Fréttablaðið - 09.02.2023, Síða 10

Útgáfufélag: Torg ehf. Stjórnarformaður: Helgi Magnússon forStjóri og Útgefandi: Jón Þórisson ritStjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is aðStoðarritStjóri: Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is
fréttaStjóri: Lovísa Arnardóttir lovisa@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út fimm daga í viku og hægt er að nálgast það ókeypis á 120 fjölförnum stöðum á höfuðborgarsvæðinu, á Suðurnesjum, Árborg, Ölfusi, Akranesi, Borgarnesi,
Akureyri og víðar. Að auki er blaðið aðgengilegt í pdf-formi og í appi. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871 fréttaBlaðið Kalkofnsvegur 2, 101
reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is. VefStjóri: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is marKaðurinn: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is HelgarBlað: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is
menning: Þorvaldur S. Helgason tsh@frettabladid.is Íþróttir: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is ljóSmyndir: Anton Brink anton@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
halldór
Frá degi til dags
Lamandi
hönd hins
opinbera
er að herða
tök sín á
samfélag-
inu.
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
ser
@frettabladid.is
Skilaboð ráðandi afla við ríkisstjórnar-
borðið eru skýr: blásum glæðum í verð-
bólgubálið, gerum heimilunum erfiðara
um vik að ná endum saman, sem eykur
enn frekar á vaxtabyrðina svo hvorki
unga fólkið né aðrir landsmenn eigi möguleika
á að verða sér úti um húsnæði á viðráðanlegum
kjörum, en það hægir vitaskuld á smíði nýrra
íbúða og leggur stein í götu verktaka.
Skýrari geta skilaboðin ekki verið.
Lamandi hönd hins opinbera er að herða tök
sín á samfélaginu.
Gjaldahækkunarhrina hins opinbera lýsir
eindregnum ásetningi; eldsneytisgjaldið er
hækkað, bifreiðagjöldin eru hækkuð og áfengis-
gjaldið er hækkað, allt á sama tíma – og allt í
þágu ríkissjóðs sem á með þessum hætti að hafa
tólf milljarða af alþýðu fólks sem margt hvert
nær ekki endum saman sakir óheyrilegra verð-
hækkana á mat og lyfjum, húsnæði og öðrum
nauðsynjum.
Þar fyrir utan hefur ríkið engan áhuga á að
halda aftur af verðþenslunni á landbúnaðar-
vörum, þótt það hafi stjórntæki til þess arna.
Það skal öllu velt út í verðlagið. Gömlu víxl-
verkun kaupgjalds og verðlags skal hleypt eins
og stirðbusalegum beljum út á tún.
Viðvarandi vaxtahækkanir, sem virðast vera
einu viðbrögðin við endalausum gjaldskrár-
hækkunum, munu svo leiða til hækkunar á
vísitölu neysluverðs, en æ meiri dýrtíð á húsa-
leigumarkaði vegur þar þungt, þrátt fyrir að
húsnæðisverð sé farið að lækka. Hringavitleysan
á Íslandi snýst af gamalkunnu stjórnleysi.
Á sama tíma er engin viðleitni til að gæta hófs
í ráðningum og kjarabótum. Þvert á móti sogar
ríkisvaldið til sín mannskap úr einkageiranum
sem getur ekki lengur keppt við ríkisfyrirtæki
um laun og kjör.
Nú er svo komið að einkaframtakið á Íslandi
efnir til ráðstefnu með einkar lýsandi nafngift
yfir stöðu mála á Íslandi: Er ekki bara best að
vinna hjá ríkinu?
Og svarið er jú! Og það er vegna þess að það er
búið að snúa öllu á hvolf í landinu.
Ríkið, sem áður gekk á undan með góðu for-
dæmi í aðhaldi og sparnaði, dregur nú bæði
launavagninn á harðaspretti og fjölgar í liði
ríkisstarfsmanna sem aldrei fyrr.
Einkageirinn horfir gáttaður upp á þessi
umskipti, en honum er svarað því einu að svona
hátti bara til í samfélaginu, eftir faraldurinn og
niðursveifluna sem honum fylgdi sé eðlilegt að
launafólk leiti ásjár og öryggis hjá fyrirtækjum
hins opinbera sem aldrei þurfa að hagræða,
hvað þá að segja upp fólki, eins og blasir við á
berangri einkarekstursins.
Svona er nú komið fyrir vinstristjórn Sjálf-
stæðisflokksins. n
Skýr skilaboð
Guðlaugur Þór
Þórðarson
umhverfis-, orku-
og loftslagsráð-
herra
Umræða um mismunandi orkukosti hefur aukist
undanfarna mánuði og þekking almennings er meiri.
Einnig styttist í að starfshópur um vindorku skili
niðurstöðum sínum. Í umræðu um mismunandi orku-
kosti er mikilvægt að við áttum okkur á stærðunum
sem um ræðir.
Það var gífurlega mikilvægt skref að rjúfa kyrr-
stöðuna sem hafði varað í tæpan áratug þegar við
samþykktum þriðja áfanga rammaáætlunar í fyrra. Í
þriðja áfanganum voru 214 MW sett í nýtingarflokk í
vatnsafli, 220 MW í vindorku og 865 MW í jarðvarma.
Áform um framkvæmdir í jarðvarma fara þó fyrst og
fremst í að anna aukinni eftirspurn eftir heitu vatni til
húshitunar og þar eru mjög stór verkefni fram undan.
Stærsta vatnsaflsvirkjun landsins er Fljótsdalsstöð,
oftast nefnd Kárahnjúkavirkjun. Uppsett afl Kára-
hnjúkavirkjunar er 690 MW. Það má öllum vera ljóst
að það eru engin teikn á lofti um slíkar framkvæmdir
á næstu áratugum.
Hvað er í kortunum
Einu framkvæmdirnar sem lagt verður í og munu
mögulega komast í notkun fyrir árið 2030 er nýting
vatnsafls í Hvammsvirkjun og nýting vindorku í Búr-
fellslundi. Uppsett afl Hvammsvirkjunar er 95 MW og
Búrfellslundar 120 MW.
Grænbókin um stöðuna í orkumálum gerir ráð fyrir
að við þurfum 650 MW fyrir 2030 og 3.000 MW til
þess að ná fullum orkuskiptum. Þá erum við að tala
um uppsett afl sem er hámarksafl en nýtingin er mis-
munandi eftir orkukostum. Langtum meiri í vatnsafli
og jarðvarma en vindorku.
Hafa skal í huga að ákveðið hefur verið að stækka
virkjanir um 190 MW og vonir standa til að bætt orku-
nýting skili 120 MW en það breytir ekki því að það
þarf meiri græna orku.
Það liggur í augum uppi að erfitt verður að ná sam-
félagslegri sátt um að virkja 30 vatnsaflsvirkjanir á
stærð við Hvammsvirkjun á næstu árum. Það er ljóst
að við munum þurfa að framleiða meiri græna orku
og fara betur með orkuna okkar til þess að ná settum
markmiðum um 55% samdrátt í losun á beina ábyrgð
Íslands og kolefnishlutlaust Ísland árið 2040. n
Orkulæsi eykst
Í umræðu
um mis-
munandi
orkukosti
er mikil-
vægt að
við áttum
okkur
á stærð-
unum sem
um ræðir.
benediktboas@frettabladid.is
Eftirlit með eftirliti
Eftirliti er ábótavant á Íslandi.
Hvert sem litið er vantar eftirlit.
Hægt er að byrja á fiskeldinu
þar sem ný skýrsla bendir á
skort á eftirliti. Fiskeldi á Íslandi
er bara eins og villta vestrið. Það
er ekkert eftirlit með því. Allir
mega gera bara það sem þeir
vilja enda enginn að fylgjast
með. Það á að fylgjast með en
enginn gerir það. Það er svolítið
galin pæling. Byggingariðnað-
inn sárvantar eftirlit. Þar vaða
fúskarar og kennitöluflakkarar
uppi með myglu og leka og
uppáskrift hins opinbera sem
verðlaunar þá með byggingu
nýs Landspítala, eins og dæmin
sanna – sem er hálf galið.
Hver trúir?
Lestri Fréttablaðsins í gær fylgdi
ákveðinn ömurleiki þar sem
fjallað var um slælegt eftirlit
með slátrun kjúklinga. „Þar
að auki er eftirlit með skoðun
fugla eftir slátrun slakt,“ segir
í skýrslu Eftirlitsstofnunar
ESA sem vitnað var til í frétt
blaðsins. Að sjálfsögðu hefur
Matvælastofnun svarað þessum
fullyrðingum um málið með
tilkynningu þar sem segir að
stofnunin hafi brugðist hratt
við athugasemdunum og bætt
úr ákveðnum þáttum. Já, ein-
mitt. Það er enginn að trúa
þessum fullyrðingum. Starfs-
fólk þar er alveg jafn vonlaust
og annars staðar hjá bákninu
þegar eftirlit er annars vegar.
Það er ekkert. n
„Það er svo gott að tala við
einhvern sem hefur farið í
gegnum svipaða reynslu“
lifidernuna.is
Kolluna upp
fyrir öll sem berjast
við krabbamein og
aðstandendur!
10 skoðun FRÉTTABLAÐIÐ 9. FeBRúAR 2023
FIMMTuDAGuR