Morgunblaðið - 10.05.2021, Síða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 10. MAÍ 2021
E60
Íslensk hönnun og
framleiðsla frá 1960
Mikið úrval lita bæði á áklæði
og grind.
Sérsmíðum allt eftir pöntunum.
Verð frá: 33.900 kr.
Sólóhúsgögn ehf. Gylfaf löt 16-18 112 Reykjavík 553-5200 solohusgogn. is
Hans Marteinn Helgason
hans@mbl.is
Ræktendur iðnaðarhamps á Íslandi
eru þessa dagana að setja niður fræ-
in fyrir uppskeru sína en búist er
við að ræktaðir verði 150 hektarar í
ár. „Síðasta sumar var fyrsta sum-
arið síðan 1969 sem við máttum
rækta hamp. Þá voru ræktaðir 30
hektarar. Núna erum við að rækta
fimmfalt meira magn en síðasta
sumar,“ segir Sigurður Hólmar Jó-
hannesson, formaður Hampfélags-
ins.
Aðspurður hverjir séu að rækta
iðnaðarhamp á Íslandi, segir Sig-
urður að nokkrir stórir aðilar komi
þar að, en einnig aðrir sem rækta
minna. „Svo erum við með bændur
sem rækta kannski frá hálfum hekt-
ara og upp í 4-5 hektara. Þá er fullt
af venjulegu fólki að rækta í garð-
inum heima hjá sér, einn eða tvo
fermetra. Í öllum landsfjórðungum
er verið að rækta hamp.“
Þrátt fyrir þetta umfang telur
Sigurður að mikið rúm sé fyrir vöxt
í greininni. „Þetta er svolítið til-
raunaverkefni ennþá í dag, þó svo
að við séum komin í fimmfalt magn
miðað við síðasta sumar. Okkur
vantar vinnsluvélar til þess að vinna
úr þessu. Í 50 ár hefur ekkert verið
unnið með hamp á Íslandi. Við þurf-
um svolítið að koma þessum iðnaði
af stað aftur. Þetta er mjög stór iðn-
aður á alheimsvísu.“
Hampfélagið var stofnað árið
2019 og eru markmið þess að fræða
og miðla þeim ávinningi sem hlýst af
nýtingu hamps, fyrir betri og sjálf-
bærari framtíð, eins og félagið orðar
það. Skráðir meðlimir í félaginu eru
um 200 en fylgjendur Facebook-síðu
þess eru um 3.500. Notkunarmögu-
leikar plöntunnar eru margir og er
meðal annars hægt að nýta mismun-
andi hluta hennar í trefjaplast, fata-
framleiðslu, málningu og bjórgerð.
„Þetta er rosalega víðtækt, í raun-
inni er hægt að vinna alla plöntuna,
alveg frá rótunum og upp í blómin.“
Almenningur tengir líklega
hampplöntuna við neyslu ólöglegra
vímuefna og hefur Hampfélagið
miklar áhyggjur af þeim tengslum.
„Hampfélagið er ekki að berjast fyr-
ir vímuefnum, heldur erum við að
fræða fólk um iðnaðarhampinn og
allt sem hægt að gera úr honum.
Það er ekki mikið af blómum á iðn-
aðarhampinum, það er meira af
stilkum heldur en laufblöðum og
blómum. Hann innheldur svo lítið af
vímuefninu THC að það er ekki
hægt að nota hann sem vímugjafa.“
Ræktun á
iðnaðarhampi
fimmfaldast
- 150 hektarar af hampi ræktaðir í ár
- „Ekki að berjast fyrir vímuefni“
Ljósmynd/Kristinn Sæmundsson
Ræktun Iðnaðarhampi á Íslandi
hefur fjölgað stórlega síðustu ár.
Margrét Þóra Þórsdóttir
Akureyri
Samningum við alla verktaka sem
eru með í útboðinu Snjómokstur og
hálkuvarnir 2019-2022 hjá Akureyr-
arbæ verður sagt upp. Uppsögn tek-
ur gildi 1. október næstkomandi.
Til stendur að breyta verklagi við
snjómokstur á Akureyri en um það
var fjallað á fundi umhverfis- og
mannvirkjaráðs nýverið. Þar var
samþykkt að taka upp viðræður við
verktaka um breytt verklag og nýjar
hugmyndir um hvað má betur fara í
framkvæmd snjómoksturs í bænum
og þá með hag íbúanna að leiðarljósi.
Falla frá útkallslistum
Andri Teitsson, formaður ráðsins,
segir að núverandi fyrirkomulag feli
í sér að þegar snjóar og augljóslega
þurfi að moka snjó af götum, gang-
stéttum og stígum séu verktakar á
útkallslista með mannskap, tæki og
tól. Undir hælinn sé lagt hvort þeir
eru kallaðir út, það fari eftir umfangi
verksins sem framundan sé í það og
það skiptið. Vel geti því verið að ein-
hverjir bíði í startholum en séu ekki
kallaðir út.
Nýja fyrirkomulagið sem viðra á
við verktaka felst í því að svæðis- eða
hverfaskipta snjómokstrinum, þann-
ig að þeir sem fá verkið, hvert og eitt
hverfi í bænum, viti alltaf með ein-
hverjum fyrirvara að nú þurfi að
hefjast handa. Andri segir að það sé
til hægðarauka fyrir verktakana og
einnig er líklegt að hagstæðari tilboð
bjóðist í verkið.
Talsvert tjón verður stundum t.d.
á kantsteinum við snjómoksturinn.
Með því að verktakar séu ávallt með
sama hverfi, þar sem þeir smám
saman læra hvað beri að varast inn-
an þess, geti dregið úr því tjóni.
Kostnaðarsamur akstur
Andri segir að liðinn vetur hafi
sem betur fer verið fremur snjólétt-
ur og kostnaður því ekki jafnmikill
og var veturinn 2019 til 2020 þegar
hann var verulega íþyngjandi fyrir
bæjarsjóð. Hann segir að undanfar-
inn áratug hafi sá háttur verið hafð-
ur á að ekki sé síður í forgangi að
moka lykilgöngustíga en götur, enda
æ fleiri sem kjósa að fara á tveimur
jafnfljótum eða reiðhjóli til starfa að
morgni dags. Þá nefnir hann einnig
að verið sé að skoða svonefnd snjó-
söfnunarsvæði, auð svæði í hverfum
þar sem moksturstæki losa sig við
snjóinn. Á bilinu 40 til 50 slík svæði
eru hér og hvar um bæinn.
Morgunblaðið/Margrét Þóra
Akureyri Samningum við alla verktaka við snjómokstur á Akureyri hefur verið sagt upp frá og með 1. október
næstkomandi. Ræða á við verktaka um nýtt fyrirkomulag, m.a. að bjóða moksturinn út hverfaskipt.
Samningum um snjó-
mokstur sagt upp
- Skoða að skipta mokstri upp eftir hverfum á Akureyri
Alls 870 manns tóku þátt í Lunda-
hlaupinu, The Puffin Run, sem hald-
ið var í Vestmannaeyjum sl. laugar-
dag. Aldrei hafa fleiri skráð sig til
leiks en nú. Brautin var alls 20 kíló-
metrar; það er frá höfninni í Eyjum
um vestanverða Heimaey og suður á
Stórhöfða. Þaðan var hlaupið til baka
austan við flugvöllinn, um nýja
hraunið og að hafnarsvæðinu en
markið var á Skansinum.
„Mér finnst greinileg útþrá í fólki
og hlauparar þurftu að fá vettvang
til að geta tekið á rás í skemmtilegu
almenningshlaupi, en slík hafa legið
niðri nú í langan tíma. Ekki spillti
fyrir nú að við fengum frábært veð-
ur,“ sagði Magnús Bragason, fram-
kvæmdastjóri hlaupsins, í samtali
við Morgunblaðið.
The Puffin Run var nú haldið í
fjórða sinn og að þessu sinni voru
slegin tvö brautarmet. Í karlaflokki
varð fyrstur í mark á nýju meti Þor-
steinn Roy Jóhannsson sem hljóp
kílómetrana tuttugu á 1:22:09. Í
kvennaflokki sló metið Rannveig
Oddsdóttir sem tók sprettinn á
1:34:30. Meðal þátttakenda í mótinu
nú var Guðni Th. Jóhannesson, for-
seti Íslands, sem varð 390. í röðinni
og fór brautina á 2:21:29.
Ljósmynd/Óskar Pétur Friðriksson
Vestmannaeyjar Guðni Th. Jóhannesson, forseti Íslands, kemur í mark.
870 í Lundahlaupi
- Góð þátttaka - 20 km - Brautarmet