Læknablaðið : fylgirit - 07.05.2014, Qupperneq 16

V í s i n d i á V o r d ö g u m
F Y L g i r i T 7 9
16 LÆKNAblaðið 2014/100
hópunum, eða 3% borið saman við 2% í V-hópi (p=1,0).
Ályktun: Ekki sást aukin blæðing eftir aðgerð hjá sjúklingum á SSRI/
SNRI-geðdeyfðarlyfjum og tíðni fylgikvilla og 30 daga dánartíðni var
heldur ekki aukin. Því virðist ekki ástæða til þess hætta notkun þessar
lyfja fyrir hjartaaðgerð.
27 Bætir notkun þrívíddarprentunar undirbúning við flóknar
hjartaskurðaðgerðir?
Bjarni Torfason1,2, Paolo Gargiulo3,4, Maríanna Garðarsdóttir5, Þórður Helgason3,4
1Hjarta- og brjóstholsskurðdeild Landspítala, 2læknadeild, HÍ, 3vísindadeild Landspítala,
4heilbrigðis- og taugaverkfræðistofnun, HR, 5myndgreiningadeild Landspítala
bjarnito@landspitali.is
Inngangur: Þessi grein lýsir notkun á þrívíðum líkönum við flóknar
hjartaaðgerðir. Þetta nýja ferli hefst með töku á hjartalínuritsstýrðum
tölvusneiðmyndum af hjartanu, myndvinnslu af skurðsvæði og þrívíðri
útprentun hjartans í stærðinni 1/1.
Markmið: Meginmarkmið er að hnitmiða undirbúning og ákvarðana-
töku í flóknum hjartaskurðaðgerðum.
Aðferðir: Notaður er sérhæfður hugbúnaður MIMICS 16 (www.ma-
terialise.com). Fyrir aðgerð er tölvusneiðmyndað hjartalínuritsstýrt með
joðskuggaefni í öllum fösum hjartahringsins. DICOM myndir, sem fást
með tölvusneiðmyndatökunni, eru teknar úr PACS myndgeymslukerfi
spítalans, valdar bestu myndaraðirnar og endurunnar í tveggja og
fjögurra hólfa sýn til nákvæmrar greiningar á byggingu hjartans. Einnig
eru myndir handunnar til að sýna betur lokur, sleglaskipti og ýmis
smágerð form. Þá er hjartað byggt upp að nýju í tölvu og gögnin send
til þrívíddarprentara (Zcorp 450). Prentun hjarta í þrívídd tekur 6-10
klukkustundir. Til að aðgreina vefji enn frekar er hægt að prenta í mis-
munandi litum. Efnisgert líkan í réttri stærð 1/1 er notað fyrir og í aðgerð
t.d. við að sníða og staðsetja bót í hjartaveggsgalla og meta hvar hefla
megi af sleglaskiptum í einstaklingum með ofvaxtarhjartavöðvakvilla.
Niðurstöður: Hið nýja klíníska ferli sem hér er kynnt var notað við
undirbúning á fjórum hjartaaðgerðum á síðasta ári. Í öllum tilfellum
reyndust líkönin gagnleg við undirbúning aðgerðar. Líkön gerð eftir
aðgerð reyndust mikilvæg við að fylgja sjúklingum eftir og við að meta
árangur aðgerðar. Í einu tilviki var líkan gert á meðan á meðferð stóð og
reyndist gagnlegt við ákvarðanatöku.
Ályktun: Rannsóknin sýnir að hagur er af notkun hlutgerðra líkana við
undirbúning og eftirfylgni flókinna hjartaaðgerða.
28 Innri geislameðferð við blöðruhálskirtilskrabbameini á Íslandi
Karl Erlingur Oddason1, Baldvin Þ. Kristjánsson1, Garðar Mýrdal2
1Þvagfæraskurðdeild Landspítala, 2geislaeðlisfræðideild Landspítala
oddason@gmail.com
Inngangur: Nokkrir meðferðarmöguleikar eru í boði fyrir staðbundið
blöðruhálskirtilskrabbamein (BHKK), þar á meðal innri geislameðferð
(brachytherapy). Innri geislameðferð við BHKK hófst hérlendis árið 2012,
áður voru sjúklingar sendir til Svíþjóðar. Markmið rannsóknarinnar er að
meta árangur og framkvæmd innri geislameðferðar við BHKK á Íslandi.
Aðferðir: Framsýn rannsókn á öllum þeim sem gengust undir innri
geislun við BHKK á Íslandi á árunum 2012 og 2013. Fyrir meðferð voru
skráðar upplýsingar um gráðu og stig BHKK, PSA-blóðgildi, þvag-
flæðimælingar og stigafjölda spurningalistanna IPSS (þvaglátaeinkenni
og lífsgæði) og IIEF-5 (ristruflanir). Einstaklingum var fylgt eftir á göngu-
deild, 1, 3, 6, 9 og 12 mánuðum eftir meðferð með mælingu á þvagflæði
og PSA-blóðgildi, viðtali og spurningalistum. Einnig voru tekin saman
geislunargildin V100, D90, R30 og U30.
Niðurstöður: Alls gengust 27 karlar (meðalaldur 60 ár) með staðbundið
BHKK undir innri geislameðferð. PSA-blóðgildi var að meðaltali 9,36
ng/ml (bil 1,2-51,6 ng/ml) fyrir meðferð. Geislunargildi voru öll innan
viðmiðunarmarka. Eftir meðferð fengu þrír karlar þvagfærasýkingu og
jafnmargir þvaglegg í styttri tíma og tveir kvörtuðu undan óþægindum frá
endaþarmi. PSA-blóðgildi lækkuðu samfellt hjá öllum sjúklingum nema
einum ári eftir meðferð. Ekki var marktækur munur á þvaglátaeinkennum
fyrir meðferð og ári seinna samkvæmt IPSS, sama á við um lífsgæði. Hins
vegar olli meðferðin marktækum ristruflunum ári eftir meðferð.
Ályktun: Árangur innri geislameðferðar við BHKK á Íslandi fyrstu tvö
árin er góður og niðurstöðum svipar til samanburðarrannsókna. Ein-
kenni tengd þvaglátum hafa að miklu leyti gengið til baka en ristruflanir
eru áfram til staðar ári eftir meðferð.
29 Kortlagning á breytingum í efnaskiptaferlum blóðskilju
blóð flaga við geymslu
Giuseppe Paglia1, Ólafur E. Sigurjónsson2,3, Óttar Rolfsson1, Sóley Valgeirsdóttir1,
Morten Bagge Hansen4, Sigurður Brynjólfsson1, Sveinn Guðmundsson2,
Bernhard O. Pálsson1
1Kerfislíffræðisetri HÍ, 2Blóðbanka Landspítala, 2heilbrigðis- og taugaverkfræðistofnun,
HR, 4Department of Clinical Immunology, Rigshospitalet
oes@landspitali.is
Inngangur: Blóðflögur gegna mikilvægu hlutverki í segamyndun,
blæðingastöðvun, bólgusvörum og sáraviðgerðum. Blóðflögur hafa
takmarkaðan geymslutíma utan líkama (5 til 7 daga) og við geymslu
þeirra myndast ástand sem kallað er „platelet storage lesion“ (PLS) sem
leitt getur til þess að virkni þeirra við inngjöf verður ekki ákjósanleg
Markmið: Markmið þessarar rannsóknar var að fá heildarmynd á
efnaskipta breytingum sem verða við geymslu blóðflaga til að skilja betur
mynd un á PLS og til að þróa aðferðir sem bæta gæði blóðflaga við geymslu.
Aðferðir: Fylgst var með gæðum og starfsemi flaganna með gæða-
prófum og djúpgreiningu á efnaskiptaferlum með UPLC aðgreining
(HILIC aðferð) sem pöruð var við Q-TOF massagreini. Greindir voru 174
mismunandi þættir í sex blóðflögueiningum sem safnað var með blóð-
skiljun. Greint var á 8 mismunandi tímapunktum við geymslu í 10 daga.
Niðurstöður: Ekki var um að ræða línulega breytingu á efnaskiptaferlum
blóðflagana við geymslu heldur mátti greina 3 fasa þar sem breyting
varð í efnaskiptaferlum blóðflagna við geymslu þeirra. Í fyrsta fasanum
(dagur 0-3) mátti greina virkni í glycolysis ferlinum, phentose phosphate
ferlinum og glutathione ferlinum á meðan að það dró úr tricarboxylic
acid (TCA) hringnum. Í fasa tvö (dagur 4-6) mátti greina aukningu í
TCA hringnum og aukningu í purine efnaskiptaferlum. Í þriðja fasanum
(dagur 7-10) mátti greina almennt niðurbrot í öllum efnaskiptum.
Ályktun: PSL leiðir ekki af sér línulegt niðurbrot í efnaskiptaferlum við
geymslu blóðflaga heldur breytingum sem greina má í 3 fasa. Þessar
niðurstöður gefa nýja innsýn inn í þá ferla sem mögulega eru valdur af
PSL og opnar dyrnar á því að nota kerfislíffræðilegar nálganir og módel-
smíði til að bæta gæði blóðhluta.
30 Áhrif lýsata, úr útrunnum blóðflögueiningum, á brjósk sér hæf-
ingu mennskra fósturstofnfruma sem eru sérhæfðar í mesen chymal
stofnfrumur
Kristbjörg Gunnarsdóttir1,2, Sandra Mjöll Jónsdóttir Buch1,2, Sigrún Kristjáns-
dóttir3, Jón Gunnlaugur Jónasson3, Ólafur E. Sigurjónsson1,4
1Blóðbanka Landspítala, 2læknadeild HÍ, 3rannsóknarstofu í meinafræðum, Landspítala,
4heilbrigðis- og taugaverkfræðistofnun HR
oes@landspitali.is