Heima er bezt - 01.04.2002, Page 37

Hjá honum dvaldist Ólafur um tíma og munkurinn spáði
fyrir honum og kendi honum kristin fræði:
„Fór þá Óláff annat sinn at finna þenna mann, talaði þá
mart við hann, og spurði vendilega, hvaðan honum kom sú
speki, er hann sagði fyrir um óorðna hluti. Einsetumaðr
segir, at sjálfr guð kristinna manna lét hann vita allt þat, er
hann forvitnaðisk, ok segir þá Óláfi mörg stórmerki guðs,
ok af þeim fortölum játti Óláfr, at taka skím, ok svá var, at
Óláfr var skírðr þar ok alt
föruneyti hans. Dvalðisk
hann þar mjök lengi ok
nam rétta trú ok hafði það-
an með sér presta ok aðra
lærða menn.“ 10
í bókinni Víkingar í
stríði og friði," segir svo
frá:
„Þann vetur (993-94)
gerðist atburður, sem átti
eftir að hafa talsverðar af-
Systrafoss við leiðingar í Noregi og
Kirkjubœjarklaustur. fleiri löndum norður frá.
Ólafur Tryggvason, þessi
harðsnúni og mikunnarlausi víkingur, snerist til kristni.
Ótrúleg sögn hermir að einsetumaður nokkur á Scyllyeyj-
um (Syllingum) hafi tumað honum, en í Engilsaxakróníku
er staðhæft að biskupinn í Winchester hafi kennt honum
kristin ffæði og Aðalráður konungur sjálfur gerist guðfaðir
hans er hann var skírður í Andover.“
Hér ber nokkuð í milli í frásögnum og er lítill vafi á að
báðar hafi mikið til síns máls, því tæpast er að þessi um-
rædda frásögn Snorra Sturlusonar, sé ótrúverðugri en flest-
ar aðrar.
Þau stórbrotnu áform Ólafs Tryggvasonar að innleiða
kristindóm yfir heilar þjóðir kröfðust meiri fræðslu og
vígslu konungborins manns, en hægt var að fá af munkin-
um í Syllingum.
Eftir alla þessa örlagaríku atburði á Suður-Englandi, fer
Ólafur Tryggvason norður til Dyflinnar á írlandi. Vorið
995 heldur svo Ólafur áfram ferð sinni áleiðis til Noregs,
með viðkomu á Suðureyjum og Orkneyjum. Þar hittir
hann fyrir Sigurð jarl Hlöðversson. Ólafur hefur engin um-
svif með að hann setur jarli þá kosti að annað hvort játist
hann þegar undir kristna trú og heiti honum tryggð sinni,
ella verði hann drepinn. Þar með var hafinn sá ásetningur
Ólafs Tryggvasonar, að kristna öll Norðurlönd.
Eftir þetta siglir Ólafur til Þrándheims, til fúndar við Há-
kon blótjarl Sigurðarson. En hann hafði verið einvaldur
yfir Noregi frá 975, eftir að hafa unnið Noreg af Gunnhild-
arsonum, (Eiríkssonum blóðaxar), banamönnum Tryggva
konungs, föður Ólafs. En Tryggvi var sonur Ólafs, Har-
aldssonar hárfagra. Þegar Ólafur kemur til Þrándheims,
9 Heimskringla, bls. 125. Finnur Jónsson 1911.
10 Konungsannál, 993, Óláfr Tryggvason skírðr í Syllingum.
11 Víkingar í stríði og friði, Magnús Magnússon 1981, bls. 270.
Kálfafell í Fljótshverfi.
verið í útlegð alla sína æfi frá því er
hann var nýfætt bam, lengst af austur í
Garðaríki.6 Þar ólst hann að mestu upp í
yfirlæti og kærleika hjá Valdimar kon-
ungi og hans drottningu. Strax þegar
Ólafur hafði aldur til gerði konungur
hann að yfirmanni yfir herliði sínu. En
Ólafur Tryggvason hafði ekki gleymt því
að hann var afkomandi Noregskonunga, og átti rétt til ríkis
í Noregi. Hann sagði því fljótt skilið við Garðaríki og kom
sér upp eigin her og var eftir það oftast í hernaði bæði á
Eystrasalti og í löndum Eystrasalts. Hann hafði einnig
herjað á Englandi, Skotlandi, írlandi og víðar og var jafnan
sigursæll. Snorri segir einnig frá því að Ólafur hafi verið
með Ótta (Ottó) keisara í hemaði á Dani við að kristna
Harald blátann Gormsson og son hans Svein tjúguskegg.7
Flateyjarbók
„Þess er og fyrr getið að Otto keisari kristnaði Danmörk.
Fór Ólafur Tryggvason með honum í austurveg og var
mikill ráðagerðar maður keisaranum til að kristna fólkið.
Og í þeirri
ferð er svo sagt af nokkmm mönnum að Ólafur hafi
fundið Þorvald Koðránsson.“8
Þessar tvær frásagnir segja okkur að Ólafur Tryggvason
hafi þá verið orðinn áhugasamur um kristindóminn þó að
ekki sé á það minnst að hann hafi þá látið skírast til krist-
innar trúar.
Nokkrum árum áður en honum auðnaðist að venda aftur
til síns gamla fósturlands (Noregs) hafði hann samkvæmt
ffásögn Snorra, verið með í innrásarliði Sveins tjúgu-
skeggs, (um 990 eða aðeins þar eftir) til suðurstrandar
Englands. í þeirri ferð frétti hann af kristnum einsetu-
manni, (eremít) sem var bæði spámaður og munkur, í Syll-
ingum.9 (Schillyeyjar) lítilli eyju við suðurodda Englands.
6 Garðaríki. Nýlenda víkinga í Rússlandi.
7 Lögmannsannáll: „965 var kórónaður Ottó inn mikli keisari (af saxlandi). Hann
braut Danavirki ok kúgaði Harald Gormsson at taka við kristni.“ Þetta gæti hafa gerst
á síðustu árum Ottós mikla keisara.
Lögmannsannáll: „984, Otta inn ungi ríkti þrettán ár.“ Líklegra er að það hafi verið
Ottó yngri sem sagt er frá í Flateyjarbók, að Ólafur Tryggvason hafi verið í ráðagerð
með að kristna fólkið.
8 Svart á hvítu, 1986. Þorvalds þáttur víðfórla, bls. 2332.
Heima er bezt 177