Víkurfréttir - 10.02.2021, Blaðsíða 11

Heimanámsþjálfun – orðarýni 1
Í þriðja pistli mínum fjallaði ég um hugtakið námstækni sem nær yfir
árangursríkar aðferðir í námi og í síðasta pistli fjallaði ég um heimalestrar-
þjálfun. Í næstu þremur pistlum ætla ég að fjalla um orðarýni, orðkennslu,
sem er námstækniaðferð og hentar einstaklega vel með heimalestrar-
þjálfun. Forsögu málsins út frá minni þekkingu og reynslu, ásamt ávinningi
þess að nota aðferðina.
Ég á sjálf ánægjulegar minningar af
orðkennslu úr Grunnskóla Njarð-
víkur, frá því ég var nemandi á mið-
stigi. Á bókasafni skólans var les-
salur inn af bókasafninu. Hann var
langur og mjór, tveir og tveir sátu
saman við borðin. Yfir borðinu var
lesljós og setið var í þungum stólum
sem voru með mjúkri sessu og baki.
Ekkert annað ljós var kveikt, aðeins
lesljósið, og mér fannst alltaf svo
notalegt að sitja þarna í hitanum af
ljósinu. Við fengum bók sem heitir
Orðaskyggnir-íslensk orðabók
handa börnum og verkefnablöð
tengd bókinni. Það voru starfsmenn
bókasafnsins sem leiddu þessa
vinnu, þær Hrefna og Erna. Yndis-
legar konur sem voru ákveðnar og
samkvæmar sjálfum sér. Það skyldi
ríkja algjör þögn á meðan á vinnunni
stóð og þær fylgdu því fast eftir að ég
ætti að ljúka ákveðnum verkefnum í
tímanum. Í orðabókinni voru útskýr-
ingar á orðum og myndir tengdar
orðunum. Á verkefnablöðunum
voru ýmis verkefni sem reyndu á
að fletta upp í orðabókinni og skrifa
niður útskýringar á orðum. Upplifun
mín var mögnuð. Ég man ennþá eftir
tilfinningunni sem flæddi um mig
þegar ég rakst á nýtt orð úr þessari
orðaforðavinnu í öðru samhengi og
fékk skilning á því sem ég las og/eða
heyrði. Ég lærði og skildi að í gegnum
lestur gæti ég bætt við þekkingu
mína. Þó svo ég upplifði líka erfið-
leika við lestur og skilning, þá vissi
ég af eigin reynslu að það væri hægt
að nota orðabók með myndum til
þess að skilja orð. Ég átti það til að
skoða Orðaskyggnir á bókasafninu
þegar ég eltist en orðaforðinn varð
flóknari til dæmis með samsettum
orðum og ég fann þau ekki í Orða-
skyggni. Ég hafði einhverja þekk-
ingu á samsettum orðum en ekki
nægilega góða á þessum árum til
þess að átta mig á því hvað væri
að gerast í orðaforðanum, flóknari
orð, og notkun á annarri tegund af
orðabók (það kom seinna). Á ungl-
ingastiginu lögðu kennarar mínir
mikla áherslu á það að útskýra fyrir
okkur nemendunum orð, hugtök
og ýmis orðatiltæki. Íslenskukenn-
arinn minn eyddi miklum tíma í út-
skýringar þegar við lásum í bókum
og hann gerði þá kröfu til okkar að
við myndum skrifa niður útskýr-
ingarnar, sem sagt að við myndum
glósa. Ég er ekki viss um að hann
hafi notað þetta orð, að glósa, en á
þessum árum 1990–1993, vorum ég
og ein besta vinkona mín mjög upp-
teknar af því að glósa. Ég lærði það
í gegnum hana og að hluta til vill ég
meina að það hafi verið tilkomið
vegna þess að systir hennar var
einu ári eldri en við og við höfðum
aðgang að námsefninu hennar og
gátum skrifað upp eftir því. Það flýtti
fyrir okkur og við gátum skrifað upp
ýmsar glósur sem nýttust okkur eftir
hennar gömlu glósum. Ég hafði síðan
einhverra hluta vegna mjög gaman af
því að skrifa glósurnar upp aftur og
bæta við mínum eigin glósum (mig
grunar að það hafi hjálpað mér að
skilja efnið betur). Í dönsku og ensku
áttum við að glósa og heima fyrir var
mamma mín mjög öflug í því að fletta
upp orðum með mér og hjálpa mér
þannig að skilja textana í dönsku og
ensku. Í gegnum vinnuna við það að
glósa lærði ég líka heilmörg íslensk
orð. Ég veit að einn af styrkleikum
mínum liggur í sjónminni mínu og
ég á auðvelt með að leggja glósur á
minnið, sem eru litakóðaðar og vel
uppsettar. Ég átti því auðvelt með að
leggja mínar eigin glósur á minnið og
sækja upplýsingar úr þeim með því
að fletta í gegnum þær í huganum
í prófi. Í þessari vinnu felst meðal
annars lausnin sem ég ræddi um í
mínum fyrsta pistli; að endurskrifa
með eigin orðum texta og/eða upp-
lýsingar sem ekki skiljast við fyrsta
lestur einmitt í þeim tilgangi að ná
fram frekari skilningi á efninu, sífelld
endurtekning á námslegum þáttum
sem getur falist í því að skrifa þá upp
aftur og/eða lesa endurtekið yfir þá.
Hvernig tengist þetta orðarýni og
þeirri vinnu sem ég hef þróað síðar
í aðstoð við heimanámsþjálfun? Jú,
sjáið til. Eftir grunnskólann, þegar
ég hóf nám í Fjölbrautaskóla Suður-
nesja, þá fékk ég einfaldlega ótrúlega
mikinn skell. Áherslan og krafan á/
um sjálfstæð vinnubrögð varð svo
mikil strax í upphafi að ég átti erfitt
að fóta mig námslega. Námsefnið
þyngdist, fögin urðu fleiri og krafan
um dýpri skilning á efninu varð
meiri. Kennsluhættirnir voru ólíkir
því sem ég hafði vanist á grunn-
skólastiginu og nú kom í minn hlut
að bera ábyrgð á lestrinum
og finna útskýringar á
orðum sjálf. Ég átti ótrú-
lega erfitt námslega í
þessum aðstæðum. Ég
eyddi miklum tíma í að
lesa og skrifa upp mínar
eigin glósur og í kjölfarið
að lesa yfir þær. Ég fann
að þessi vinna var tímafrek.
Ég eyddi miklum tíma í námið
heimafyrir þar sem ég náði ekki
nægjanlegum skilningi á námsefninu
með því eingöngu að lesa það og
sitja kennslustundirnar. Því miður
var árangurinn af þessari þrotlausu
vinnu minni takmarkaður. Ég legg
áherslu á að nota aðferðir sem virka
og til þess að vita hvort aðferð virkar
þá þarf að mæla árangur! Í námi er
árangur mældur í einkunnum og ég
var heppin að hafa náð prófunum á
fyrstu önninni. Ég áttaði mig á því að
eitthvað annað þyrfti að koma til svo
ég næði betri tökum á lesefninu. Fór
svo að ég ræddi við bókasafnsfræð-
inginn á bókasafni FS og hún sýndi
mér „alvöru orðabækur“! Ég fór að
læra meira á bókasafninu og notfæra
mér orðabækur og alfræðirit, sem
útskýrðu orð og hugtök. Sú vinna
varð gríðarlega mikilvæg
fyrir mig og létti undir
með lestrinum. Ég öðlaðist
betri skilning á einstaka orðum
sem gáfu mér aukinn skilning í sam-
hengi textanna sem ég var að lesa.
Með þessu létti á endurteknum
lestri og ég gat nýtt mér betur glósu-
tæknina sem ég hafði komið mér
upp. Námið varð ekki eins þungt og
með auknum skilningi kom þekking,
reynsla og upplifun sem nýttist mér
til góða í náminu í framhaldinu.
Þessa „hugmyndafræði“ og þá
tækni sem í boði var árið 2008,
þegar ég byrjaði að kenna, nýtti ég
í þeim tilgangi að aðstoða lesblinda
nemendur í lestri og ritun – með
heimanámsþjálfun.
Jóhanna Helgadóttir,
grunnskólakennari, mannauðs-
ráðgjafi og verkefnastjóri.
Ég fór að læra meira á
bókasafninu og notfæra
mér orðabækur og al-
fræðirit, sem útskýrðu
orð og hugtök. Sú vinna
varð gríðarlega mikil-
væg fyrir mig og létti
undir með lestrinum . . .
Verkefnastjóri - Menntanet Suðurnesja
Mennta- og menningarmálaráðuneyti leitar leiða til að efla menntun og styrkja samstarf
menntastofnana á Suðurnesjum.
Markmiðið er að auka samvinnu menntastofnana, búa til menntaúrræði þvert á menntastofnanir
með áherslu á úrlausnir vegna atvinnuleysis og hámarka nýtingu fjármuna, reynslu og þekkingar
sem fyrir er á svæðinu. Aðilar að Menntanetinu eru Keilir, Fjölbrautaskóli Suðurnesja, Fisktækni-
skóli Íslands, Miðstöð símenntunar og eftir atvikum aðrar menntastofnanir.
Við leitum að verkefnastjóra til að starfa með okkur að þessu mikilvæga máli.
Starfsstöð verkefnastjóra verður hjá Fjölbrautaskóla Suðurnesja, en viðkomandi mun starfa þvert
á menntastofnanirnar.
Hvert er verkefnið?
n Að leiða samstarf og samvinnu menntastofn–
ana við þróun og framkvæmd menntaúrræða.
n Leiða starfsemi Menntanetsins með
samvinnu stjórnarmanna
n Tengja starfsemi Menntanetsins við
nærsamfélagið
n Að hafa frumkvæði að nýjum verkefnum
n Að annast samskipti við atvinnulífið,
ráðuneytið, stofnanir og aðra eftir þörfum .
n Og gera allt hitt sem upp kemur og þarfnast
úrlausnar.
Við leitum að einstaklingi með:
n Góða almenna reynslu af verkefnastjórn.
n Reynslu af fjölbreyttum menntaverkefnum og
stjórnun þeirra.
n Innsýn í menntakerfið og þróun menntunar.
n Frumkvæði og sjálfstæði í starfi.
n Leiðtoga- og samskiptahæfni.
n Bakgrunn og reynslu á sviði starfsmennta
eða háskólamenntun sem nýtist í starfi.
Um er að ræða fullt starf og æskilegt er
að viðkomandi geti hafið störf fljótlega.
Laun eru greidd samkvæmt viðeigandi
kjarasamningi.
Nánari upplýsingar veitir Jón Björg-
vin Stefánsson í síma 545-9500 eða
jon.b.stefansson@mrn.is eða Kristján
Ásmundsson í síma 421-3100 eða skola-
meistari@fss.is.
Umsókn um starfið þarf að fylgja starfs–
ferilsskrá og kynningarbréf þar sem gerð
er grein fyrir ástæðu umsóknar og rök-
stuðningur fyrir hæfni viðkomandi í starf–
ið. Umsækjendur eru beðnir um að senda
umsókn sína í gegnum umsóknarvef
alfred.is, https://www.alfred.is/starf/
menntanet-suðurnesja.
Öllum umsóknum verður svarað þegar
ákvörðun um ráðningu hefur verið tekin.
Umsóknir geta gilt í 6 mánuði frá því að
umsóknarfrestur rennur út, sbr. 2. gr.
reglna nr. 1000/2019 um auglýsingar á
lausum störfum.
Ertu öflugur
liðsmaður?Nánari upplýsingar og skráning á mss.is
Þekking í þína þágu
Tækifæri til náms
á þínum forsendum!
- Sveigjanlegir kennsluhættir og tengsl við atvinnulífið
Skrifstofuskólinn
Í náminu er lögð áhersla á að námsmenn læri að læra, efli sjálfstraust sitt og starfsfærni.
Námsaðferðir eru aðallega byggðar á hagnýtum viðfangsefnum sem auðvelt er að yfirfæra
á almenn skrifstofustörf. Ken t er á bókhaldsforritið DK.
Samfélagstúlkun
Nám fyrir þá sem vilja starfa við túlkun. Forkröfur eru að hafa gott vald á í lensku og því tungu-
máli sem á að túlka. Frábært nám og góðir starfsmöguleikar að námi loknu.
Grunnmenntaskólinn
Hentar þeim sem vilja styrkja sig í grunngreinunum og er mjög góður undirbúningur fyrir þá sem
hyggja á frekara ná . „Viltu verða kennari, hársnyrtir, viðskiptafræðingur eða rafvirki“?
En þ ð er langt síðan þú varst á skólabekk og þú vilt læra að læra aftur - Þá er tilvalið að
skoða Grunnmennaskólann.
MSS býður margvíslegt nám sem hefur það að markmiði að skapa þér ný
tækifæri og efla færni þína á vinnumarkaði. Viltu skipta um starfsvettvang eða
verða eftirsóttari starfskraftur?
Ágúst P dersen, lei sögunemi
„Skrifstofuskólinn hjálpaði mér að taka ákvarðanir varðandi það sem
mig langar að hafast að í framtíðinni. Eftir langt hlé frá námi hjálpaði
þetta nám mér að l ra uppá nýtt og er ég nú kominn í leiðsögunám
hjá Leiðsöguskólanum í Kópavogi. Skrifstofuskólinn opnaði augu mín
varðandi fram íðina“
Herdís Ósk Sveinbjörnsdóttir, lögfræðinemi
við Háskólann í Reykjavík
„Viltu verða kennari, hársnyrtir, viðskiptafræðingur eða rafvirki? En það
er langt síðan þú varst á skólabekk og þú vilt læra að læra aftur - Þá er
Grunnmenntaskólinn möguleika eitthvað fyrir þig. Grunnmenntaskólinn
er tilvalinn fyrir þá sem hafa ekki lokið grunnskólaprófi að fullu eða
langar að byrja aftur í námi eftir langa pásu.“
Med Haythem Akari, túlkur hjá Alþjóðasetri
„Námið var mjög vel skipulagt og kennararnir eru mjög hæfir í að miðla
til nemenda. Þ ð er mi ill stuð ingur við nemendur og u dirstaðan
byggð á góðri kennslufræði. Persónulega hafði ég mikinn ávinning af
námskeiðinu. Ég fékk mörg tækifæri til að fá vinnu og góð samskipti
við fólk, bæði í skólanum og í opinberri stjórnsýslu“
vÍkurfrÉttir á SuðurNeSJuM Í 40 ár // 11