Læknablaðið : fylgirit - 07.05.2014, Síða 23

V í s i n d i á V o r d ö g u m
F Y L g i r i T 7 9
LÆKNAblaðið 2014/100 23
Ályktun: Gögnin styðja fyrri athuganir um hlutverk T frumna í mein-
gerð sóra og ýta undir mikilvægi þeirra í þróun meðferða gegn sóra.
50 Staðsetning og stöðugleiki LL-37 í húð einstaklinga með
skellusóra
Eva Ösp Björnsdóttir1,2, Guðmundur Bergsson1, Jenna Huld Eysteinsdóttir1,3,
Bjarni A. Agnarsson2,4, Jón Hjaltalín Ólafsson2,5,6, Bárður Sigurgeirsson6, Ása
Brynjólfsdóttir3, Steingrímur Davíðsson3,5, Björn Rúnar Lúðvíkssson1,6
1Ónæmisfræðideild Landspítala, 2HÍ, 3Lækningalind Bláa lónsins, 4meinafræðideild, 5húð-
og kynsjúkdómadeild Landspítala, 6Húðlæknastöðin
evabjoss@gmail.com
Inngangur: Sóri er algengur bólgusjúkdómur með slæma fylgikvilla og
lág lífsgæði. Aukin tjáning á örverudrepandi peptíðum ónæmiskerfisins
og breytingar á ensímvirkni í húð er einn þeirra þátta er einkenna
meingerð sóra. Peptíðið LL-37 er mikilvæg vörn gegn sýkingum jafnt
sem ræsingu ónæmiskerfisins og hefur verið tengt ónæmissvari húðar.
Þekking á staðsetningu og niðurbroti LL-37 í húð sórasjúklinga getur
því leitt til aukins skilnings á sjúkdómnum og hugsanlega nýrra með-
ferðarúrræða.
Markmið: Að rannsaka staðsetningu og stöðugleika LL-37 í húð ein-
staklinga með skellusóra.
Aðferðir: Húðsýnum var safnað með húðsýnapenna frá einstaklingum
með skellusóra fyrir og eftir 6 vikna meðferð á meðferðarmiðstöð Bláa
lónsins. Psoriasis Area Severity Index (PASI) var reiknaður fyrir og eftir
meðferð og sýnin fryst í vaxi, skorin í örþunnar sneiðar og LL-37 lituð
með flúrljómandi mótefni.
Niðurstöður: Staðsetning litunar fylgir PASI gildi í viðkomandi húð.
Þannig sýna sneiðar sem fengnar voru frá húð með háu PASI gildi, í
upphafi meðferðar, LL-37 litun sem nær frá yfirborði hornhimnu niður í
neðri frumulög epidermis (stratum spinosum). Í sýnum sem fengin eru
frá húð með lágu PASI gildi aftur á móti, sést LL-37 litun sem takmarkast
við efstu lög epidermis, þ.e. rétt undir hornhimnunni (stratum granu-
losum og lucidum) eftir meðferð.
Ályktun: Stöðugleiki og staðsetning LL-37 í húð með háu PASI skori
kemur á óvart. Sérstaklega þar sem staðsetning ber saman við stað-
setningu Cathepsin D, proteasa sem þekktur er fyrir að brjóta niður og
óvirkja LL-37. Frekari rannsókna er því þörf til að athuga afvirkjun Cat-
hepsin D og/eða verndun LL-37 í húðvökva einstaklinga með skellusóra.
51 Dreifing 1637delC samsætunnar meðal MBL2 arfgerða
Helga Bjarnadóttir1, Margrét Arnardóttir1, Björn Rúnar Lúðvíksson1
1Ónæmisfræðideild Landspítala
hbjarna@landspitali.is
Inngangur: Fimm gerðir mynsturþekkjandi próteina (PRPs) í sermi
virkja komplímentkerfið í gegnum lektínferilinn. Þessi prótein eru
mannanbindilektín (MBL), kollektín-11 (CL-11), fíkólín-1, fíkólín-2 eða
fíkólín-3. Sýnt hefur verið fram á tengsl MBL skorts við meinmyndun
ýmissa sjúkdóma, svo sem áhættu að fá endurteknar sýkngar. Tíðni
MBL skorts (arfgerðir AX/O og O/O) er 7,9% í íslenskum blóðgjöfum.
Það er tiltölulega hátt meðal heilbrigðra einstaklinga og bendir til að
MBL skortur sé bættur upp. Magn fíkólin-3 í sermi er hæst meðal hinna
fimm PRPs. Samsætan 1637delC (samsætutíðni 0.01) í FCN3 geninu
veldur lækkun á fíkólín-3 í sermi á genaskammtsháðan hátt. Fíkólín-3 er
ómælanlegt í sermi arfhreinna.
Ef MBL skortur er bættur upp, t.d. af fíkólín-3, gæti fikólín-3 sermis-
magn hugsanlega verið hærra í MBL skorts einstaklingum heldur en hjá
þeim sem eru ekki með skort. Þar af leiðandi setjum við fram þá tilgátu
að 1637delC samsætan sé sjaldgæf eða ekki til staðar í AX/O og O/O
arfgerðum.
Markmið: Markmið okkar er að rannsaka dreifingu 1637delC sam-
sætunnar meðal MBL2 arfgerða.
Aðferðir: Þýðið samanstóð af íslenskum blóðgjöfum og sýnum úr ein-
staklingum sem höfðu verið send á ónæmisfræðideild til MBL mælinga
(N=637). MBL skorts samsætur í útröð 1 (B, C and D) voru ákvarðaðar
auk X samsætunnar í MBL2 stýrli sem hefur “downregulating” áhrif.
Notast var við rauntíma PCR með þekktri bræðslumarksgreiningu. Sam-
sætan 1637delC var ákvörðuð með skerðibútagreiningu.
Niðurstöður: Niðurstöður MBL2 arfgerðagreininga voru flokkaðar tvo
flokka. AX/O og O/O arfgerðir (skortur) (N=106) og A/A og AY/O (ekki
skortur) (N=531). Tuttugu einstaklingar (3,8%) voru arfblendnir um
1637delC samsætuna. Þeir fundust meðal A/A og AY/O arfgerða. Hins-
vegar fannst samsætan ekki meðal MBL skortsarfgerðanna AX/O og O/O
(p=0.0426).
Ályktun: Niðurstöðurnar renna stoðum undir þá tilgátu okkar að MBL
skorts einstaklingar séu ekki arfberar 1637delC samsætunnar. Þetta mætti
skýra með náttúrulegu vali. Niðurstöðurnar veita innsýn inn í hugsanleg
samlegðaráhrif í varnarkerfum mannsins.
52 Algengi erfðabreytileika sem valda skorti í lektínferli
komplímentkerfisins í íslenskum blóðgjöfum
Margrét Arnardóttir1,2, Helga Bjarnadóttir1, Björn Rúnar Lúðvíksson1,2
1Ónæmisfræðideild Landspítala, 2læknadeild HÍ
margrema@landspitali.is
Inngangur: Lektínferill komplímentkerfisins (LP) er ræstur af mynstur-
þekkjandi prótínum (PRPs). Þetta geta ýmist verið mannan-bindi lektín
(MBL), fíkólín (1-3) eða kollektín-11 (CL-11). Í flóka með PRPs eru serín
próteasar (MASPs (1-3)) og prótín án ensímvirkni (MAp1 og sMAP).
Þekktar stökkbreytingar valda skorti í prótínum lektínferilsins. Einstak-
lingar með MBL2 arfgerðirnar O/O eða XA/O eru með MBL skort. Áhrif
D120G samsætunnar í MASP2 geninu og 1637delC samsætunnar í FCN3
geninu á magn prótína í sermi er genaskammtaháð þannig að arfhreinir
einstaklingar hafa ómælanlegt MASP-2 eða fíkólín-3 í sermi.
Markmið: Markmið þessarrar rannsóknar var að meta algengi samsæta
sem valda skorti í LP.
Aðferðir: Safnað var 500 blóðsýnum frá Blóðbankanum og DNA ein-
angrað með hásaltsaðferð. Til að greina þekktar stökkbreytingar í MBL2
geninu (X/A/B/C/D) var framkvæmd rauntíma kjarnsýrumögnun (real-
time PCR) með þekktri bræðslumarksgreiningu. Til að greina 1637delC
var notast við skerðibútagreiningu. Til að greina D120G var notast við
PCR-SSP (sequence specific primer PCR).
Niðurstöður: Alls voru 498 blóðgjafar 1637delC og D120G arfgerða-
greindir. Fimmtán (3%) greindust 1637delC arfblendnir (C/-) og 39 (7,8%)
mældust D120G arfblendnir (D/G). Alls voru 494 einstaklingar arfgerða-
greindir fyrir fimm stökkbreytingum í MBL2 geninu. Algengi arfgerða
sem valda háum MBL styrk (YA/YA, XA/XA og YA/O) og arfgerða sem
valda MBL skorti (XA/O og O/O) var 92,1% og 7,9%.
Ályktun: Áætlað algengi 1637delC og D120G samsætanna er því 0.015 og
0.041. Við getum reiknað með að um 1:4500 Íslendinga eru með fíkólín-3
skort (~70 einstaklingar) og 1:640 (~500) með MASP-2 skort. Niðurstöður
okkar eru sambærilegar við genatíðni í sams konar þýðum. Hinsvegar
er algengi MBL skorts (7,9%) í okkar rannsóknum nokkuð lægri en í
sambærilegum þýðum af hvítum evrópskum uppruna (16%).