Morgunblaðið - 01.10.2021, Side 40

40 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. OKTÓBER 2021
Sölustaðir: Hagkaup Kringlunni og Smáralind, flestar heilsuverslanir, Lyfja Smáralind og Granda, Urðarapótek og Systrasamlagið
Netverslun: heilsuhusid.is og elba.is
DÝPRI VIRKNI
Öflugt dagkrem fyrir þroskaða og þurra húð. Gefur mikla
næringu og vörn. Endurnýjar ljóma og mýkt húðarinnar.
Öflugt olíu serum fyrir þroskaða og þurra húð.
Dr. Hauschka Ísland
A
ndlit aðstandenda alkóhól-
ista eru allskonar þótt þeir
geti örugglega flestir tengt
við sömu tilfinningar. Til-
finninguna um vanmátt við
að vera til staðar, ótti við að
missa viðkomandi og
skömmina við að við-
urkenna vandann. Þar sem oft og tíðum eru
miklir fordómar í garð þeirra sem glíma við
fíkn og úrræðaleysi í kerfinu til að leysa
þeirra vanda.
Gestur faðir Völu bjó á götunni frá því hann
var rúmlega fertugur. Kerfið var orðið þreytt
á honum. Vala upplifði það sterkt að ekki væri
til úrræði fyrir fólk eins og föður hennar. Að
sífellt væri verið að losa sig við hann og segja
henni að hann væri of veikur fyrir kerfið. Vala
segir að það sé slæmt að þeir sem minna megi
sín hafi ekki rödd.
,,Ég held að mikilvægast sé alltaf að út-
skýra sögu einstaklinganna svo við getum
sett á þau andlit og hættum þannig að hlut-
gera þau. Fólk er ekki vandamálin sem það
glímir við. Gestur var t.d. pabbi minn, hann
var vinur vina sinna og sonur svo dæmi séu
tekin. En fyrst og síðast var Gestur mann-
eskja. Við þurfum alltaf að byrja þar og
enda þar. Gestur var ekki veikindin sín
heldur var hann lítill strákur í stórum lík-
ama.
Ég elskaði pabba mjög mikið og hann elsk-
aði mig. En hann var veikur og fékk ekki
lækningu í kerfinu við því.
Við erum ekki með verkfærin til að aðstoða
veikasta fólkið okkar. Ég veit að allir voru að
gera sitt besta tengt pabba, en við getum ekki
fylgst með þessum málaflokki feta áfram
sama veg. Það er of sárt fyrir okkur aðstand-
endurna og eins er samfélagið bara of lítið til
þess.“
Móðir Völu er Lilja Valdimarsdóttir sem
hefur starfað sem hornleikari Sinfóníu-
hljómsveitarinnar í yfir þrjá áratugi. Hún er
ein af okkar bestu hljóðfæraleikurum og hélt
til náms til Svíþjóðar þegar Vala var þriggja
ára.
„Mamma og pabbi felldu hugi saman þegar
þau voru ung. Þau elskuðu bæði tónlist en
voru miklar andstæður. Mamma hefur alltaf
verið þessi ljónynja, kletturinn sem allir geta
stólað á. En pabbi var mjög stór karakter,
skemmtilegur og mikill hugsjónamaður.
Þau náðu ekki samkomulagi með sambandið
sitt og fjölskylduhagi þegar ég fæddist, svo við
mamma fluttum til útlanda þar sem hún lagði
grunn að sinni framtíð.
Að loknu námi þraut Lilja hæfnispróf til
inngöngu í Sinfóníuhljómsveit Íslands og
bar sigur úr bítum. Samhliða fullri stöðu
sem hornleikari í hljómsveitinni sinnti hún
fullri hljóðfærakennara stöðu. Hún vann
myrkranna á milli svo við gætum haft í okk-
ur og á.“
Vala var fljót að átta sig á að öryggið væri
með mömmu en hún gat aldrei slökkt á tilfinn-
ingum til föður síns.
Þegar Vala var sjö ára að aldri, fluttu þær
mæðgur aftur heim til Íslands. Þá var Gestur
faðir Völu búinn að vera edrú með aðstoð með-
al annars AA-samtakanna. Þau eignuðust
þannig nokkur góð ár þar sem góð geðtengsl
mynduðust þeirra á milli.
„Í raun má segja að ég hafi átt fjögur mjög
dýrmæt ár með pabba í bata. Ég hef heyrt
margar fallegar sögur af þeim níu árum sem
hann var edrú, hvernig hann tileinkaði líf sitt
AA-samtökunum og gerði hvað hann gat til að
vera til staðar fyrir aðra. Það eru þónokkrir
sem urðu edrú vegna pabba og því er ég stolt
af, þó hann hafi svo um tíma talið sig læknað-
an.
Á þessum tíma bjó pabbi hjá foreldrum sín-
um. Síðan veikist amma og deyr og þá fer að
halla undan fæti hjá honum.“
Í fallinu átti Gestur Laugaveginn
Við móðurmissinn virðist sem gömul áföll
komi upp hjá Gesti og hann misstígur sig og
fer á barinn.
„Þá er pabbi um fertugt og hann fellur. Það
virkaði ekki alvarlegt fall í fyrstu, þar sem
hann fór bara á barinn og fékk sér einn bjór.
Ætli hann hafi ekki bara verið að prófa hvort
hann gæti drukkið í hófi. En hann náði aldrei
til baka aftur.“
Gestur fór fljótt í hörð efni. Hann byrjaði að
sprauta sig og sökk sífellt dýpra.
„Af því að pabbi átti Laugaveginn varð ekki
hjá því komist þegar maður fór í bæinn sem
unglingur að rekast á hann.
Þá var maður kominn inn á hans svæði. Ég
man að ég gat ekki annað en laðast að ljósinu í
honum, lífsgleðinni og fegurðinni.
Pabbi bar höfuðið hátt á þessum
tíma og það var gorgeir í honum.
Hann var með læti, breiddi út arm-
inn og söng, stundum ber að ofan
með síða hárið sitt.
Hann var eins og kóngur sem
gekk um götuna sína. Við vorum
gestirnir og hann tók alltaf höfð-
inglega á móti okkur.“
Á Siglufirði spilaði Gestur Guðna-
son með Ecco, Stormum og Hrími.
Eftir að hann flutti suður spilaði Gestur með
hljómsveitum sem boðuðu nýjan tíma, róttæk-
an og ágengan. Þar nægir að nefna Eik, Tat-
ara og Orghesta.
Vala er sannfærð um að sjúkdómurinn sem
faðir hennar var með sé einn þeirra verstu.
Þessi sjúkdómur sem eirir engum né spyr um
neitt.
„Myrkrið í lífi pabba smitaðist yfir í mig og
því þurfti ég að leggja vinnu í að tendra ljósið
hið innra.
Í raun kem ég þannig út í lífið að það eru
mjög margir skuggar sem hafa fylgt mér.
Bara það að alast upp með föður minn ekki á
staðnum gerir það að verkum að ég passa ekki
í eigið skinn, í raun ekki inn í veröldina.“
Geturðu útskýrt betur þessa tilfinningu?
„Já. Ég hef alltaf verið ofboðslega beygluð í
samskiptum við karlmenn. Ég set þá vana-
lega í hlutverk pabba, verð fljótt lítil stelpa
sem vill láta passa sig eða láta taka ábyrgð á
sér. Ég hef ekki náð að mynda heilbrigð sam-
skipti við karlmenn fyrr en nú í seinni tíð eftir
að hafa unnið vel í mér tengt því sem ég hef
upplifað.
„Af því að pabbi
átti Laugaveginn
varð ekki hjá því
komist þegar mað-
ur fór í bæinn sem
unglingur að rek-
ast á hann.“
Vala Gestsdóttir vinnur við hljóð-
heilun hjá Shalom-meðferð-
arstöðinni. Hún segir þá sem hafa
upplifað það sem hún hefur upp-
lifað velja sér atvinnu sem er full af
fegurð og ljóma.
Ljósmynd/Íris Þorsteinsdóttir
5SJÁ SÍÐU 42