Fréttablaðið - 24.11.2021, Blaðsíða 26

Ástkær eiginmaður minn,
faðir okkar, tengdafaðir og afi,
Sigurður Sverrir Gunnarsson
byggingafræðingur,
Suðurholti 3, Hafnarfirði,
lést í faðmi fjölskyldunnar
föstudaginn 12. nóvember.
Útför hans fer fram frá Hafnarfjarðarkirkju fimmtudaginn
25. nóvember klukkan 15.
Þeir sem vilja vera viðstaddir þurfa að sýna fram á neikvætt
Covid-hraðpróf við innganginn, ekki eldra en 48 klst.
Útförinni verður einnig streymt á https://bit.ly/utfor-Sverris
Sigríður Gísladóttir
Sigrún Sverrisdóttir Davíð Már Bjarnason
Svanhvít Sverrisdóttir Axel Axelsson
Elísa Sverrisdóttir Ársæll Þór Ársælsson
og barnabörn.
Ástkær faðir okkar,
tengdafaðir, afi og langafi,
Einar Pálmar Elíasson
húsasmíðameistari og iðnrekandi,
verður jarðsunginn frá Selfosskirkju
föstudaginn 26. nóvember kl. 14.00.
Sýna þarf fram á neikvætt hraðpróf við komu í kirkju
samkvæmt sóttvarnalögum.
Streymt verður frá athöfninni á slóðinni:
https://promynd.is/einarel og www.selfosskirkja.is
Bergsteinn Einarsson Hafdís Jóna Kristjánsdóttir
Örn Einarsson Steinunn Fjóla Sigurðardóttir
Sigrún Helga Einarsdóttir Sverrir Einarsson
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær sambýlismaður minn,
faðir okkar, tengdafaðir og afi,
Gunnþór Eiríksson
Fífumóa 13, Reykjanesbæ,
lést á Hjúkrunarheimilinu Víðihlíð,
sunnudaginn 14. nóvember.
Útförin fer fram frá Ytri-Njarðvíkurkirkju í dag
24. nóvember klukkan 13.
Í ljósi aðstæðna munu einungis nánustu aðstandendur
vera viðstaddir athöfnina.
Athöfninni verður streymt á Njarðvikurkirkjur-utfarir.
Guðborg Elísdóttir
Eiríkur Valgeir Gunnþórsson Guðbjörg Á. Stefánsdóttir
Elís Jens Gunnþórsson Sigrún Svava Thoroddsen
Inga Rós Gunnþórsdóttir Guðmundur F. Gunnarsson
og barnabörn.
Ástkær eiginmaður, faðir,
tengdafaðir og afi,
Sturla Þórðarson
lögfræðingur,
lést á hjúkrunarheimilinu Sóltúni,
sunnudaginn 14. nóvember.
Útför hans fer fram frá Háteigskirkju
föstudaginn 26. nóvember kl. 13.00.
Í ljósi aðstæðna þurfa kirkjugestir að sýna fram á
neikvætt Covid-hraðpróf við inngöngu, ekki eldra
en 48 klukkustunda gamalt.
Ásta Garðarsdóttir
Kjartan Sturluson Kristín Gunnarsdóttir
Halldór Sturluson Heba Eir Jónasdóttir Kjeld
Gylfi Maron, Valgerður Gríma, Kára, Freyja og Hringur
Alúðarþakkir til ykkar allra fyrir veittan
stuðning og hlýju vegna andláts og
útfarar okkar elskaða sonar og bróður,
Snorra Harðarsonar
Ljúf minning lifir.
Sigríður Ása Einarsdóttir
Einar Jón
Soffía Guðrún
Davíð Ernir
og fjölskyldur.
Ástkær eiginkona mín, móðir,
tengdamóðir og amma,
Guðrún Jóna Knútsdóttir
Sautjándajúnítorgi 1, Garðabæ,
lést á heimili sínu laugardaginn
13. nóvember. Útför fer fram frá
Víðistaðakirkju föstudaginn
26. nóvember kl. 15.
Kirkjugestir þurfa að sýna fram á neikvætt Covid-hraðpróf
við innganginn, ekki eldra en 48 stunda.
Útförinni verður einnig streymt á slóðinni
www.sonik.is/jona
Rúnar Sigursteinsson
Knútur Rúnarsson Linda Wessman
Aðalsteinn Rúnarsson Bettina Björg Hougaard
Sara Liang Wessman Knútsdóttir
Alma Rún Aðalsteinsdóttir Elín Ylfa Aðalsteinsdóttir
Thelma Ósk Sigurgeirsdóttir Milla Kristín Sigurgeirsd.
Fallin er frá fegursta rósin í dalnum.
Ástkær eiginkona mín,
systir okkar og mágkona,
Sjöfn Kristjánsdóttir
læknir,
Lágholtsvegi 8, 107 Reykjavík,
lést á Droplaugarstöðum 19. nóvember síðastliðinn.
Útför verður gerð frá Neskirkju mánudaginn 6. desember
kl. 13.00. Þeim sem vildu minnast hennar er bent á
Íslandsdeild Amnesty International, UN Women Ísland
eða Alzheimersamtökin.
Allir eru velkomnir í kirkjuna en verða að sýna neikvætt
hraðpróf sem er ekki eldra en 48 klst.
Fríða Bonnie Andersen
Andrea Elísabet Kristjánsdóttir, Margrét Kristjánsdóttir,
Bragi Kristjánsson, Bjarnfríður Árnadóttir og fjölskyldur.
Dásamlega móðir mín,
amma og langamma,
Brynhildur Sigurðardóttir
Smyrilshólum 2,
lést 18. nóvember síðastliðinn.
Hildur Zoëga
Diljá Ámundadóttir Zoëga
Luna Zoëga
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
Edda Jóhannsdóttir
lést á Hrafnistu, Reykjavík,
5. nóvember. Útför hennar hefur
farið fram í kyrrþey að ósk hinnar látnu.
Starfsfólki Hrafnistu eru færðar þakkir
fyrir hlýju og góða umönnun.
Sigríður Inga Brandsdóttir Bergur Oliversson
Jóhann Brandsson Guðrún Eyjólfsdóttir
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær faðir minn, bróðir og mágur,
Kjartan Már Hjálmarsson
Hrísholti 18, Selfossi,
lést á heimili sínu sunnudaginn
14. nóvember.
Útför hans fer fram frá Selfosskirkju
fimmtudaginn 25. nóvember kl. 14.
Vegna fjöldatakmarkana verða aðeins nánustu
aðstandendur og vinir viðstaddir.
Alex Már Kjartansson
Victor Már Hjálmarsson Magnea Ingólfsdóttir
og fjölskylda.
Kristjana Vigdís Ingvadóttir
sagnfræðingur gerir grein fyrir
18. aldar hugmyndum um að
leggja niður íslenskuna í nýrri
bók sinni.
arnartomas@frettabladid.is
Þann 28. ágúst 1771 skrifaði Bjarni
Jónsson, rektor Skálholtsskóla, bréf til
danskra yfirvalda þar sem hann lagði
til að íslenskan sem tungumál yrði lögð
niður. Bar hann meðal annars fyrir sig
að íslenskan væri orðin gagnslaus og
skaðleg ímynd þjóðarinnar.
„Hugmyndin kemur ekki beinlínis frá
Bjarna sjálfum, heldur var það hluti af
alþjóðlegu upplýsingarstefnunni að allir
þegnar innan hvers ríkis ættu að tala
sama mál og herraþjóðin,“ segir Krist-
jana Vigdís Ingvadóttir, sagnfræðingur
og skjalavörður, sem gerir grein fyrir
stöðu íslenskunnar gegnum tíðina og
erlendum áhrifum á hana í nýrri bók
sinni, Þrautseigja og mikilvægi íslenskr-
ar tungu.
Hugmyndir rektors og annarra um
niðurlagningu íslenskunnar urðu þó
aldrei að veruleika.
„Þetta virðast bara hafa verið nokkrir
menn og dönsk stjórnvöld gáfu þessu
aldrei mikinn gaum,“ segir Kristjana.
„Þau lögðu aldrei áherslu á að kenna
almenningi á Íslandi dönsku heldur
var frekar lögð áhersla á að við fengjum
að nota íslensku. Hugmyndin náði því
aldrei flugi.“
Tungumálin glíma
Bókin byggir á BA-ritgerð Kristjönu sem
segir að auðvelt sé að rýna í tíðarandann
með því að sjá hvernig og hvaða tungu-
máli var beitt hverju sinni.
„Þegar við tölum um þessar gömlu
heimildir frá 18. og 19. öld kom mér
eiginlega á óvart hvað mikið af þeim var
á íslensku,“ segir hún. „Bréf sýslumanna,
presta og almennings til amtmanna voru
að langmestu leyti á íslensku á 18. öld svo
það er ljóst að íslenskan var mikið notuð
innan stjórnsýslunnar líka þá. “
Í upphafi 19. aldar var hins vegar
miklu meira um dönsku en fyrir miðja
öld var íslenskan orðin yfirsterkari.
„Þá er eins og það verði aftur alger
viðsnúningur, nær allt var aftur skrifað
á íslensku,“ segir Kristjana. „Þá var orðið
viðurkennt að við myndum nota íslensk-
una hér innanlands. Sigur íslenskunnar
var í höfn. Sú mikla gagnrýni sem var
uppi um dönskunotkun á 19. öld virðist
því hafa skilað sér í þessum „sigri“.“
Þá segir Kristjana að einnig hafi
komið sér mikið á óvart hve mikla virð-
ingu Danir og dönsk stjórnvöld virðast
hafa borið fyrir íslensku og að það sé
að mörgu leyti þeim að þakka líka að
íslenskan lifði áfram. Hún segir líka að
margar hliðstæður sé að finna í umræð-
unni um stöðu íslenskunnar þá og nú.
„Þegar ég var að lesa um hugmyndir
fólks um áhrif dönskunnar og dönsku-
sletta þá var margt sem minnti mig á
umræðuna í dag um ensku,“ segir hún.
„Vandinn sem steðjar að íslensku í dag
er að miklu leyti sá sami og þegar Bjarni
Jónsson skrifaði bréfið sitt nema að í dag
er það enska en ekki danska.“ n
Karpað um tungumál
þegnríkja og herraþjóða
Kristjana segir að
margar hliðstæður
sé að finna í um-
ræðunni um stöðu
íslenskunnar þá
og nú.
FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
TÍMAMÓT FRÉTTABLAÐIÐ 24. nóvember 2021 MIÐVIKUDAGUR