Heima er bezt - 01.04.2002, Page 33

Hjörtur Þórarinsson
HEYSKAPUR
í REYKHÓLAEYJUM
1952
Undirbúningur eyjahey-
skapar
efðbundinn undirbún-
ingur var ávallt í sam-
bandi við eyjaheyskapinn.
Legið var við í tjaldi og tjald-
staður valinn þar sem sást til
úr landi. Ef óskað var eftir að
mannskapurinn kæmi í land,
var hvítt lak breitt á áberandi
stað á bæjarhúsum eða á hól-
barð í landi. Lítinn hverfi-
stein tókurn við með til að
leggja á ljáina og að sjálf-
sögðu allmörg orf og hrífur.
A þessum tímum var orðið
næsta erfitt að eiga nóg af
reipum. Ullarreipin fóru best
með hendurnar á okkur, þar
næst hrosshársreipin, en
þetta síðasta ár var mest not-
ast við grannan kaðal úr
aflagðri þorskalínu.
Matföng höfðum við með
okkur til ákveðins tíma. En
þetta sumar tókum við það
ráð að afla okkur fuglakjöts
til drýginda. Teistukofan var
fullbúin og lundakofan því
sem næst tilbúin. Matreiðsl-
an var einföld og þægileg.
Ég reitti kofuna og sveið
hana á prímus. Síðan var hún
soðin í sjó og haframéli stráð
út á soðið. Þar með var komin hin besta kjötsúpa. Kart-
öflur voru líka soðnar og étnar með. Oftast tókst að
geyma mjólk óskemmda á köldum stað. Einnig snæddum
við hverabakað rúgbrauð,
gott súrmeti, selshreifa og
fleira. Vinnan var mikil og
erfið og matarþörfin eftir
því.
Eyjaheyið var ígildi bestu
túntöðu. Mest var slegið af
língresi á þurrum bölum,
en einnig stör í mýrasund-
um. Melgresi var lítið sleg-
ið. Þegar heyið var orðið
vel grasþurrt var það sett
upp í litla galta og látið
standa þar í minnst viku-
tíma og jafhvel upp í tvær
vikur. Síðan var það bundið
í hæfilega stórar sátur sem
voru um það bil 50 kíló
hver. Miðað var við að
meðalknár karlmaður næði
að sveifla sátunni upp á
axlir og bera hana niður til
sjávar, þar sem gott lægi
var fyrir flutningabátinn.
Þeir sem unnu við þessa
heyöflun sem varð sú síð-
asta í búskaparsögu Reyk-
hóla voru sem hér segir:
Hjörtur Þórarinsson, Sig-
urgeir Tómasson, Tómas
Sigurgeirsson og Þorsteinn
Þórarinsson.
Frá Bæjarheimilinu
komu Páll Andrésson og
Lúðvík Magnússon. Frá Tilraunastöðinni voru þeir Sig-
urður Elíasson, Jóhann Jónsson, Jakob Jónsson og Ingólf-
ur Pálsson.
Inngangsorð
Þetta sumar byrjaði heyskapur óvenju seint á Reyk-
hólum. Þann 30. júlí var aðeins búið að slá Bogavalla-
flötina sem er austan við kirkjugarðinn, en I vikulokin
2. ágúst var búið að slá og þurrka allt af heimatúninu
og fylla votheystóttina sem tók um eitt kýrfóður. Hafa
ber I huga að fram að þessum tíma var aðeins einn
jjórði hluti heyjanna tekinn á rœktuðu landi á Reykhól-
um, en hinn hlutinn var tekinn á útengjum og í eyjum.
Nýrœktin var þá að komast á að tilhlutan Landnáms-
ins. Undanfarin sumur var engjaheyskapur nauðsyn-
legur til heyöflunar fyrir þann bústofn sem var á fóðr-
um. Reynt var að nýta beit I eyjum frá hausti ogfram
til jóla fyrir ásetningslömbin og stundum fyrir eldri
ærnar og þau af hrossunum sem ekki voru notuð að
vetrinum.
Þetta sumar hófst engjaheysakpurinn mánudaginn 4.
ágúst. Að honum stóðu þetta sumar þrír aðilar. Fóstri
minn, Tómas Sigurgeirsson, bóndi á Reykhólum, Sig-
urður Elíasson, tilraunastjóri Tilraunastöðvarinnar á
Reykhólum, og Magnús Ingimundarson, bóndi í Bœ.
Tómas lagði til mótorbát og jlutningabátinn Friðþjóf
og alla verkstjórn sem hann síðan jól mér undirrituð-
um. Að verki loknu var heyfeng skipt eftir þeim dags-
verkafjölda sem hver um sig lagði fram. Tómas lagði
fram 27 dagsverk, Magnús 26 dagsverk og Sigurður til-
raunastjóri 19 dagsverk. Alls voru þetta 72 dagsverk og
heyfengurinn varð 482 sátur af þurru og þægilegu
bandi. Afköstin voru því 6,7 sátur á unnið dagsverk.
Miðað var við að heyið vœri komið þurrt heim í hlöðu.
Afköst þessi voru talin vera í góðu lagi. Aður var talið
viðunandi aö fá jjórar sátur á hvert unnið dagsverk.
Heima er bezt 173