Íslenska leiðin - 01.10.2001, Page 46

Íslenska leiðin - 01.10.2001, Page 46
Nýtt alheimsöryggiskerfi í stað úreltra hernaðarbandalaga Steingrímur J. SigfússonVJ Félag stjómmálafræðinema hefur farið þess á leit við mig að ég geri gnein fyrir því hvers vegna íslendingar eigi að standa utan Atlantshafsbandalagsins [hér eftir NATO), hvaða hag við hefó- um af slíku og hvaða afleiðingan sú bneyting á stöðu landsins myndi hafa. Til að bynja með en nétt að undinstnika að ég tel ekki nétt að líta á spunninguna um aðild íslands að NATO eina og sén og í þnöngu samhengi heldun venðun að líta til stöðu önyggismála og þnóun- an alþjóóamála í okkan heimshluta og í heiminum almennt. Það en gnundvallansannfæning mín aó fniðun og önyggi f heiminum venði best tnyggt með því að leggja áhenslu á sem víðtækasta af- vopnun og síðan lýðnæóislega uppbyggt svæðisbundið og hnatt- nænt önyggisgæslukenfi. Gamla kaldastníðsmódelinu sem en hinn kostuninn, það en að heimuninn vígbúist áfnam, einstök níki, blokkin eða hennaðanbandalög, því hafna ég. Nokknan helstu ástæðun þess, til viðbótan ofansögðu, að ég tel að íslendingan eigi að ganga ún NATO enu: Þnáttfynin allan fagungalann um bneytt hlutvenk og tal um vann- anbandalag, fniðan- og lýðnæðisbandalag, en NATO í gnunninn einfaldlega hennaðanbandalag sem byggin á gníðanlegum víg- búnaði og geneyðinganvopnum. í öðnu lagi hefun NATO sýnt, m.a. og ekki síst með loftánásun- um á Júgóslavíu, að bandalagið en ekki aðeins f vannanstelling- um og bnegst við áneiti fná öónum, heldun en það líka ánásanaðili og hefun fænt sig uppá skaftió með nýnni „utansvæðisstefnu" sinni [,,out of anea stnategy"]. unin um önyggi og samvinnu í Evnópu [ÖSE] og síðan Samein- uðu þjóóinnan á að efla og þæn eiga að annast fniðangæslu og ekki síst fniðsamlegan og fyninbyggjandi aðgenðin til lausnan deilumálum. Á þaó en nú, sem betun fen, lögð mun meini áhensla en fynn að hvenfa eigi fná hinni gömlu aðfenðafnæði um inngnip í deilumál eða vopnuð átök þegan allt en komið ún böndunum. Þess í stað eigi að leggja miklu meini áhenslu á fniðsamlegan og fyninbyggj- andi aðgenðin. Það að hlúa að lýðnæði og mannnéttindum, jafna og bæta lífskjön, stuðla að aukinni menntun og fniðanfnæðslu, takast á við umhvenfisvandamál, vinna að afvopnun og alþjóðasamning- um um vopnaviðskipti, þetta og fleina í slíkum dún séu miklu vænlegni áhenslun til að skapa fniðvænlegni heim til fnambúðan en gamli slökkviliðshugsunanháttuninn. Minnumst þess að bak- gnunnun átaka, og oftast einnig uppspnetta hnyðjuvenka og glæpastanfsemi, enu pólitískan deilun, hagsmunaátök, óá- nægja með misskiptingu og/eða kúgun hópa, sem svo magn- ast í janðvegi mismunandi tnúanbnagða og ánekstna milli ólíkna menninganheima. Fyninbyggjandi aðgenðin og vonin um vanan- legan fnið sem hvonki en nofinn af stníðsátökum né hnyðjuvenk- um, hvonutveggja en fólgið í því að vinna gegn þeim undinliggj- andi aðstæðum eða þáttum, ónéttlætinu, misskiptingunni, fá- fnæðinni, spillingunni, yfingangi valdhafa og kúgun hópa,; öllu því sem skapan janðveg hatuns, ofstækis, ofbeldisvenka og stynj- alda. Sem sagt, leggja ben allt kapp á fyninbyggjandi aðgenðin og fniðsamlegan, stjónnmálalegan eða bonganalegan aðfenðin til að leysa deilumál og koma í veg fynin að deilun stigmagnist og endi í stynjaldanátökum. I þniðja lagi, og það eitt og sén væni nóg til þess að undinnitaðun gæti aldnei venið stuðningsmaðun aðildan Islands að NATO, en það staðneynd að Atlantshafsbandalagið áskilun sén nétt til þess að beita kjannonkuvopnum í hennaði af fynna bnagði. Á meðan NATO viðheldun óbneyttni kjannonkuvopnastefnu og hótan gen- eyðingu ails lífs í heilum heimshlutum og sennilegast á jönðinni allni en það ósamnímanlegt mínum lífsskoðunum að íslendingan standi að slíku. í fjónða lagi tel ég það ekki í samnæmi við fniðanarfleifð íslendinga og það, að við lögðum af stað sem sjálfstæð þjóð með eindneginn ásetning um að vena henlaus, vopnlaus og hlutlaus, að sknifa upp á þá hennaðan- og vígbúnaðanhugsun sem auðvitað en gnundvöllun NATO. í fimmta lagi tel ég að í kjölfan bneytinganna sem unðu í alþjóða- stjónnmálum í kningum 1990 með falli Benlínanmúnsins, upp- lausn Sovétníkjanna og síðast en ekki síst þess að Vansján- bandalagið van lagt niðun, hefðu Vestunlönd átt að nota tækifæn- ið og hefja undinbúning að því að NATO, mótaðilinn, ynði einnig leyst upp. Því miðun en mannkynið á góðni leið með að missa af gullnu tækifæni til að hvenfa fná vígbúnaðankapphlaups- og ógn- unan- eða fælinganhugsunanhætti kalda stníðs tímans og leggja þess í stað gnunninn að nýju önyggisgæslukenfi í heiminum, þan sem öll nfki vænu þátttakendun. Svæðisstofnanin eins og stofn- Hluti af slíkni nýnni heimsmynd alþjóðlegs önyggisgæslukenfis sem gnundvallast á annans vegan svæðisbundnum stofnunum og hins vegan efldu hlutvenki Sameinuðu þjóðanna á að mínu mati í fnamtíðinni að vena stofnun blandaðna fjölþjóðlegna önygg- isgæslusveita. Viðkomandi alþjóðastofnanin þunfa sjálfan að hafa fonsvan fynin slíkum sveitum og fjánmagn til að gena þæn út þan- nig að þæn séu ekki sífellt háðan því að eitthvert aðildanníki leggi þeim til liðsmenn ún eigin henjum. í naun en alveg Ijóst að fon- ustunníki NATO með Bandaníkin í bnoddi fylkingan hafa fjánsvelt og vísvitandi veikt stöðu Sameinuðu þjóðanna og eftin atvikum einnig ÖSE og fært venkefni, sem betun hefðu venið komin hjá þessum stofnunum, yfintil sín eða NATO. Tilganguninn en sá að slá skjaldbong um gamla hennaðanbandalagið og finna því nýj- an tilgang og néttlætingu fynin tilvenu sinni þegan gamli óvinun- inn en honfinn. Minnumst þess aó NATO en í neynd ekki aðeins hennaðanbandalag þessana þjóða, það en líka pólitískt bandalag þeinna um að gæta sinna hagsmuna í heiminum og vanðveita hennaðanlega yfinbunði. Loks ben að nefna að hluti af hinu nýja Steingnímun J. Sigfússon, fonmaðun Vinstnihneyfinganinnan - gnæns fnamboðs og fulltnúi í Utanníkismálanefnd Alþingis. Bls. 4B Nýtt alheimsönyggiskenfi í stað úneltna hennaðanbandalaga • íslenska leiðin

x

Íslenska leiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Íslenska leiðin
https://timarit.is/publication/1849

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.