Arkitektúr og skipulag - 01.12.1991, Page 39

Arkitektúr og skipulag - 01.12.1991, Page 39
Kort af Reykjavík með skráðum fornminjum í borgarlandinu. yfir minjar í borgarlandinu. Má geta þess að í Viðey, Engey, Þerney og Akurey eru minjar, sem ekki hafa verið skráðar, og 'Grafarvogi, Álfsnesi og Öskjuhlíðinni er töluvert um merkar mmjar. Af þeim rúmlega 120 fornleifum (sjá kort), sem á skrá eru í Reykjavík, eru fjórar, sem þar að auki hafa gefið tilefni til riðlýsingar, þ.e. kirkjugarðurinn og bæjarhóllinn í Laugar- nesi- bæjarstæði Breiðholtsbæjarins, þingstaðurinn við Elliðavatn og Hólmsborg við Heiðmörk. I nýsamþykktum þjóðminjalögum kemur fram í 16. gr. að til Grnminja teljist hvers kyns leifar fomra mannvirkja ogann- arra staðbundinna minja sem menn hafa gert eða mannaverk eru. Þar er m.a. átt við byggðaleifar, gömul tún, vegi, áletranir °8 grafreiti. Samkvæmt þjóðminjalögum má ekki breyta eða spilla fomleifum. Samkvæmt 17. gr. laganna er skylt að ornleifaskrá skipulagsskylt svæði áður en gengið er frá skipu- ag' l’eirra. Þær fomleifar sem sérstaklega hafa verið friðlýstar ^eljast þjóðminjar og þeim fylgir 20 metra friðhelgað svæði út Á* ^stu sýnilegu mörkum fomleifanna. gar talað er um vemdum minja er sérstaklega mikilvægt að i sé þrengt að þeim með mannvirkjum eða þeim spillt með jarðraski. Þegar minjastaðir eru auðkenndir fer best á því að vers kyns merkingar séu látlausar og rétt staðsettar við minjamar. Nokkur heilsteypt minjasvæði eru í Reykjavík þar sem ákveðnar heildir fomleifa hafa varðveist og er hér sérstaklega átt við Laugarnesið, Öskjuhlíðina og Skildinganesið. Slík svæði mætti nefna menningarlandslag, sem er þýðing á norræna hugtakinu „kulturlandskap”. Þau eru sérstaklega áhugaverð þar sem í slíkum tilvikum er oft varðveitt samfelld saga byggðar og starfsemi um langan tíma. Þar hefur mannlífið sett mark sitt á landslagið. Reykvíkingar geta státað af því að eiga sérstaklega merkilegt menningarlandssvæði með merkum minjum aldalangrar byggðar, sem varðveist hefur mestu ósnortin. Hér er átt við hið sögufræga Laugames, sem nokkuð hefur verið fjallað um síðustu ár. Þess má geta að afar sérstakt er að slík minjaheild varðveitist inni í miðri borg. Þama eru varðveittar minjar Laugarnesbæjarins með kirkjugarði, túni, vörum og hjáleigu- rústum. Mjög mikilvægt er að tekið verði tillit til þessara minja við gerð deiliskipulags á svæðinu og að þess verði gætt að ekki verði þrengt að minjunum með mannvirkjagerð. Hér á eftir verður fjallað lítilega um skipulag Laugamess með tilliti til sjónarmiðs minjavörslunnar . í síðasta tölublaði Arkitektúrs og skipulags birtist grein Sigríðar Magnúsdóttur arkitekts þar sem fram koma hugmyndir um Laugamesið sem brjóta í bága við vemdunarsjónarmið Laugamess sem heil 37

x

Arkitektúr og skipulag

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Arkitektúr og skipulag
https://timarit.is/publication/1783

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.