Arkitektúr og skipulag - 01.12.1991, Page 14

vel útfærð og það þurfa að vera afmörkuð svæði fyrir frjálsan
leik og ýmsa athafnasemi barna. Leiksvæðin þurfa að vera
búin leiktækjum afýmsu tagi til að þjálfa ogþroska hreyfihæfni
bama.
Aðkoma að skólanum þarf að vera greið og akstursleiðir eiga
ekki að liggja í gegnum gönguleiðir bama að skólanum né
leiksvæði. Það verður ekki sagt annað en að hér sé úrbóta þörf.
Það er mikilvægt að nemendur sjálfir fái tækifæri til að vera
með í skipulagningu á ýmsu í þeirra nánasta umhverfi, en
menn hafa komist að því að það eykur líkur á bættri umgengni
og meiri virðingu fyrir umhverfi sínu. Börn eru yfirleitt háðari
nálægu og hlutbundnu umhverfi en fullorðnir og því er
ástæða til að hlusta á börn og taka tillit til skoðana og viðhorfa
þeirra í ríkara mæli en gert er í dag.
VINNUSTAÐURINN
Rétt eins og umhverfið hefur mikið að segja hvað varðar
þroska og vellíðan bamsins bæði á heimili og í skóla, þá hefur
umhverfið áhrif á líðan fólks á öllum aldursstigum. Það er því
mjög svo þýðingarmikið að vinnustaðaumhverfi almennt sé
aðlaðandi og allar aðstæður geta haft afgerandi áhrif á það
hvernig fólki líkar eða líður í starfi sínu. Vissulega eru
vinnustaðir mjög svo ólíkir og margs konar að ógjömingur er
að setja upp eina fyrirmynd í þessu sambandi. En það eru þó
ákveðnir almennir þættir sem gilda fyrir flestalla vinnustaði.
Hér má nefna þætti eins og hita, loftræstingu, rakastig,
lýsingu, hávaðamörk, allt þetta þarf að vera við hæfi.
Það þarf að huga vel að vinnubúnaði, að umhverfið sé no-
talegt, listrænt og aðlaðandi eftir því sem hægt er að koma því
við. Dæmi um störf, þar sem hvað mestar breytingar hafa átt
sér stað hér á Islandi á síðustu árum, eru aðstæður fólks á
fiskvinnslustöðum nú miðað við það sem var fyrir 50-60 árum.
Þá stóð fólk oft úti í kulda og trekki og skolaði fisk, iðulega með
berum höndum í ísilögðum kerum.
Menn eru famir að huga að því að starfsfólki gefist kostur á
þjálfunog endurhæfingu fsambandi viðvinnustaði þess. Það,
sem þó mun ávallt hafa hvað mest áhrif á líðan fólks á
vinnustað, er notalegt andrúmsloft samstarfsmannanna sjálfra
og í því sambandi er hlutverk stjómanda mjög mikilvægt. A
sama máta og vellíðan barna er einna áhrifaríkasti þátturinn
varðandi þroska og lærdóm þeirra, þá mun það andrúmsloft,
sem gerir það að verkum að fólki líður vel á vinnustað, leiða
til færri daga frá vinnu, auka afköst og stuðla að betri
vinnubrögðum og meiri gæðum vinnunnar. I þessu sambandi
er mikilvægt að stjórnandinn temji sér jákvæðanframgangs-
máta, svo sem að láta hrósyrði falla af vörum ef störf eru vel
leyst af hendi eða því um líkt. Við skulum vera minnug þess
að eitt bros getur myrkri í birtu breytt.
Við þurfum náttúrlega að huga að vellíðan fólks á öllum
sviðum, einnig í frístundum og tómstundum þess árið um
kring. Hér á íslandi þurfum við ekki hvað síst að læra að njóta
frístunda yfir vetrarmánuðina, enda þótt hér sé dálítið kalt og
dimmt. Við íslendingar þurfum að leggja áherslu á að skapa
umhverfi sem gerir lífið á vetrum jafnaðlaðandi og á öðrum
árstíðum. Við eigum næga orku, m.a. heita vatnið okkar. Við
getum haft upphitaðar stéttir og götur, við getum haft sund-
hallir og allskonar íþróttamiðstöðvar opnar árið um kring.
V ið getum byggt glerþök yfir götur og svæði og fengið skjól frá
lifandi hekki og runnum. V ið sem búum á íslandi getum verið
í hreinni Paradís árið um kring, ef við hugsum meira og í
stærra samhengi um áhrif umhverfis á vellíðan okkar. ■
12