Morgunblaðið - 20.09.2021, Síða 1

M Á N U D A G U R 2 0. S E P T E M B E R 2 0 2 1
.Stofnað 1913 . 220. tölublað . 109. árgangur .
SKÓLINN ÞARF
AÐ VERA AFL Í
SAMFÉLAGINU
SVEITIN OG
NÁTTÚRAN
TOGA Í ÓSKAR
LAUMUFARÞEGAR
OG MENN SEM
ELSKA MENN
SEXTUGUR Í DAG 24 LJÓÐABÓK HAUKS 29RAGNHILDUR STÝRIR HR 10
Þröng staða
» Níu flokkar virðast ná inn á
þing
» 15 fræðilegir möguleikar á
4- eða 5-flokka ríkisstjórn
» Raunhæfir kostir mun færri
Andrés Magnússon
andresmbl.is
Miðað við þingsætaspár er engin
þriggja flokka ríkisstjórn í kortun-
um, en hins vegar má mynda sjö 4-
flokka stjórnir og átta 5-flokka
stjórnir. Sjálfstæðisflokkur og
Framsókn eru í öllum 4-flokka
stjórnum með meira en eins manns
meirihluta.
Þær kunna að vera mislíklegar af
bæði pólitískum ástæðum og töl-
fræðinni, því þar á meðal eru sex
með 32 eða 33 manna meirihluta,
sem að líkindum er naumari meiri-
hluti en menn leggja í með svo
margra flokka ríkisstjórnir.
Fylgiskannanir benda til að níu
framboð nái kjöri á Alþingi, en fylgið
hefur frekar verið að fletjast út en
hitt. Því blasir við að ríkisstjórnar-
myndun getur reynst afar snúin. All-
ir segjast flokkarnir ganga óbundnir
til kosninga, en ekki þarf sérstakt
innsæi til að sjá að sumir eiga meiri
samleið en aðrir og tortryggni milli
annarra. Í sumum tilvikum þannig
að öllu samstarfi er hafnað fyrir
fram, sem fækkar stjórnarmyndun-
armöguleikum mikið.
Fimmtán kostir í stöðunni
- Fjögurra eða fimm flokka ríkisstjórn í kortunum miðað við þingsætaspá
- Framsóknarflokkurinn er í lykilstöðu og kemur við sögu í 13 stjórnum af 15
MFramsóknarflokkur í lykilstöðu »4
Víkingur úr Reykjavík tyllti sér í toppsæti efstu deildar karla í knatt-
spyrnu í gærkvöldi eftir dramatískan lokakafla í sigurleik gegn KR í
Frostaskjóli. Á sama tíma tapaði Breiðablik, sem var á toppnum fyrir um-
ferðina, gegn FH. Lokaumferðin fer fram næsta laugardag og þá mætir
Víkingur Leikni á heimavelli en Blikar taka á móti HK. Í ár eru nákvæm-
lega 30 ár síðan Víkingur varð síðast Íslandsmeistari í knattspyrnu. »26
Víkingur í kjörstöðu fyrir spennandi lokaumferð
Morgunblaðið/Arnþór Birkisson
_ Nýjar reglur tóku gildi í sumar
um gjaldtöku fyrir einnota plast-
ílát. Þær fela það í sér að óheimilt
er að gefa viðskiptavinum einnota
plastílát undir mat og drykk sem
tekinn er með heim. Nánar tiltekið
þurfa sölustaðir að rukka fyrir
hvert einasta plastílát en þeim er
hins vegar í sjálfsvald sett hversu
hátt gjald er tekið.
Morgunblaðið hefur fengið
ábendingar um gjaldtöku á einnota
umbúðum sem margir myndu ef-
laust telja óhóflega. Eitt dæmi var
af ísbúð sem rukkaði 50 krónur fyr-
ir hverja plasteiningu. Þannig bætt-
ust til að mynda 100 krónur við
verðið fyrir box og plastlok undir
sjeik og annað eins fyrir box og
plastskeið fyrir bragðaref. »14
Sjeikinn hækkaði
um hundrað krónur
Lítil virkni var við Fagradalsfjall í
gær, eftir að kraumað hafði
hressilega í kötlum í síðustu viku
og fram á helgi. Af þessu leiðir að
haldi gosið áfram með lotuvirkni
mun hraun ekki breiða úr sér yfir
ýkja stórt svæði. Verði elds-
umbrotin stöðug í langan tíma
aukast líkurnar á að hraun fari
yfir stórt svæði. Slík hlaup leita
niður í dali og hvilftir; svo sem
niður í Geldingadali og gætu farið
í Nátthagakrika.
„Gosið virðist halda áfram með
lotuvirkni þar sem órói og hraun-
rennsli koma og fara. Enn sjáum
við engin merki um stórar breyt-
ingar,“ segir Magnús Tumi Guð-
mundsson jarðeðlisfræðingur. »4
Lotuvirkni í eldgosi
og lítið gerðist í gær
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Gosstöðvar Í Nátthagadalnum.
_ Eldgos hófst á eyjunni La Palma
á Kanaríeyjum um þrjúleytið í gær-
dag og er hraun tekið að renna yfir
vegi og íbúabyggð. Stjórnvöld á
Kanaríeyjum höfðu þegar rýmt
svæðið að hluta þegar eldgosið
hófst en hermenn voru þá sendir á
vettvang til að aðstoða við rýmingu.
Fyrsta gos sem vitað er um á
svæðinu var árið 1430 en hið síð-
asta 1971, þá lést einn við ljós-
myndun á gosstöðvunum.
Icelandair sagði í samtali við
mbl.is í gær að gosið hefði ekki
áhrif á áætlunarflug sem stendur
en flugfélagið býður upp á flug-
ferðir til Tenerife. Þá hefur enginn
ennþá þurft að leita til borgara-
þjónustu utanríkisráðuneytisins
vegna gossins. »2 & 13
AFP
Sjónarspil Eldgos hófst á La Palma á
Kanaríeyjum um miðjan daginn í gær.
Hraun flæðir í íbúa-
byggð á La Palma
„Þau hætta aldrei að láta sér detta í
hug nýja skatta. Nú koma þau aftur
með auðlegðarskattinn sem þau
sögðu að væri tímabundinn á sínum
tíma og við létum renna út en þau
komu þá og sögðu: við skulum endi-
lega framlengja hann. Nú eru þau
aftur mætt með hann. Þau segja að
hann muni skila 15 milljörðum.“
Þetta segir Bjarni Benediktsson,
formaður Sjálfstæðisflokksins, í við-
tali í Dagmálum. Segir hann tekjurn-
ar af skattinum verða í besta falli
helmingur af því sem boðað er.
„Þetta eru óraunhæfar hugmyndir
sem munu ekki gera neitt annað en
að taka fjármagn
sem er í vinnu við
að byggja upp
landið og skapa
störf og senda
það inn í ríkissjóð
þar sem þetta
fólk ætlar að
standa og deila út
réttlætinu. Þau
eru bara í milli-
færslum á kostn-
að skattgreiðenda.“
Segir Bjarni að nær væri að lækka
skatta. Það myndi auka samkeppn-
ishæfni fyrirtækja og auka verð-
mætasköpun öllum landsmönnum til
handa. „Taktu eftir því að sömu
flokkar og segja að þessi stóru fyrir-
tæki þurfi að borga hærri skatta
segja í hinu orðinu að ef stór fyrir-
tæki koma frá útlöndum og fara að
búa til bíómyndir þá skulum við bara
borga það allt úr vasa skattgreið-
enda. Það verður að vera eitthvert
samhengi í hlutunum, þ.e. að menn
ætli að endurgreiða þeim allan inn-
lendan kostnað að stórum hluta til.
Við höfum verið að gera það í ein-
hverjum mæli með ágætum árangri
en það er óraunhæft að gera það upp
á einhverja milljarðatugi.“ »6
Lækka þarf skatta frekar
- Erfitt að sjá þörfina fyrir viðbótarskattgreiðslur
Bjarni
Benediktsson