Íslenska leiðin - 01.10.2001, Blaðsíða 13

þau á upplýsingum frá framkvæmdastjórninni að halda til að
geta tekið afstöðu þar sem þau verja ekki tíma stjórnsýslunnar
til að afla gagna.
Smáríkin minna framkvæmdastjórnina einnig sífellt á það
málamiðlunarhlutverk sem hún gegnir innan ESB og krefjast
þess iðulega að framkvæmdastjórnin miðli málum milli stærri
og smærri ríkja ef upp kemur ágreiningur. Ef litið er til stærri
ríkja sambandsins eru þau miklu líklegri til að reyna að hrekja
upplýsingar og tillögur framkvæmdastjórnarinnar þar sem
þau hika ekki við að lenda í átökum við hana telji þau þess þörf.
Samskipti stærri ríkjanna og framkvæmdarstjómarinnar ein-
kennast því í meira mæli af árekstrum meðan að samvinna ein-
kennir samstarf smáríkjanna og framkvæmdastjórnarinnar.
Stærri ríki njóta þess að sjálfsögðu að hafa fleiri atkvæði innan
ráðherraráðsins en þau smærri. En margirþættirfámennisins
koma hins vegar smáríkjum til góða eins og þegar hefur kom-
ið fram. Það er t.d. oft mun hagkvæmara fyrir framkvæmda-
stjórnina að „kaupa" stuðning smáríkis en stórs. Það er mun
ódýrara að auka mjólkurkvóta á írlandi en Ítalíu og byggða-
styrkir til Þortúgals eru líklegir til að kosta mun minna en
byggðastyrkir til Spánar. Smáríki eru því á margan hátt vel til
þess fallin að vinna með framkvæmdastjórninni enda hefur það
sýnt sig að þau eru ötulustu talsmenn þess að framkvæmda-
stjómin haldi því valdi sem hún hefur og missi það ekki eins og
tillögur stærri ríkja hafa oft hljóðað upp á.
Lokaorð
Smáríki taka virkan þátt í málum þar sem um bein hagsmu-
namál þeirra er að ræða innan ESB. Þau eru hins vegar óvirk í
málum þar sem þau hafa ekki beinna hagsmuna að gæta.
Stærri ríki eru ætíó virk innan sambandsins þar sem þau reyna
að hafa áhrif á flest ef ekki öll mál sem fjallað er um innan ESB.
Stærð og einkenni stjómsýslu ríkjanna skýrir að verulegu leyti
þennan mun en smáríki hafa ekki bolmagn til að sinna á virkan
hátt öllu því sem fram fer innan sambandins. Kostir lítillar
stjórnsýslu eru hins vegar margir og einkenni hennar hafa
gert smáum ríkjum kleift að takast á við Evrópusambandsaóild
á skilvirkan og árangursríkan hátt. Smáríkin hafa ekki þurft að
endurskipuleggja vinnubrögð og skipulag stjómsýslu sinnar.
Þau hafa hins vegar markvisst reynt að stuðla að óformlegri
vinnubrögðum og nánara samstarfi innan stjórnsýslunnar og
á milli stofnana ríkisins til að stuðla að hraðari og skilvirkari
ákvarðanatöku.
1 Þessi grein byggir á doktorsritgerð höfundar sem fjallar m.a. um
starfshætti stjórnsýslu smáríkja innan ESB.
FRJÁLSLYNDIFLOKKURINN
I o IHl.liliAI VI WKIWI \
ro RTTiCIS
FÁKAFENI 11 • 108 REYKJAVÍK • SÍMI 553 1170
íslenska leiðin • Starfshættir smáríkja innan ESB Bls. 13