Arkitektúr og skipulag - 01.12.1991, Blaðsíða 19

UMHVERFISMAT VEGNA
FRAMKVÆMDA
JÓNAS ELÍASSON
prófessor
Fyrir þá sem ekki hafa heyrt um umhverfismat er
nauðsynlegt að útskýra stuttlega hvað umhverf'
ismat er. Orðið er þýðing á EN VIRONMENTAL
IMPACT ASSESSMENT, EIA. Þettaeraðferð,
fremur en afmarkað rannsóknartæki, til að meta
Pa fyrir opnum tjöldum hvort fyrirhugaðar framkvæmdir eða
s ipulagsáætlanir hafi neikvæð og óæskileg áhrifá umhverfi.
erðin innifelur bæði stjómsýslu, fagvinnu og opinbera
umfjöllun fyrir opnum tjöldum.
Oll nágrannalönd íslendinga eru annaðhvort komin með
ggjot um umhverfismat eða svo langt komin í undirbúningi
ennar að aðeins vantar herslumuninn. Við íslendingar
^erðum að fylgjast með í þessu efhi og koma slíkri löggjöf á hér.
já þeim aðilum sem málið brennur á er þegar byrjað að nota
umhverfismat eða líkar aðferðir. Staðarvalsnefnd
Iðnaðarráðuneytisins tók mjög snemma upp vinnubrögð sem
minna á umhverfismat. Þá vann Háskóli Islands sérstaka
forkönnun fyrir Skipulag ríkisins um Fossvogsdal, og í framhaldi
afþvífenguundirritaðurogSkipulagiðbandarískansérfræðing
James A. Roberts til að koma og setja fram tillögur að notkun
umhverfismats við íslenskar aðstæður, en hann hefur unnið
slík verkefni fyrir flest Norðurlöndin. I framhaldi af því hefur
Skipulagið haft J AR til ráðuneytis varðandi tvö önnur verkefni.
En af hverju er umhverfismat mikilvægt? Tilgangurinn er
ekki sá „að gæta umhverfissjónarmiða í hvívetna”, né „uppfyllt'
ar séu ströngustu kröfur um umhverfisvemd” eða „allrar
fyllstu varúðar gætt”, svo vitnað sé í þá klassísku skrúðmælgi
sem í alltof ríkum mæli einkennir opinbera umfjöllun um
17