Iðnaður og verzlun - 01.12.1937, Síða 3

Iðnaður og verzlun - 01.12.1937, Síða 3
IÐNAÐUR og VERZLUN I. TBL. REYKJAVÍK 1937 í. ÁRG. Jón H. Guðmundsson: Islenzkur iðnaður (Það, sem einkum er stuðst við í ritgerð þessari, eru ýmsar greinar í Tímariti iðnaðarmanna, og Das islándisehe Handwerk und seine kulturelle Bedeutung, eftir Ársæl Árna- son, og- „Álit og tillögur skipulagsnefndar atvinnumála I“). Atvinnuhættir hvers lands breytast og falla í fastar skorð- ur eftir þörfum þjóðarinnar og möguleikum þeim, sem fyrir hendi eru, og framtakssemi og getu fólksins. íslendingar eru afskekktir og í margar aldir voru þeir knúðir til að lifa að mestu á þeim föng- um, sem þeir gátu sjálfir aflað af lands- og sjávargæðum. Þeir bjuggu í fyllsta máta að sínu, fengu fátt hjá öðrum þjóðum og fluttu ekki út framleiðsluvör- ur sínar, svo að nokkru næmi. Af þessu leiddi einhæfni, vegna fábreyttni atvinnuveganna, sem kom landsmönnum á kaldan klaka, þegar sjávarafli eða jarð- argæði, eða hvorttveggja, brást. Þó varð þessi skortur á fjöl- breyttni í atvinnuháttum enn til- finnanlegri, þegar kröfur um margþætt lífsþægindi fóru að færast í aukana. Hér skal nú leitazt við að lýsa, hvernig þriðji höfuðatvinnu vegur þjóðarinnar, iðnaðurinn, kom til bjargar, og hve mikið hlutverk hann hefir unnið og mun vinna í framtíðinni. Frá upphafi fslandsbyggðar og fram undir síðustu aldamót, gætir iðnaðar mjög lítils með þjóðinni. Allan þann tíma er svo að segja eingöngu um fábreyttan heimilisiðnað að ræða. Orsakir þess eru einkum þær, að landið er fátækt af flestum þeim hrá- efnum, sem mest eru notuð til iðnaðar. Málmar finnast hér varla, að minnsta kosti ekki svo, að nokkuð gagn hafi orðið að. Skógar hafa verið litlir og ekki komið að notum, hvað þetta snertir, nema við kolabrennslu áður fyrr, Rekaviður hefir á öll- um tímum bætt ofurlítið upp skógleysið, því að menn hafa byggt úr honum hús og verk- færi og ýmiskonar áhöld og list- gerða hluti. En eitt hráefni hefir þó alla tíð verið til í landinu og mikið notað. Það er ullin. Hún hefir og verið útflutningsvara, einkum ó- unnin. Fyrr á tímum var vað- málið meira að segja almennur gjaldmiðill. íslendingar hafa fram að síð- ustu aldamótum búið í dreifðum bændabýlum, því að þorp og' kaupstaðir mynduðust ekki fyrr en á seinni áratugum. Þess vegna var ekki um neinn verulegan iðn- að að ræða í landinu. Vefarar, tré-, járn-, gull- og silfursmiðir höfðu jafnvel þessi störf einkum í hjáverkum, því að aðalatvinna þeirra var landbúnaður eða fisk- veiðar. Það, sem fyrst verður að minn- ast, þegar talað er um iðnað í stórum stíl, á íslenzkan mæli- kvarða, er Skúli Magnússon og' iðnstofnanir hans. Hann er hér brautryðjandi á þessu sviði. Á pE/R sem vilja fá vandadar vör- ur með sanngjörnu verðikoma ===== fyrst í verzíun , 1 ==

x

Iðnaður og verzlun

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Iðnaður og verzlun
https://timarit.is/publication/1725

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.