Tímarit rafvirkja - 01.12.1953, Blaðsíða 14

r
ELDINGAR
Of mikið — of lítið
Enn hefur ekki tekizt að beizla sólarorkuna,
en óbeinlínis er það þó gert með virkjun fall-
vatna.
En hvað um flóðbylgjurnar?
Margir hafa reynt að leysa þá þraut og í fljótu
bragði virðist það litlum erfiðleikum bundið:
Byggja uppistöðulón, sem fyllist með flóðinu, loka
svo opinu og veita vatninu gegnum túrbínu þegar
fjarar út.
Gallinn er aðeins sá að vegna lágrar fallhæðar
þarf uppistaðan að vera æði stór og svo fæst
orkan aðeins meðan lágsjávað er.
Virkjunin verður því dýr og svarar ekki kostn-
aði.
Hugvitssamir menn hafa einnig glímt við að
nýta þá orku, er býr í ölduhreyfingu hafsins. Haf-
flöturinn er aldrei alveg kyrr, alltaf er einhver
ölduhreyfing. Gott og vel, segja þeir hugvitssömu,
við gerum fleka og leggjum honum við stjóra,
þannig að hann vaggi á öldunum, síðan setjum við
á hann dingla (pendla), líkt og á klukkum, og
látum þá knýja rafal. Þetta virðist auðvelt en
svarar þó ekki kostnaði vegna lítillar orku miðað
við dýrleika.
Þegar nýta skal vindaflið verða ekki eins miklir
örðugleikar í veginum, en vindurinn hefur þann
ókost að vera alltof breytilegur.
Fyr á öldum komust menn fljótt upp á að láta
hann mala fyrir sig kornið. Það skifti ekki svo
miklu máli hvort það var gert degi fyrr eða síðar.
Allt af var hægt að bíða eftir hentugum vindi.
En nú á öld hraðans hafa vindmyllurnar flestar
verið rifnar, og vélknúðar kvarnir komið í staðinn.
Fræðilega séð er ekkert athugavert við að nota
vindaflið til að hlaða rafgeyma, svo unnt sé að
nota orkuna á lygnum dögum. En rafgeymanotk-
un er alltaf ervið til langframa. Enn er ekki fund-
inn sá fullkomni rafgeymir, sem hægt er að treysta
um langan tíma, en ef til vill kemur hann senn.
Og þegar slíkur geymir er fenginn er hægt að
hugsa sér að nýta sólarorku, sjávarföll og vindafl.
TÍMARIT RAFVIRKJA
Útgefandur:
Félag íslenzkra rafvirkja og Félag löggiltra
rafvirkjameistara Reykjavík.
Ritnefnd:
Oskar Hallgrfcnsson, ábyrgðarmaður.
Ríkharður Sigmundsson.
Hálldór Olafsson.
Oskar Guðmundsson.
Vigfús Einarsson.
Utanáskrift:
Tímarit rafvirkja,
Edduhúsinu við Lindargötu
Sími 3009. — Reykjavík.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H.F
^_________________________________________________>
Enn er einn „náttúrukraftur“ sem við megum
ekki gleyma og það er jarðhitinn.
Einnig hann hefur ýtt við ímyndunarafli verk-
fræðinganna. Þar sem vatnsgufa brýzt beint upp
úr iðrum jarðar eins og hér á landi, á Italíu og
í Kaliforniu, liggur beint við að nýta orkuna til
hitunar eða til knýja eimvélar.
Einn ókost hefur jarðgufan þó. Hún er alla jafna
menguð skaðlegum efnum, sem tæra málma.
Reyndar er hægt að hreinsa gufuna, en það er
aukinn kostnaður og gerir virkjunina alldýra.
Jarðgufa finnst aðeins á tiltölulega fáum stöð-
um á hnettinum en allsstaðar er jarðhiti ef nógu
djúpt er grafið.
Jarðhitaorkan hefur þann kost að vera stöðug,
en ókostir eru margir og virkjun dýr.
Enski verkfræðingurinn Charles Parson (sá sem
fann upp eimtúrbínuna) stakk upp á að bora göng
20 km. í jörð niður. Þar væri hitinn nægur til að
breyta vatni í gufu. Síðan skyldi vatni veitt þang-
að niður gegnum pípur og gufan svo leidd í túr-
bínur.
Sniðug hugmynd, en hugsið ykkur hvað það
myndi kosta! Það yrði líklega eins og amerískur
eðlisfræðingur sagði: Hagkvæmara væri að leggja
peningana á banka og kaupa kol fyrir vextina.
Þetta er aðeins lauslegt yfirlit yfir þær orku-
lindir, sem bíða lítt eða ónotaðar kringum okkur
og okkur vantar enn næga þekkingu til að hag-
nýta að nokkuru ráði.
Nú er mest hugsað um kjarnorkuna og ef til
vill verður hún til að gera allar aðrar orkulindir
óþarfar.
E. K. E.
14 TÍMARIT RAFVIRKJA