Morgunblaðið - 23.06.2021, Side 9

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. JÚNÍ 2021 9SJÓNARHÓLL
V
ið gjaldþrotaskipti hefur löggjafinn
mælt svo fyrir um í lögum nr. 21/
1991 um gjaldþrotaskipti o.fl. að
tilteknar kröfur skuli njóta forgangs um-
fram aðrar. Ein tegund slíkra krafna eru
kröfur um orlofsfé og orlofslaun. Í 3. tl.
112. gr. gjaldþrotalaga kemur fram að
slíkar kröfur sem réttur hefur unnist til á
síðustu 18 mánuðum fyrir frestdag eða
síðar skuli njóta þessa forgangs. Sam-
kvæmt 2. mgr. 3. gr. orlofslaga nr. 30/
1987 miðast orlofsárið
við 1. maí til 30. apríl
og skal orlof sem unn-
ið er til veitt starfs-
manni í heilu lagi á
tímabilinu 2. maí til
15. september sbr. 1.
mgr. 4. gr. laganna.
Samkvæmt 13. gr. or-
lofslaga er þá óheimilt að flytja orlof á
milli orlofsára sem þýðir að orlof fellur
niður hafi það ekki verið tekið.
Við gjaldþrotaskipti vinnuveitanda á
sér stað ákveðin breyting á rétt-
arsambandi aðila en við þau falla allar
kröfur á hendur þrotabúi í gjalddaga. Á
það einnig við um orlofskröfur launa-
manns fyrir yfirstandandi orlofsár sem
falla þá í gjalddaga við gjaldþrotaskipti
en ekki í byrjun næsta orlofsárs eins og
orlofslög mæla fyrir um. Þetta hefur í för
með sér að orlofskrafa launamanns við
gjaldþrotaskipti getur verið byggð á or-
lofi sem til hefur fallið á tveimur orlofs-
árum.
Ákvæði 1. tl. 112. gr. laga um gjald-
þrotaskipti afmarkar tímamark orlofs-
krafna skv. 3. tl. sömu greinar en orlofs-
kröfur sem stofnast utan við 18 mánuði
fyrir frestdag njóta þá ekki áðurnefnds
forgangs við gjaldþrotaskipti. Enn frem-
ur kunna orlofslaunakröfur við gjald-
þrotaskipti að takmarkast af 13. gr. or-
lofslaga sem bannar flutning orlofs á
milli orlofsára. Á skilyrði um tilflutning
orlofs hefur reynt í hérlendri dómafram-
kvæmd og gerði svo meðal annars í dómi
Hæstaréttar frá 2. september 2011 í máli
nr. 376/2011. Í málinu krafðist fyrrum
starfsmaður eins hinna föllnu fjármála-
fyrirtækja þess að kröfu hans um ótekið
orlof á árunum
2005-2008 yrði
skipað sem for-
gangskröfu við
gjaldþrotaskiptin
skv. 3. tl. 112. gr.
gjaldþrotalaga.
Byggði starfs-
maðurinn m.a. á
því að miklar annir í vinnu hans fyrir
fjármálafyrirtækið hefðu hamlað orlofs-
töku hans. Þá hefðu yfirmenn hans mein-
að honum að taka orlof sitt á þeim tíma
og komist hefði á samkomulag um að or-
lofsdagar hans yrðu gerðir upp með öðr-
um hætti. Í niðurstöðu héraðsdóms sem
staðfest var í Hæstarétti vísaði rétturinn
til þess að sönnun hefði ekki tekist um
framangreind atriði og á grundvelli þess
sönnunarskorts og 13. gr. orlofslaga var
orlof fyrir árin 2005 og 2006 talið niður
fallið.
Dómurinn sýnir þýðingu þess að launa-
menn fresti ekki um of nýtingu uppsafn-
aðs orlofs (hafi Covid-19 í ósanngirni
sinni ekki þegar orðið fyrri til takmörk-
unar á stöðu þess). Frítaka er enda ekki
bara lýðheilsumál heldur kann hún einnig
að vera besta lagalega niðurstaðan.
Gleðilegt sumarfrí.
LÖGFRÆÐI
Birgir Már Björnsson
hæstaréttarlögmaður á LEX lög-
mannsstofu og kennari í skuldaskila-
rétti við Háskólann í Reykjavík.
Orlof samkvæmt
lögmannsráði
”
Frítaka er enda ekki
bara lýðheilsumál
heldur kann hún einnig
að vera besta lagalega
niðurstaðan.
evrópskir neytendur hófu að tengja
rauða borðann við hágæðakampavín
má vísa lesendum á sögurnar um
Tinna en í öllum bókum Hergé um
blaðamanninn knáa eru kampavíns-
flöskur teiknaðar með rauðan borða
skáhallt yfir merkimiðann.
Hæfilega margslungið
og hæfilega ódýrt
Þrátt fyrir að kampavínsframboðið
á Íslandi hafi batnað mikið að undan-
förnu er allur gangur á því hvort
finna má G.H. Mumm í hillum ÁTVR.
Alla jafna eru þar til sölu tvær teg-
undir, en í augnablikinu grípa neyt-
endur í tómt. Nýrrar sendingar er
örugglega ekki langt að bíða og þá al-
veg óhætt að mæla með að lesendur
prufi eins og eina flösku af Grand
Cordon Brut sem er staðalvara fyrir-
tækisins. Um er að ræða tiltölulega
ódýrt kampavín sem endurspeglar
samt ágætlega allt það sem gerir vín-
in frá Champagne svo sérstök: lit-
urinn er fölgullinn, og anganin rík af
epla-, ananas- og perutónum sem
kallast á við vott af hnetu. Bragðið er
meðalsætt, kröftugt en frískandi og
fléttar saman ávaxtatónum, kara-
mellu-undirtónum og þægilegum
steinefnum.
Persónuleikinn er til staðar án þess
að gera drykkinn of óaðgengilegan
fyrir þá sem eru að byrja að móta hjá
sér kampavínssmekkinn, og sopinn
góður einn og sér eða með t.d. bragð-
miklu pasta, humarrétti ellegar hörð-
um ostum.
Er vonandi að innflytjandinn bæti
við úrvalið því G.H. Mumm framleiðir
a.m.k. átta gerðir af kampavínum
undir merkjum Cordon Rouge og
Grand Cordon og fimm gerðir undir
merkjum RSRV sem er nýleg lína í
allra hæsta gæðaflokki. ai@mbl.is
„Þykist þið ætla að kenna mér að opna kampavínsflösku?“ segir Kolbeinn.