það mun eiga að skilja
svo, að sá ákærði kaus sjö til þess
að sverja með sér, en fjórir „íanga-
vottar" vottuðu, að eiðmenn hefðu
verið fengnir að lögum. Vinna þá
tólf menn eið, að sakborningi með
töldum, en þar sem tólf voru
nefndir auk hans, hlýtur hann að
hafa rutt einn mann. Ákærður skal
sverja fyrstur, en hinir sanna mál
hans með eiði, en í galdramálum
sverja eiðvættin hinum sakaða eið-
inn fyrirfram annaðhvort særan eða
ósæran, áður en hann sver sjálfur.
Ef þeir sverja eiðinn ósæran, er hann
fallinn á málinu og sannur að sök.
Ákærurnar á héndur séra Árna
virðast oss harla léttvægar og lik-
8
HEIMILISPOSTURINN