Morgunblaðið - 23.06.2021, Side 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. JÚNÍ 2021
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
„Nú er fyrsta Þingvallaganga sumarsins í
þjóðgarðinum á fimmtudagskvöld 24. júní og
hefst við upplýsingamiðstöðina á Hakinu
klukkan 20.00,“ sagði Guðni Ágústsson, fyrr-
verandi ráðherra og formaður Framsóknar-
flokksins, sem mun leiða gönguna annað
kvöld. Hann kvaðst vera
orðinn vanur því að að fara
í eina slíka göngu á hverju
sumri. Venjulega hefur
hann talað um þjóðþekktar
hetjur úr fornöld og sagt
sögu þeirra í Þingvalla-
göngunum, en nú ber
nýrra við.
„Nú ætla ég að segja
frá Jónasi Jónssyni frá
Hriflu. Einhverjum magn-
aðasta stjórnmálamanni Ís-
landssögunnar fyrr og síðar,“ sagði Guðni.
„Jónas var gríðarlegur framkvæmdamaður og
bæði dáður og hataður og engum manni líkur.
Hann var fyrir rest felldur sem formaður
Framsóknarflokksins, þessi mikli og sigursæli
maður. Hvar sem þú ferð um á Íslandi liggja
verk hans, allir héraðsskólarnir og meira að
segja Þjóðgarðurinn á Þingvöllum er eitt af
hans verkum. Jónas var byltingarmaður í Ís-
landssögunni.“
Stóra bomban og læknamafían
Óttar Guðmundsson geðlæknir mun
fylgja Guðna í göngunni á annað kvöld og
flytja erindi á Lögbergi sem hann kallar
„Stóra bomban, geðveikin og læknamafían“.
Þeir Óttar og Guðni hafa áður gengið saman
um Þingvelli í Þingvallagöngum. Margir
muna þegar þeir gengu þar um með höfðingj-
anum Gissuri Þorvaldssyni jarli og rifjuðu
upp Sturlungaöld og átök hennar. Óttar var
þar fyrir hönd Sturlunga og Guðni fyrir hönd
Haukdælanna. „Það var rimma hávær á milli
okkar þá,“ sagði Guðni.
„Óttar ætlar að segja frá því þegar Jónas
lenti í átökum við lækna landsins. Þeir ætluðu
að dæma hann geðveikan eins og frægt er.
En Jónas sigraði í þeirri orrustu og setti fram
Stóru bombu þar sem hann varði sig. Það
voru einhver mögnuðustu átök allra tíma,“
sagði Guðni.
Átökin snerust m.a. um að skipa átti Jón-
as Kristjánsson, sem stofnaði Heilsustofn-
unina í Hveragerði, sem lækni í Keflavík-
urumdæmi. En Jónas skipaði hins vegar
Sigvalda Kaldalóns, lækni og tónskáldið
snjalla, í embættið. Þess vegna mun Karlakór
Kjalnesinga taka þátt í Þingvallagöngunni
annað kvöld og syngja lög Sigvalda Kalda-
lóns. Einnig mun Guðrún Eggertsdóttir,
yngsta barnabarn Jónasar frá Hriflu, flytja
minningarbrot um afa sinn við Þingvallabæ-
inn eða kirkjuna.
Búið að semja um gott veður
„Þetta er frjálst og opið og allir geta
komið með í þessa göngu. Við getum tekið á
móti 300 manns og þarna er víðfeðmi. Þetta
er stutt ganga og skemmtileg leið. Jónas er
farinn til himnaríkis og búinn að semja við
Guð almáttugan um að það verði gott veður,“
sagði Guðni.
Dáður og hataður og engum líkur
- Guðni Ágústsson leiðir Þingvallagöngu annað kvöld - Sagt verður frá Jónasi frá Hriflu - Karla-
kór Kjalnesinga syngur lög Kaldalóns - Yngsta barnabarn Jónasar frá Hriflu minnist afa síns
Morgunblaðið/GE
Þingvallaganga Þeir Óttar Guðmundsson og Guðni Ágústsson ætla að tala um Jónas frá Hriflu.
Jónas Jónsson
frá Hriflu
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
„Þegar Íslendingar ferðuðust sjálf-
ir sem mest innanlands á árinu
2020 vegna Covid-19-heimsfarald-
urs fengu þeir oftar en ekki fyr-
irmyndarafgreiðslu og þjónustu á
ensku og urðu að kyngja því að lesa
matseðla, auglýsingar og tilkynn-
ingar sömuleiðis á ensku.“ Þetta má
lesa í frétt Háskólans á Hólum um
nýja skýrslu um ensku sem ríkjandi
mál í ferðaþjónustu hér á landi.
Ferðamáladeild skólans vann
skýrsluna í samvinnu við Stofnun
Árna Magnússonar og má lesa hana
á heimasíðu skólans (holar.is).
Þær Ágústa Þorbergsdóttir,
starfsmaður Stofnunar Árna Magn-
ússonar í íslenskum fræðum, Anna
Vilborg Einarsdóttir og Sigríður
Sigurðardóttir, lektorar við ferða-
máladeild Háskólans á Hólum,
rannsökuðu hvert væri ráðandi
tungumál í íslenskri ferðaþjónustu.
Niðurstöðurnar benda til þess „að
ferðaþjónustuaðilum virðist ekki
auðvelt að halda íslenskri tungu á
lofti eða nota hana í þjónustu sinni.
Þeir telja að enska verði að vera
ráðandi tungumál í ferðaþjónustu,
sérstaklega í markaðssetningu og
færri en fleiri sjá ástæðu til þess að
nota íslensku meðfram ensku.“
Flóðbylgjur erlendra ferða-
manna 2018 og 2019 höfðu mikil
áhrif. Erfitt var að manna stöður í
ferðaþjónustu með Íslendingum og
var erlent starfsfólk ráðið. Það
leiddi til þess að enska varð algeng-
ari en íslenska heyrðist sjaldnar.
Ein ástæða þessa var að starfsfólk-
ið kom gjarnan víða að úr heim-
inum og frá ólíkum málsvæðum.
Þetta fólk talaði ekki íslensku.
Frekar var lögð áhersla á að það
lærði ensku en íslensku. Þannig
varð enskan að sameiginlegu sam-
skiptamáli á vinnustöðunum. „Sú
staða að velja ensku sem tungumál
viðskipta og þjónustu fremur en
tungumál heimalandsins, eins og
við gerum hérlendis, er ekki eins-
dæmi. Fyrir löngu var ljóst að
enska yrði fyrir valinu sem tungu-
mál á tækni- og viðskiptasviði og
víða um heim blasir við sú stað-
reynd að hún er einnig að verða
ráðandi tungumál í ferðaþjónustu,“
segir í skýrslunni.
Um leið og enskan sótti á fjölgaði
áberandi mikið ferðaþjónustufyrir-
tækjum sem báru ensk nöfn. Nokk-
ur ferðaþjónustufyrirtæki hafa
skipt um nafn og tekið upp enskt
heiti í stað þess íslenska. Nýjustu
skiltin sem auglýsa vöru og þjón-
ustu eru meira og minna á ensku.
Skýrsluhöfundar segja að því megi
velta fyrir sér hvort þetta sé var-
anleg breyting. Þeir segja að það
eigi að vera réttur erlendra gesta
að kynnast íslensku í sínu rétta um-
hverfi og réttur íslenskumælandi
neytenda að fá upplýsingar um
vörur og þjónustu á íslensku. Mik-
ilvægt sé að bregðast við sam-
félagsbreytingum sem eru að verða
vegna erlendra starfsmanna og ný-
búa með því að skapa þeim fjöl-
breytt tækifæri til íslenskunáms.
Hvetja þurfi ferðaþjónustufyrir-
tæki til að bjóða erlendum starfs-
mönnum starfsmiðaða íslensku-
kennslu í vinnutímanum.
Íslenskan er á undanhaldi
- Enska er víða ráðandi í ferðaþjónustu hér á landi - Sum ferðaþjónustufyrir-
tæki hafa tekið upp enskt heiti í stað íslensks - Hvetja þarf til íslenskukennslu
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Reykjavík Ferðamenn sjá skilti á ensku og ensk fyrirtækjanöfn. Íslendingar þurfa að tala ensku til að fá afgreiðslu.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Enska Víða er auglýst á ensku. Gera þarf íslensku hærra undir höfði að
mati skýrsluhöfunda. Myndirnar eru úr myndasafni.
Stór hluti íslenskra dýralækna telur
álag í starfi vera við þolmörk. Þeir
dýralæknar sem sinna öllum bak-
vöktum á sínu svæði vinna yfir sex
þúsund klukkustundir á ári á bak-
vöktum.
Þetta kemur fram í nýrri könnun
sem Dýralæknafélag Íslands gerði
á meðal félagsmanna sinna dagana
7. til 14. júní meðal íslenskra dýra-
lækna. Svarhlutfall var 60%.
Aukið gæludýrahald, óvægin um-
ræða á samfélagsmiðlum, óraun-
hæfar kröfur viðskiptavina, ein-
manaleiki, mannekla og samúðar-
þreyta eru meðal þeirra þátta sem
stuðla að aukinni andlegri vanlíðan í
stéttinni.
Tæplega 70% þeirra sem svöruðu
könnuninni töldu álag í starfi hafa
aukist en einn af hverjum fimm hef-
ur skipt um starf vegna álags að
minnsta kosti einu sinni á lífsleið-
inni. Eru þá nokkrir sem hafa skipt
um atvinnugrein vegna þess.
Meðal þeirra þátta sem stuðla að
andlegri vanlíðan dýralækna eru lít-
il réttindi þeirra sem vinna verk-
takavinnu, stór vaktasvæði sem erf-
itt getur reynst að manna og
gífurlegt álag sem má meðal annars
rekja til bakvakta.
Getur þá verið erfitt að vinna
mikið einn á vakt án félagslegs
stuðnings vinnufélaga og kom þá
meðal annars fram í könnuninni að
eftirlitsþolar komast oft upp með
óvinsamlega framkomu og jafnvel
ofbeldistilburði í garð dýralækna.
Morgunblaðið/Eggert
Dýralæknastörf Nokkrir segjast
hafa skipt um atvinnu sökum álags.
Álagið í
starfi við
þolmörk
- Dýralæknum líður
almennt verr í starfi