Fréttablaðið - 19.01.2023, Blaðsíða 10

Fréttablaðið - 19.01.2023, Blaðsíða 10
Íslendingar hefðu aldrei fundið upp á þessu kerfi til að byrja með. Lars Ragnar Solberg, ráðgjafi hjá AFRY Consulting Management Landsvirkjun hélt opinn fund í gær þar sem farið var yfir sölu og kaup uppruna­ ábyrgða á endurnýjanlegri orku. Norskur ráðgjafi segir að Íslendingar þurfi að fylgja kröfum evrópskra neytenda og að sölukerfið sé jákvætt en þarfnist breytinga. Lars Ragnar Solberg, norskur ráð­ gjafi hjá AFRY Consulting Manage­ ment, segir kaup upprunaábyrgða á endurnýjanlegri orku ekki vera dæmi um grænþvott. Hann viður­ kennir að kerfið sé flókið en telur að sameiginlegt sölukerfi þurfi að vera við lýði á Evrópumarkaðnum. Lars var einn þeirra ræðumanna sem héldu erindi á opnum fundi Landsvirkjunar um uppruna­ ábyrgðir á Reykjavík Hilton Nord­ ica í gær. Ný reglugerð tók gildi um ára­ mót og þurfa íslenskir raforkusalar nú að greiða orkuframleiðendum fyrir upprunavottorð vilji þeir markaðssetja orku sína sem græna. Vottorðin, sem fylgdu áður ókeypis með til raforkusala, verða þess í stað seld á evrópskum markaði. Hann segir umræðuna um upp­ runaábyrgðir vera mjög svipaða í Noregi og á Íslandi. Báðar þjóðir noti nær eingöngu endurnýjanlega orku, eru báðar tengdar Evrópu­ markaði án þess að vera meðlimir í Evrópusambandinu og innlimuðu einnig sölukerfi upprunaábyrgða á svipuðum tíma. „Íslendingar hefðu aldrei fundið upp á þessu kerfi til að byrja með þar sem þið notið nú þegar 100 pró­ sent endurnýjanlega orku. Hins vegar eruð þið hluti af stærri mark­ aði og þó svo að þið séuð ekki að flytja út orkuna ykkar þá eruð þið að flytja út vörur og þjónustu. Með það í huga þurfið þið að fylgja þeim kröfum sem evrópskir neytendur setja.“ Hann segir núverandi orkukrísu sem Evrópubúar standa frammi fyrir hafa haft eitt jákvætt í för með sér, hún hafi skapað mun meiri vitundarvakningu meðal íbúa um orkuna sem þeir nota og hvaðan hún kemur. Mörg fyrirtæki í Evrópu setja nú miklar kröfur um notkun á endurnýjanlegri orku og hafa Norð­ menn meðal annars selt 70 prósent af upprunaábyrgðum sínum til evr­ ópskra fyrirtækja. Lars segir aftur á móti að kerfið sé ekki fullkomið og myndi hann gjarnan vilja sjá meira gegnsæi þegar kemur að sölu uppruna­ ábyrgða. Hann lítur á uppruna­ ábyrgð sem alþjóðlegan gjaldmiðil þegar kemur að grænni orku og þvertekur fyrir að um grænþvott sé að ræða. Hann segir að evrópsk fyrirtæki sem kaupa ekki vottun og fylgja ekki evrópskum stöðlum geti ekki haldið því fram að þau séu að styðja við græna orku. Ef þýskt fyrirtæki myndi til dæmis kaupa íslenska upprunaábyrgð þá væri það dæmi um góða ákvörðun frekar en slæma. „Þetta er heldur ekki eina tólið sem við höfum þegar kemur að breytingum tengdum umhverfis­ málum. Hins vegar ef þú fjarlægir þetta kerfi í Evrópu þá ert þú líka að fjarlægja tækifæri stórra fyrirtækja til að sanna jákvæðu áhrifin sem þau hafa með kaupum á rafmagni,“ segir Lars. Hann bætir við að stærstu fyrir­ tækin sem taka þátt í þessu kerfi segist einnig fjárfesta í endurnýjan­ legri orku á öðrum sviðum og vilji sýna fram á aukna skilvirkni. Aftur á móti þurfa þau á þessu bókhalds­ kerfi að halda til að geta sannað þær fullyrðingar. n Alþjóðlegur gjaldmiðill fyrir græna orku Lars Ragnar Solberg segir umræðuna um upprunaábyrgð- ir vera mjög svipaða í Noregi og á Íslandi. FRÉTTABLAÐIÐ/ vALLI Helgi Steinar Gunnlaugsson helgisteinar @frettabladid.is olafur@frettabladid.is Fjöldi umsókna um hlutdeildarlán í fyrra var innan við fjórðungur fjöldans árið 2021 og helmingi færri en 2020, en þá var opnað í fyrsta skipti fyrir slíkar umsóknir í nóv­ ember. Samtals hefur Húsnæðis­ og mannvirkjastofnun tekið á móti 1.086 umsóknum síðan opnað var fyrir umsóknir um hlutdeildarlán í nóvember 2020 en fjöldi umsókna í fyrra var 146 og voru 67 þeirra sam­ þykktar. Hlutdeildarlán eru ætluð til að bæta stöðu ungra og tekjulágra á húsnæðismarkaði. Þeim er ætlað að hjálpa fyrstu kaupendum undir ákveðnum tekjumörkum að brúa bilið við fasteignakaup, en lánað er fyrir allt að 30 prósentum fyrir útborgun. Lántaki þarf að reiða fram að minnsta kosti fimm prósent kaupverðs sjálfur. Samtals hafa verið keyptar 452 fasteignir með aðstoð hlutdeild­ arlána og nemur verðmæti þessara eigna tæplega 18 milljörðum. Fjár­ hæð hlutdeildarlána nemur 3,7 millj­ örðum. Af þessum tölum má sjá að meðalverð eigna sem keyptar hafa verið með aðstoð hlutdeildarlána er um 39,8 milljónir og meðalhlut­ deildarlánið nemur 8,2 milljónum. Ljóst er að mjög fáar eignir á höfuðborgarsvæðinu falla í þennan verðflokk. Nú þegar hafa tólf hlut­ deildarlán verið endurgreidd að fullu. Þar af eru fimm þeirra vegna eigna á Selfossi, tveggja á höfuð­ borgarsvæðinu og tveggja á Akur­ eyri. Heildaruppgreiðslufjárhæðin er 27 milljónum hærri en upphaf­ leg lánsfjárhæð. Að meðaltali hafa eignir hækkað um 32 prósent frá því að viðskiptavinur kaupir þar til hann greiðir upp lánið. n Fjöldi hlutdeildarlána dregst saman Svo virðist sem nokkur hluti hlutdeildarlána sé vegna eigna á Selfossi. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR Samtals hafa verið keyptar 452 fasteignir með aðstoð hlutdeild- arlána. olafur@frettabladid.is Annan mánuðinn í röð dró úr verð­ bólgu í Bretlandi í desember, eftir að verðbólga náði mestu hæðum í 41 ár í október. Hagfræðingar búast þó ekki við að þetta verði til þess að draga úr þrýstingi á Englandsbanka um að hækka vexti. Tólf mánaða verðbólga mældist 10,5 prósent í desember, samkvæmt bresku hagstofunni, lækkaði úr 10,7 prósentum í nóvember, en í október var verðbólgan 11,1 prósent og hafði ekki verið meiri frá árinu 1981. Kjarnaverðbólgan, þegar verð á matvælum, eldsneyti, áfengi og tóbaki er undanskilið, var óbreytt í 6,3 prósentum. Þetta er eilítið meira en spár hagfræðinga gerðu ráð fyrir, en búist var við lækkun í 6,2 prósent. Financial Times greindi frá því að þrátt fyrir lækkunina sé bresk verðbólga meiri en víða annars staðar, meðal annars vegna mikils þrýstings vegna eldsneytisverðs. Matvælaverðbólga mælist hins vegar 16,9 prósent, sem er það mesta síðan sérstakar mælingar hófust árið 1977. Frá því í nóvember 2021 hefur Englandsbanki hækkað stýrivexti sína úr 0,1 prósenti í 3,5 prósent og búist er við að þeir hækki enn um 0,5 prósent í byrjun febrúar. n Dregur úr verðbólgu í Bretlandi Búist er við að Englandsbanki hækki vexti í fjögur prósent í byrjun febrúar. FRÉTTABLAÐIÐ/EPA 10 mArkAðurinn FRÉTTABLAÐIÐ 19. jAnúAR 2023 FimmTuDAGur

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.