Læknablaðið : fylgirit - 07.05.2014, Page 14

V í s i n d i á V o r d ö g u m
F Y L g i r i T 7 9
14 LÆKNAblaðið 2014/100
gangur þessarar afturvirku rannsóknar var að kanna frekar afdrif þessa
sjúklingahóps eftir dreifingu og fjölda meinvarpa.
Aðferðir: 250 NFK-sjúklingar sem greindust á Íslandi 1981-2010 og höfðu
fjarmeinvörp við greiningu. Nýrnabrottnám var framkvæmt hjá tæplega
helmingi sjúklinga (45%) en tæplega þriðjungur (32%) sjúklinga fengu
krabbameinslyfjameðferð. Brottnám lungnameinvarpa var framkvæmt
hjá aðeins 1 sjúklingi fljótlega eftir greiningu meinvarpa. Úr sjúkraskrám
og myndgreiningarrannsóknum var kannaður fjöldi meinvarpa og
dreifing til líffæra. Heildarlifun hópanna var borin saman með log-rank
prófi og miðuðust útreikningar við maí 2013.
Niðurstöður: Meinvörp greindust oftast í lungum (58%), beinum (39%)
og lifur (20%), en 35% sjúklinga höfðu jafnframt eitilmeinvörp. Algeng-
ustu einkenni voru kviðverkir (46%), megrun (38%) og blóðmiga (32%)
en 6% sjúklinga voru tilviljanagreindir. Flestir höfðu meinvörp í stöku
líffæri (61%), oftast í beinum og lungum, 28% höfðu meinvörp í tveimur
líffærum og 11% í ≥3 líffærum. Eins árs lifun sjúklinga með meinvörp í
1, 2 og ≥3 líffærum var 35%, 22% og 7% en 5-ára lifun 10%, 6% og 0%
(p=0,008). Eins árs lifun sjúklinga með stakt meinvarp í stöku líffæri,
fjölda meinvarpa í stöku líffæri eða fjölda meinvarpa í mörgum líffærum
var 47%, 38% og 20% og 5 ára lifun 13%, 10% og 5% (p=0,04).
Ályktun: NFK meinverpist oftast til lungna, beina og lifrar. Flestir
sjúklingar greinast með fjölda meinvarpa í einu eða fleiri líffærum. Lifun
þessara sjúklinga er marktækt verri en sjúklinga með stakt meinvarp í
einu líffæri, sem hafa bestu horfurnar.
21 Árangur kransæðahjáveituaðgerða hjá yngri sjúklingum
Linda Ó. Árnadóttir1, Tómas A. Axelsson1, Daði Helgason1, Hera Jóhannesdóttir1,
Jónas A. Aðalsteinsson1, Arnar Geirsson2, Axel F. Sigurðsson3, Tómas Guðbjartsson1,2
1Læknadeild HÍ, 2hjarta- og lungnaskurðdeild, 3hjartadeild Landspítala
loa6@hi.is
Inngangur: Flestir sem gangast undir kransæðahjáveituaðgerð eru
nálægt sjötugu. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna árangur
kransæðahjáveituaðgerða hjá yngri sjúklingum (≤50 ára), meðal annars
snemmkomna fylgikvilla, dánartíðni innan 30 daga og langtímalifun.
Aðferðir: Afturskyggn rannsókn á 1626 sjúklingum sem gengust undir
kransæðahjáveituaðgerð á Landspítala 2001-2012. Bornir voru saman 100
sjúklingar 50 ára og yngri við 1526 sjúklinga yfir fimmtugu.
Niðurstöður: Hlutfall karla og áhættuþættir kransæðasjúkdóms voru
sambærilegir í báðum hópum, einnig útbreiðsla kransæðasjúkdóms
og hlutfall sjúklinga með vinstri höfuðstofnsþrengsli. Útstreymisbrot
vinstri slegils yngri sjúklinga fyrir aðgerð var marktækt lægra en þeirra
eldri (52% sbr. 55%, p=0,004), fleiri þeirra höfðu nýlegt hjartadrep fyrir
aðgerð (41% sbr. 27%, p=0,003) og aðgerð var oftar gerð með flýtingu
(58% sbr. 45%, p=0,016). Tíðni minniháttar fylgikvilla var lægri hjá yngri
sjúklingum (30% sbr. 50%, p<0,001), sérstaklega nýtilkomið gáttatif (14%
sbr. 35%, p<0,001), en blæðing eftir aðgerð var einnig minni (853 ml
sbr. 999 ml, p=0,015) og þeir fengu færri einingar af rauðkornaþykkni
(1,3 sbr. 2,8 ein, p<0,001). Hins vegar reyndist ekki marktækur munur á
alvarlegum fylgikvillum (6% sbr. 11%, p=0,13) eða dánartíðni innan 30
daga (1% sbr. 3%, p=0,5). Legutími yngri sjúklinga var rúmlega tveimur
dögum styttri að meðaltali en þeirra eldri (p<0,001). Sjúkdómasértæk
lifun var sambærileg fyrir báða aldurshópana en þó sást tilhneiging í átt
að betri lifun fyrir yngri sjúklinga (96% sbr. 90% fimm ára lifun, p=0,06).
Ályktun: Minniháttar fylgikvillar eru sjaldgæfari hjá yngri sjúklingum en
þeim eldri, legutími þeirra er styttri og blóðgjafir fátíðari. Einnig virðast
veikindi þeirra bera bráðar að. Sjúkdómasértæk lifun yngri sjúklinga
virðist ívið betri en eldri sjúklinga.
22 Árangur kransæðahjáveituaðgerða hjá sjúklingum með
sykursýki
Jónas A. Aðalsteinsson1, Tómas A. Axelsson1, Daði Helgason1, Linda Ó.
Árnadóttir1, Hera Jóhannesdóttir1, Arnar Geirsson3, Karl Andersen1,2, Tómas
Guðbjartsson1,3
1Læknadeild HÍ, 2hjartadeild, 3hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
jaa6@hi.is
Inngangur: Sykursýki er einn af helstu áhættuþáttum kransæðasjúk-
dóms og sykursjúkir einstaklingar þurfa oft kransæðahjáveituaðgerð.
Í þessari rannsókn voru könnuð áhrif sykursýki á snemmkomna fylgi-
kvilla og langtíma lifun eftir kransæðahjáveituaðgerð.
Aðferðir: Afturskyggn rannsókn á öllum sjúklingum sem gengust undir
krans æðahjáveituaðgerð á Landspítala frá 2001-2012. Af 1626 sjúklingum
voru 261 greindir með sykursýki (16%) og voru þeir bornir saman við 1365
sjúk linga án sykursýki. Forspárþættir fylgikvilla og dánartíðni innan 30 daga
voru metnir með aðhvarfsgreiningu og heildarlifun reiknuð (Kaplan-Meier).
Niðurstöður: Aldur, kyn, útbreiðsla kransæðasjúkdóms og EuroSCORE
voru sambærileg í báðum hópum, einnig hlutfall hjáveituaðgerða á slá-
andi hjarta (21%). Sjúklingar með sykursýki höfðu hærri líkamsþyngdar-
stuðul (29,6 sbr. 27,9 kg/m2, p<0,001), voru oftar með háþrýsting (82%
sbr. 60%, p<0,001) og gaukulsíunarhraða <60 ml/mín/1,73m2 (22% sbr.
15%, p=0,013). Auk þess var aðgerðartími þeirra 16 mín lengri (p<0,001).
Tíðni djúpra bringubeinssýkinga, heilaáfalls og hjartadreps var sam-
bærileg í báðum hópum. Sykursýkissjúklingar greindust oftar með bráða
nýrnaskaða í bæði RISK- (13,8% sbr. 8,8%, p=0,018) og FAILURE-flokki
(2,3% sbr. 0,5%, p=0,009). Tíðni minniháttar fylgikvillar (t.d. gáttatif og
lungnabólga) var hins vegar svipuð í báðum hópum. Dánartíðni innan
30 daga var marktækt hærri hjá sjúklingum með sykursýki en viðmið-
unarhópi (5% sbr. 2,1%, p=0,014) og 5 ára lifun marktækt verri (82 sbr.
91%, p<0,001). Sykursýki reyndist ekki sjálfstæður áhættuþættur fyrir
dauða innan 30 daga þegar leiðrétt var fyrir öðrum áhættuþáttum með
fjölþáttaaðhvarfsgreiningu (OR=1,98, 95%-ÖB: 0,72-4,95) en hins vegar
spáði sykursýki fyrir verri langtímahorfum (HR=1,8, 95%-ÖB 1,29-2,53).
Ályktanir: Sjúklingar með sykursýki eru í aukinni áhættu á að fá bráðan
nýrnaskaða eftir kransæðahjáveituaðgerð án þess að sykursýki sé sjálf-
stæður forspárþáttur 30 daga dánartíðni. Sykursýki spáir hins vegar fyrir
um verri langtímalifun.
23 Góður langtímaárangur kransæðahjáveituaðgerða á Íslandi
Hera Jóhannesdóttir1, Jónas A. Aðalsteinsson1, Tómas Andri Axelsson1, Linda
Ósk Árnadóttir1, Helga Rún Garðarsdóttir1, Arnar Geirsson2, Guðmundur
Þorgeirsson1,3, Tómas Guðbjartsson1,2
1Læknadeild HÍ, 2hjarta- og lungnaskurðdeild, 3hjartadeild Landspítala
hej23@hi.is
Inngangur: Kransæðahjáveituaðgerð er algengasta opna hjartaaðgerðin
á Íslandi. Langtímaárangur þessara aðgerða hefur lítið verið rannsak-
aður, bæði hér á landi og í öðrum löndum. Tilgangur þessarar aftur-
skyggnu rannsóknar var að kanna afdrif sjúklinga með áherslu á lang-
tímafylgikvilla og lifun.
Aðferðir: 1622 sjúklingar (meðalaldur 66 ár, 82% karlar, meðal Euro-
SCOREst 4,7.) gengust undir kransæðahjáveituaðgerð (23% á sláandi
hjarta) á Landspítala 2001-2012. Auk klínískra og aðgerðartengdra þátta
voru eftirfarandi endapunktar skráðir: hjartaáfall, heilablóðfall, þörf á
endur-hjáveituaðgerð, kransæðavíkkun með eða án kransæðastoðnets
og dauði. Áhættuþættir allra ofangreindra endapunkta þegar þeir voru
teknir saman (MACCE) og dauða voru fundnir með Cox-aðhvarfsgrein-
ingu. Meðaleftirfylgd var 5,7 ár.