Læknablaðið : fylgirit - 07.05.2014, Side 22

V í s i n d i á V o r d ö g u m
F Y L g i r i T 7 9
22 LÆKNAblaðið 2014/100
Faraldurinn árið 1882 hófst um mitt ár og náði fjöldi dauðsfalla hámarki
í júlí þegar 1084 létust. Það var fimmföld aukning miðað við það sem
vænta mátti. Umframdánarhlutfall var hæst í N-Ísafjarðarsýslu eða 4,7%
en ekkert í A-Skaftafellssýslu þar sem mislingar gengu 13 árum áður. Þeir
sem létust í faraldrinum árið 1882 voru flestir í aldurshópnum 0-4 ára
eða 64,6%. Þá var dánarhlutfall kvenna á barneignaaldri rúmlega tvöfalt
hærra en karla og fæðingatíðni 7-9 mánuðum eftir hámark 1882 farald-
ursins lækkaði marktækt um 50%.
Ályktun: Þessi rannsókn varpar ljósi á alvarlegar afleiðingar mislinga í
næmu þýði og sýnir verndandi áhrif hjarðónæmis. Unnt er að auðkenna
flest dauðsföll mislingafaraldranna 1846 og 1882 á Íslandi.
47 Áhrif greiningar góðkynja einstofna mótefnahækkunar á lifun
sjúklinga með mergæxli
Elín Edda Sigurðardóttir1, Ingemar Turesson2, Sigrún Helga Lund1, Ebba
K Lindqvist3, Neha Korde4, Sham Mailankody4, Magnus Björkholm3, Ola
Landgren4 og Sigurður Y. Kristinsson1,3
1Læknadeild HÍ, 2Dept. of Hematology and Coagulation Disorders, Skane University
Hospital, Malmö, 3Dept. of Medicine, Division of Hematology, Karolinska University
Hospital and Karolinska Institutet, Stockolm, 4Multiple Myeloma Section, National Cancer
Institute, NIH, Bethesda
elinedda89@gmail.com
Inngangur: Mergæxli (MM) er sjúkdómur er tekur til um 1% illkynja
meina á alþjóðavísu og einkennist af fjölgun á einstofna plasmafrumum,
einstofna mótefnum í blóði og/eða þvagi og líffæraskemmdum er
rekja má til sjúkdómsins. Góðkynja einstofna mótefnahækkun (MGUS)
er ávallt undanfari MM. Mælt er með árlegri eftirfylgni einstaklinga
greinda með MGUS.
Markmið: Að kanna áhrif vitneskju um góðkynja einstofna mótefna-
hækkun á lifun mergæxlissjúklinga.
Aðferðir: Þýði rannsóknarinnar samanstóð af öllum einstaklingum er
greindir voru með MM í Svíþjóð á tímabilinu 1976-2005 (n=14.798). Þar
af höfðu 394 sjúklingar verið greindir með MGUS sem undanfara MM.
Kaplan Meier gröf voru notuð til að meta heildarlifun sjúklinga. Cox
aðhvarfsgreiningarlíkan var notað til greiningar á þáttum sem hafa áhrif
á lifun. Kí-kvaðrat próf var notað til að meta mun á fjölkvillum með tilliti
til fyrri vitneskju um MGUS.
Niðurstöður: MM sjúklingar með fyrri vitneskju um MGUS (Áhættuhlut-
fall (HR) = 0,85, (95% öryggisbil (öb): 0,76-0,96)) höfðu marktækt betri
lifun (miðgildi=2,8 ár) borið saman við aðra MM sjúklinga (miðgildi=2,1
ár). Mjög lágur M-prótín styrkur (≤5g/L) við greiningu MGUS, borinn
saman við hærri styrk, var tengdur verri lifun (HR = 1,86 (95% öb:1,13-
3,04, p=0,014)). Fjölkvillar höfðu marktækt hærri tíðni í MM sjúklingum
með fyrri vitneskju um MGUS en öðrum MM sjúklingum (p<0,001).
Ályktun: Í þessari lýðgrunduðu rannsókn sýndum við fram á að horfur
MM sjúklinga með fyrri vitneskju um MGUS eru betri en annarra MM
sjúklinga, þrátt fyrir marktækt hærri tíðni fjölkvilla. MM sjúklingar sem
greindust með MGUS af lágri áhættu höfðu verri horfur. Af þessu má
álykta að eftirfylgni einstaklinga með MGUS sé mikilvæg, óháð áhættu á
þróun í illkynja sjúkdóm. Þetta er, eftir okkar bestu vitneskju, fyrsta rann-
sókn er metur lifun MM sjúklinga með tilliti til fyrri vitneskju um MGUS.
48 Bandvefsmyndun í beinmerg sjúklinga með mergæxli: áhrif og
horfur
Tinna Hallgrímsdóttir1, Sigrún Helga Lund1, Sigurður Yngvi Kristinsson1,2
1Læknadeild HÍ, 2blóðsjúkdómadeild Landspítala
tih7@hi.is
Inngangur: Mergæxli einkennist af offjölgun á plasmafrumum í beinmerg
og seytrun á einstofna mótefnum. Mikill breytileiki er í lifun sjúklinga en
þekkt er að ákveðnir þættir hafi áhrif á horfur, meðal annars aldur og
erfðabreytileiki. Bandvefsmyndun í beinmerg er þekkt í mergæxlum en
hefur verið mjög lítið rannsakað og áhrif þess á horfur að mestu óþekkt.
Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna algengi bandvefsmyndunar
í beinmerg sjúklinga með mergæxli og áhrif þess á lifun.
Efniviður og aðferðir: Gagnasöfnun fór fram á Karolinska sjúkrahúsinu
í Stokkhólmi og gögn voru fengin úr sjúkraskrám þaðan. Farið var yfir
öll beinmergssvör (N=1500) einstaklinga sem greindust með mergæxli á
tímabilinu 2003-2011. Gerð var ferilrannsókn þar sem metið var algengi
bandvefsmyndunar í beinmerg við greiningu mergæxlis. Sjúklingar með
bandvefsmyndun voru paraðir við sjúklinga án bandvefsmyndunar af
sama kyni, greiningarári og fæðingarári svo framarlega sem unnt var.
Metin var lifun milli hópa með Kaplan-Meier aðferð og Cox-líkani.
Niðurstöður: Alls nýgreindust 586 einstaklingar með mergæxli á
Karolinska sjúkrahúsinu á árunum 2003-2011 en af þeim höfðu 223 (38%)
bandvefsmyndun í beinmerg við greiningu. Borið saman við paraða
sjúklinga án bandvefsmyndunar (N=217) höfðu sjúklingar með band-
vefsmyndun marktækt verri lifun (p=0,0485). Munurinn var mestur hjá
karlmönnum og hjá sjúklingum yngri en 65 ára. Jafnframt voru lífshorfur
verri eftir því sem bandvefsmyndunin var meiri.
Ályktanir: Bandvefsmyndun í beinmerg er algeng hjá sjúklingum með
mergæxli og hefur slæm áhrif á horfur. Kanna þarf betur undirliggjandi
ástæður þessa til dæmis svörun meðferðar, fylgikvilla og tengsl við aðra
þætti sem hafa áhrif á horfur.
49 Blönduð Bláa lóns- og ljósameðferð bælir T-frumur í skellum
sórasjúklinga
Eva Ösp Björnsdóttir1,2, Guðmundur Bergsson1, Jenna Huld Eysteinsdóttir 1,3,
Bjarni A. Agnarsson2,4, Jón Hjaltalín Ólafsson2,5,6, Bárður Sigurgeirsson6, Ása
Brynjólfsdóttir3, Steingrímur Davíðsson3,5, Björn Rúnar Lúðvíkssson1,6
1Ónæmisfræðideild Landspítala, 2læknadeild HÍ, 3Lækningalind Bláa lónsins, 4meina-
fræðideild, 5húð- og kynsjúkdómadeild Landspítala, 6)Húðlæknastöðin
evabjoss@gmail.com
Inngangur: Sóri er algengur bólgusjúkdómur með slæma fylgikvilla sem
hafa neikvæð áhrif á lífsgæði einstaklinga. Meingerð sóra hefur aðallega
verið tengd við ofvirkni Th1 og Th17 CD4+ virkjaðra T frumna. Meðferð
í Bláa lóninu ásamt NB-UVB ljósameðferð getur bælt T-frumur, minnkað
bólgur í húð og aukið lífsgæði einstaklinga.
Markmið: Að bera saman áhrif ljósameðferðar annars vegar og blandaða
ljósa- og Bláa lóns meðferð hins vegar á fjölda T-frumna í skellum sóra-
sjúklinga.
Aðferðir: Húðsýnum var safnað úr skellum sórasjúklinga með húðsýna-
penna fyrir og eftir 6 vikna meðferð. Fimm einstaklingar gengust undir
ljósameðferð og fimm einstaklingar undir ljósa- og Bláa lóns meðferð.
Psoriasis Area Severity Index (PASI) var reiknaður fyrir og eftir meðferð
og sýnin fryst í vaxi, skorin í örþunnar sneiðar og sneiðarnar litaðar með
mótefnum fyrir CD3, CD4 og CD8 jákvæðum T-frumum. Fjöldi frumna
var talinn á tveimur mismunandi svæðum á hverri sneið.
Niðurstöður: Blönduð meðferð Bláa lóns og ljósa fækkaði CD3, CD4 og
CD8 jákvæðum T frumum um 71%, 65% og 70% á meðan ljósameðferðin
ein og sér fækkaði þeim um 64%, 72% og 73%. Fjöldi sjúklinga sem náði
PASI 75 og PASI 90 var hærri eftir blandaða meðferð (73,1% og 42,3%) en
eftir ljósameðferð eina og sér (16,7% og 0%), sem endurspeglar fjölda T
frumna í húð.