Ský - 01.10.2004, Qupperneq 11

EKKI MARKTÆKUR MUNUR Á LAUNAKRÖFUM KYNJANNA
Á íslandi eru til fjölmörg fyrirtæki sem hjálpa fyrirtækjum og einstaklingum að finna störf og
starfsfólk við hæfi. Okkur lék forvitni á því að vita hvort kynin beri sig öðruvísi eftir björginni og
hvort atvinnurekendur líti öðruvísi á kynin þegar leitað er að vinnuafli.
„Það er ekki marktækur munur á því hvernig fólk, sem er að koma úr háskólanámi, verðleggur
menntun sína. En þegar fólk hefur verið í ákveðinn tíma á vinnumarkaði, þá detta alltaf inn
einhverjir með óraunhæfar launahugmyndir og þar eru strákar í meirihluta," segir Hilmar Garðar
Hjaltason sem starfar sem ráðgjafi við ráðningar hjá Mannafli.
Verður þú var við að atvinnurekendur líti öðruvísi á konur en karla í starfi?
„Nei, en það eru ákveðnar mýtur í gangi um að konur séu samviskusamri en karlar eða eitthvað í þá
áttina. Þegar kemur að vali á milli tveggja eða þriggja einstaklinga er undantekningarlaust valinn
sá sem er talinn hæfastur. Fagmennska hefur aukist mjög í ráðningum og flestir gera sér grein
fyrir að hafa verður bæði kynin til þess að ná árangri. Menntun hefur verið að aukast almennt á
vinnumarkaði, líka meðal kvenna.Við erum farin að sjá konur í öllum störfum, þær eru vörubílstjórar,
læknar, forstjórar, hæstaréttardómarar, stjórnarformenn, ræstitæknar, þjóðleikhússtjóri, flugstjórar
og lengi mætti telja. Ég held að það sé varla til sá maður sem segir að konur geti ekki leyst þessi
störf eins vel og karlar, en vissulega eru einhverjir með fordóma og telja að konur séu síður fallnar
til að sinna ákveðnum störfum. En ég held að svo muni alltaf verða. Við getum tekið dæmi um að
sumir trúa á stjörnumerki og segja að þeir sem eru í ákveðnu merki séu ákveðnari en þeir sem eru
í einhverju öðru. Ég held að svona röksemdarfærsla gangi hvorki upp í þessu tilviki né þegar talað
er um kynin. Þegar við hættum að tala um kyn og förum að tala um einstaklinga þá minnkar þessi
umræða smátt og smátt."
Eru svokölluð kvennastörf ekki eins vel launuð og svokölluð karlastörf?
„Konur eru í meirihluta í framlínustörfum og þau störf eru síður hátt launuð en sérfræðingsstörf
sem krefjast sértækrar menntunar og/eða þekkingar. Þau störf þar sem auðvelt er að þjálfa nýtt
fólk verða alltaf lægra launuð. í eina tíð var það svo að í frystihúsum landsins var bónuskerfi í gangi
sem virkaði þannig að sá/sú sem afkastaði mestu var með hæstan bónus og fékk hæstu launin. [
þeim tilvikum var hraði það sem skipti máli og sá einstaklingur því dýrmætari en hinn sem vann
hægar. Þetta kerfi gerði það að verkum að konur, sem voru i meirihluta í flökun og snyrtingu
og unnu hraðast, höfðu hærri tekjur enlrerkstjórarnir, yfirmenn þeirra, og lyftarastarfsmenn sem
voru aðallega karlmenn. Á þessum tíma var greinilega ekki verið að spá í kyn heldur
hæfni. Svipað dæmi má taka úr síldarsöltun. Því miður sýna kannanir að launamisrétti
er til staðar en ég trúi því að málin séu á réttri braut og það starf sem þrýstihópar
vinna í dag skili sér til stjórnenda og í betri launa- og kynjavitund almennt.'Jj^
SKÝ
I 11