Heima er bezt - 01.07.2006, Qupperneq 20

til starfa um jólaleytið og fóru miklar furðufréttir af því
um sveitina. Mig minnir að Hákon hafi verið sá fyrsti á
Mýrunum, sem fékk útvarp á heimilið. Þangað var straumur
fólks til að fá að heyra í þessu furðutæki.
Hákon var ættaður úr Öræfum, sonur Ara á Fagurhólsmýri.
Eg heimsótti hann um haustið sem ég var á Mýrunum og
höfðum við báðir bæði gagn og gaman af.
Þegar ég var þama þennan vetur, vom íbúar í hreppnum
195, og búið á flestum bæjum, eitthvað þrír eð fjórir komnir
í eyði.
I sveitinni var einnig starfandi kvenfélag og það stóð
fyrir jólaskemmtun um jólin, sem var vel sótt og jafnvel
kom þangað aðkomandi fólk úr Nesjum og stundum úr
Borgarhafnarsveit.
Þessar skemmtisamkomur voru mjög fjölbreyttar að efni
og var merkilegt hvað fólkið gat fundið upp á til að skemmta,
bæði í söng og hljóðfæraleik. Harmonikkan var þá í mesta
gildi og vom innansveitarmenn búnir að nota þær mikið.
Eg flutti þama gamanmál, sem ég fékk mikið þakklæti
fyrir.
Það var ekki mikið um kirkjulegt starf. Eg held að þjónað
hafí verið frá Kálfafellsstað,
og frá Bjamamesi. Við fómm einu sinni til kirkju að
sumarlagi. Hún var á Brunnhóli, eins
og símstöðin. Þar predikaði ungur prestur, Jón Pétursson,
sonur sr. Péturs, sem var á
Kálfafellsstað til æviloka 1926. En sr. Jón var aðstoðarprestur
um þetta leyti í Bjamarnesi. Eg man nú lítið af ræðunni og
ekki var margt við kirkju.
Það var einu sinni boðað til messu um veturinn enn þá
gerði byl og ekkert varð úr kirkjusókn.
Eg hugsaði um fjósið og kindurnar eftir því sem til féll.
Systumar tóku til heyið, tróðu í meisana og var undravert
hvemig þær gátu komið í þá. Alltaf var snyrtilegt, jafnt í
hlöðunni, fjósinu og ijarhúsunum. Alltaf var hugsað um að
eldhúsið væri hreint og einnig baðstofan og svefnloftið. Ég
man líka sérstaklega eftir því hve þær systur bökuðu góðar
kökur, og eins svokölluð „pottbrauð“, sem þær seiddu í
öskunni á hlóðum yfir nóttina og hve þau vom bragðgóð
og entust í marga daga.
Það var eins og allt léki í höndunum á þeim, þó þær
hefðu aldrei gengið á húsmæðraskóla. Mér fór fram með
allan styrk á þessum árum og hef, að mínu mati, notið þess
æ síðan að hafa verið þama á unglingsámm mínum. Þær
reyndust mér í alla staði eins og móðir og verður mér vera
mín á Mýrunum, ógleymanleg.
Margir sveitungar mínir frá þessum ámm, em mér
ógleymanlegir, m.a. Kristján frá Einholti, sem var oddviti
þeirra og farkennari í mörg ár, skarpgreindur maður, en ekki
skólagenginn, lífið var hans skóli. Einar á Bmnnhóli, Bjarni
á Tjöm, Ari á Borg og Guðjón á Viðborði, Sæmundur á
Stórabóli og Bjami Eyjólfsson, ekki síður kunnur þessara
manna, svo nokkrir séu nefndir af því fólki, sem ég kynntist
og settu svip á sveitina.
Þær systur áttu góða hesta, en nýttu þá lítið til ferðalaga,
því vinnan og hvíldin sat fyrir öllu. Þar sem aldrei var unnið
á sunnudögum var oft farið á milli bæja og þá alltaf „kátt í
höllinni“, þegar gesti bar að garði.
Eins og áður sagði þá var mikil handavinna unnin yfir
veturinn. Heilmikið af sokkum og vettlingum, peysum og
fleiru. Ég hélt í marga hespuna og reyndi að aðstoða, svo sem
við að kemba, því þær systur áttu mjög verklega ullarkamba,
og líka saumavél, sem oft kom að góðu haldi.
Oft komu gestir og þáðu veitingar. Þeir höfðu alltaf frá
mörgu að segja og stundum gistu þeir. Þetta var mest vinafólk
þeirra úr næsta nágrenni eða sveit. Þá var oft vakað lengi.
En alltaf var vaknað á morgnana til að gefa blessuðum
skepnunum, sem biðu eftir fæðunni. Það var alltaf mjólkað
með höndunum, einnig strokkað og smjör unnið úr mjólkinni.
Svo var rjóminn alltaf tekinn þannig að mjólkin var sett í
trog, og veitt ofan af henni og svo var hann látinn í ílát og
geymdur þar. Það var enginn skortur. Rjómapönnukökumar,
sem þær bökuðu, þóttu mér hreinasta afbragð og það þótti
líka gestum, sem gerðu þeim góð skil.
Ég var með koffort með mér og þar geymdi ég fötin mín.
Það var oft notað sem sæti þegar gestir komu. Þegar ég fór
heim að lokinni vera minni hjá þeim systram, var koffortið
fyllt af ýmsum vamingi og klæðnaði, sem þær gáfu mér að
vertíðarlokum. Einnig átti ég að færa mömmu og systkinum
mínum, pakka, sem þær útbjuggu.
Mér fannst vistin hjá þeim systram svo góð og vel hugsað
um mig í alla staði, að ennþá stend ég í mikilli þakkarskuld
við þær. Það var alltaf samband á milli okkar Kristínar og
Katrínar, og líka eftir að ég flutti í Stykkishólm. Á ég enn
nokkur bréf ffá þeim.
Elías Jónsson, systursonur þeirra, tók við búinu seinustu
árin þeirra og reyndist þeim vel.
Katrín var yngri, fædd 25. júlí 1885, hún fékk berkla og
dvaldi nokkur ár á Vífilsstöðum, undir góðri aðhlynningu
og læknishendi og lést þar 21. apríl 1964, 78 ára gömul.
Ég hafði þar samband við hana. Hún var alltaf sama góða
konan, hugsaði heim til sveitarinnar.
Kristín dó 27. febrúar, 1973, níræð, þá dvalargestur
á Elliheimilinu Grand í Reykjavík, orðin blind og södd
lífdaga.
Því miður gat ég ekki fylgt þessum ágætu vinkonum
mínum seinasta spölinn. En hugur minn fylgdi þeim alltaf
á langri leið.
Af fólkinu á Hólnum hafði ég alltaf spumir, sérstaklega
bræðranum Sigurbergi og Daníel. Þeir bjuggu lengst af á
höfuðborgarsvæðinu og áttu góðar konur og indæl börn.
Þóra systir þeirra bjó á Akureyri og átti þar góðan mann og
fallegt heimili. Hún býr nú í Keflavík. Ég á henni mikið að
þakka fyrir hjálp við þessar minningar, með myndir o.fl.
Ritað í mars, 2oo6.
308 Heimaerbezt