Heilbrigðisskýrslur - 04.12.1920, Blaðsíða 8

1913
150*
batnandi, síðan eftirlitið varð meira: pediculi sjást nú hjer um bil ekki,
nema á einstaka barni í skólabyrjun, og hörundsræsting öll er miklu betn.
Á síðustu árunum hafa börn veriS mæld og vegin aö hausti til og á
vorin, áður en þau fara. — Ekki hafa mælingar þessar komiö heim vií
barnamælingar þær, er um getur i Skírni 1913, 2. hefti, enda er þar varla
vel valið dæmi: Parísarbörn. Nokkru nær eru mínar mælingar viö mæl-
ingar á skólabörnum á Þýskalandi (sbr. Jahrbuch fúr Kinderheilkunde
1901, 1. B. 1. H.). Hæö og þyngd eru þar nokkuö svipuö, og meöaltaliö
varla minna hjer, eftir aldri. Um brjóstþenslumælingar (með Spiro-
meter), sem hjer hafa líka veriö reyndar, er það aö athuga, aö tæplega
er neitt á þeim byggjandi, n'ema áð barnið fái að æfa sig oft; mörg börn
komast ekki strax upp á lagið aö blása, en læra það síðar. Yfirleitt held
jeg þó, að meðaltal veröi síst undir þeim útlensku, en vitanlega eru þess-
ar mælingar svo fáar (ca. 300), að lítið er hægt að byggja á þeim. Caries
dent. er mjög tíð á börnum, svo að það er hreinasti viðburður, að sjá
barn með óskemdum tönnum. Hefir þó tannræsting verið brýnd fyrir
börnum iðulega (nokkrir fyrirlestrar haldnir af lækni, um helstu heilsu-
farsreglur á hverju ári).
1 sambandi við þetta mál á börnum, skal jeg leyfa mjer að geta þess,
að jeg hefi undanfarin ár tekið nokkrar mælingar af mönnum á ýmsum
aldri, hæðamælingar, brjóstmál (bæði við inn- og útöndun), mælingar
á gildleika handleggja o. fl., og sömuleiðis líkamsþunga. Hefi eg borið
tölur þær, sem eg þannig hefi fundið, saman við mælingar á öðrum þjóð -
um, sem jeg hefi átt kost á að sjá. Mælingarnar eru orðnar alls 300, ög
er það að vísu lág tala, til þess að byggja nokkuð á. Jeg set hjer þá
nokkrar tölur:
Meðalhæð á 38 mönnum 19 ára .... 169.00 ctm.
— - 41 manni 20 — .... 168.80 —
— - 40 mönnum 21 árs .... 173.00 —
— - 73 — 22—24 ára 174.80 —
— - 108 — 25—48 — 172.58 —
Meðaltal allra á aldrinum 19—48 ára 171,636 ctm.*, og kemur þetta hæðar •
meðaltal ekki illa heim við þ,að, sem áður hefir verið talið (sbr. t. d. rit-
gerð prófessors Ólsens í Árbók hins ísl. fornleifafélags 1910, bls. 11—12.
Meðalþungi á 38 mönnum 19 ára . .. . 69,00 kíló
— - 41 — 20 — . ... 69,13 —
- 40 — 21 árs . .... 80,00 —
- 73 — 22-24 ára .... 77,00 —
— á 108 — 25-48 — . ... 76,50 —
Meðalþungi allra á aldrinum 19—48 ára 74 kíló 326.
Að líkamsþunga stöndum við eftir þessum fáu tölum, að minsta kosti
ekki að baki kröfum hins gamla lögmáls Quetelets: hver maður á aö
vega að minsta kosti svo mörg kíló, sem lengd hans fer mörgum centi-
metrum fram úr meter. — Viðvíkjandi ummáli á brjóstholi hefi jeg líka
athugað samanburð á því og líkamslengd og líkamsþunga. Piquet: Du
coefficient de robusticité, (Bulletin médical 27. avril 1901), heldur þvi
* Meðaltal hæðar ætti að vera 72,21 og þyngdar 75.1 (G. H.).