Skipulagsmál höfuðborgarsvæðisins - 01.12.1981, Blaðsíða 21
Gvendarselshraun (H-103).
21
Þetta hraun er komið úr gígum, sem byggst hafa upp á misgengi því, sem liggur
um Búrfell, Helgadal og Undirhlíðar. Gígaröðin er austan í Gvendarselshæð
beint vestur af Helgafelli. Hratinið er lítið, nær aðeins yfir svæðið vestan
við Helgafell og lítið eitt vestur fyrir Kaldársel. Aldur þess er 875 ár
(875 + 75 Cl4 ár).
Tvíbollahraun (H-139).
Eins og nafnið bendir til er hraun þetta komið úr gígum tveim, sem samvaxnir
eru og standa á hálendisbrúninni við Grindaskörð. Hraunið hefur fallið
norður og hverfur undir Gvendarselshraun við vesturenda Helgafells. Aldur
þess er um 1.075 ár (1.075 +_ 60 C^4 ár) .
Breiðadalshraun (H-129).
Þetta hraun hefur komið upp í Brennisteinsfjöllum og runnið bæði norður og
suður af. Að norðan hefur það endað í Breiðdal austan undir Undirhlíðum.
Aldur er um 1.040 ár (1.040 +_ 75 C*4 ár). Kolaðar viðarleifar undir þessu
hrauni liggja í landnámslaginu, sem áður hefur verið talið vera frá því um
900.
Rjúpnadyngnahraun (H-154).
Þetta hraun er komið úr Rjúpnadyngjum beint suður af Heiðmörk. Það hefur
fallið norðvestur og endar í allhárri brún rétt austan við Búrfell. Það
fellur út á Tvíbollahraun og er því yngra en það. Undir því er landnáms
lagið en ofan á svart öskulag frá Kötlu, sem fallið hefur um eða laust fyrir
1500 (1485, 1495). Þarna hefur því gosið einhvern tíma á þessu tímabili.
Kongsfellshraun (H-149).
Þetta hraun er komið úr gígaröð vestan við Stóra Kongsfell. Það hefur runnið
báðum megin við fellið og svo norður. Það hefur runnið út á Rjúpnadyngna-
hraun og er því yngra en það. Meira er ekki um aldur þess vitað nú.
Líklegt sýnist að Eldborg við Bláfjöll hafi gosið um líkt leiti og síðast
talin eldvörp, en sannanir fyrir þvi vantar.
Þau ártöl, sem hér eru gefin upp eru öll miðuð við 1950, þ.e. talin fyrir
það ár.
Því má bæta hér við að mörg hraun á þessu svæði eru óbeint aldursákvörðuð,
þ.e. lágmarksaldur þeirra er þekktur af því að þau hafa runnið yfir aldurs-
ákvörðuð hraun og eru því yngri.
Jón Jónsson, jarðfræðingur.
Inngangur.
Á undanförnum árum hefur töluvert verið rætt um framtíðar sorphirðu á
höfuðborgarsvæðinu. Sorphaugarnir í Gufunesvogi munu vart endast meir en
rúmlega 10 ár, en þeir eru nýttir af Reykjavík, Seltjarnarnesi, Kópavogi,
Mosfellshreppi og Kjalarneshreppi. Sorphaugar í svokölluðu Hamranesi í
hrauninu sunnan Hafnarfjarðar eru notaðir af Hafnarfirði, Garðabæ og Bessa-
staðahreppi. Hafa menn haft áhyggjur af þeim stað vegna hugsanlegrar
mengunar jarðvatns, en þó hefur hennar ekki orðið vart. Ljóst má þó vera