Arkitektúr og skipulag - 01.12.1991, Síða 57

Arkitektúr og skipulag - 01.12.1991, Síða 57
Þrír meginþættir verks: Endurgjöf (Feedback) Hvað gera á í framtíðinni og nýta frávik við framhald verks eða ný verk Sannreyna hvað Bera saman áætlun gert hefur verið og raunveruleika raunveruleiki. Á frumstigi hönnunar er mikilvægt að fyrir liggi frumáætlun um byggingarkostna.ð svokölluð 3. gráðu áætlun, sem síðar verður yfirfærð í fjármögnunaráætlun og greiðsluáætlun. Á þessu stigi er sérhver áætlun betri en engin áætlun. ÁSTÆÐUR FRÁVIKA FRÁ KOSTNAÐARÁÆTLUN Oft er spurt um það hvemig á því standi að verk hafi farið úr böndum, kostnaður orðið miklu hærri en áætlanir gerðu ráð fyrir. Slíkar spurningar eiga auðvitað alltaf rétt á sér, en bent skal á að aðgátar er þörf, bæði við spumingarnar og svör við þeim. Ég tel að nokkrar meginástæður séu fyrir því að kostnaðareftirlit og kostnaðaráætlanir fara út um þúfur hér á landi. Þær helstu eru þessar: 1 • Verkefnið er illa skilgreint frá hendi verkkaupa. Hér getur sökin bæði legið hjá verkkaupa og ráðgjöfum hans. I illa skilgreindu verki eru stöðugt að koma upp óvænt atvik °g aukaútgjöld þeim samfara. Íslíkum tilvikum er oft gripið til snöggra stefnubreytingar, án nægjanlegs rökstuðnings, 2* Hönnun er skammt á veg komin, þegar framkvæmdir hefjast. Kostnaðaráætlanir byggjast því frekar á ágiskun en utreikningum. Mjög mikilvægt er að menn geri sér grein fyrir því að því lengra sem verkefninu hefur þokað, því erfiðara verður að hafa áhrif á gerð þess og kostnað. Jafnframt verður æ dýrara að koma á breytingum, eftir því sem á verkið líður. Samt verður maður að gera sér grein fyrir þeirri staðreynd að °ft geta breytinga, og jafnvel kostnaðarsamar breytingar, átt fullan rétt á sér á framkvæmdaferlinu. En þá þarf að vera hægt að sýna fram á að breytingin leiði til betra mannvirkis, lægri reksturskostnaðar eða minna viðhalds. Að spyma fótum við öllum breytingum án þess að brjóta áhrif þeirra til mergjar getur orkað tvímælis. Og sjáirðu galla við verk, sem er í framkvæmd, þá skaltu breyta því ef mögulegt er þannig að þú losnir við gallann en þurfir ekki að lifa við hann um aldur og ævi. 3. Verkkaupi segist ætla að byggja hús af gerð „A”, en þegar að framkvæmd kemur, byggir hann hús af gerð „B”. Hættast er við slíkri uppákomu þegar verkkaupinn er ekki vel læs á teikningar, áætlanir og önnur hönnunargögn. Slíkir aðilar eru oft lítt agaðir í öðrum rekstrarþáttum. 4. Raunhæfar kostnaðaráætlanir skortir, enda ekki unnt að geraraunhæfarkostnaðaráætlanirfyrir vanhannað verk, þegar um slíkt er að ræða. Skortur á raunhæfum kostnaðaráætlunum leiðir oftast til ófullkominna framvinduáætlana. T afir geta hlotist af afhend- ingardrætti aðfanga, sem verkkaupi á að leggja til verksins, hvort sem um er að ræða efni, aðstöðu eða fjármgan. Slíkar tafir valda alltaf aukakostnaði. 5. Nauðsynlegt fjármagn til verksins hefur ekki verið tryggt. Dæmi um slíkt er þegar verkkaupi ræðst í miklu stærra verkefni en hann hefur sjálfur þörffyrir í trausti þess að hann geti á framkvæmdatímanum selt eða fengið samstarfsaðila, sem tryggi viðbótarfjármagn. 6. Greiðsluáætlun hefur ekki verið gerð. Greiðsluflæði til verksins helst ekki í hendur við fjármögnun verkkaupans. Hjá mörgum aðilum, opinberum sem einkaaðilum, koma tekjur mjög mismunandi inn á hinum ýmsu tímum árs. Alls óvíst er að útgjaldatoppamir séu á sama tíma og tekjutopp- amir. 7. Pólitískar ákvarðanir koma í veg fyrir að horft sé á verkið til enda. Dæmi em um það að pólitískir ráðamenn stingi höfðinu í sandinn gagnvart kostnaðaráætlunum. Það getur verið óheppilegt fyrir framgang verksins að allur kostnaður þess komi fram í upphafi. Vafalaust má að einhverju kenna 55
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Arkitektúr og skipulag

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Arkitektúr og skipulag
https://timarit.is/publication/1783

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.