Blysið : skólablað Gagnfræðaskóla Austurbæjar - 01.04.1940, Side 6

4
BLYSIÐ
Sjálfstæði
— frelsi.
Öllum pjúðum heimsins erhug-
takið „sjálfstæði“ harla kun.nugt.
Hirar sjálfstæðu pjóðir eru hreykn
ar af því, en hinar undir okuðu
liía til hugtaksins með óbland-
inni lotningu — sumar að vísu
i allmiklum fjars’ka.
Vér íslendingar könnumst einn-
ig mjög vel við hugtak þetta,
því að vér höfum haft viðhorf
lil þess frá flestum hugsanlegum
stigum.
Alit fram til 1262 voru íslend-
ingar frjáls þjóð í frjálsu landi.
En þá urðu inmbyrðis flokka-
drættir til þess, að þessi gim-
síeinn glataðist. Nú urðu lands-
menn að búa í röskar 6 aldir
við kúgun og haröstjiúm.
Þessi hörmulegi þáttur í sögu
landsins er öllum of kunnur til
þess, að hann verði rakinn hér.
Árið 1874 fékk Island fjárfor-
ræði. Pá var allt í mestu niður-
níðslu. En nú hefst saga fram-
fara og umbóta.
A þessum árum nefir orðið
kleift að leggja vegi um næstum
allt landið. Símakerfið er komið
í ágætt horf, skólar h,afa verið
reistir, vitar settir á hættuleg-
ustu siglingaleiðum, loftskeyta-
stöð sett á stofn, rafmagn mjög
víða notað bæði til Ijóisa og hita,
útvarpsstöð, sem getur flutt íbú-
unr á yztu landshornum fregnir
ftá öðrum heimsálfum, sett á stofn
í landinu. Þannig mætti lengi
telja. En þetta sýnir, að fyrst
fer að rofa til i mennmgarbar-
áttunni, þegar landsmenn sjálf-
ir fá íhlutun í stjóirn landsins.
hvern einstakling þjóðarinnar,
sem þá sækir, sjálfum sér nóg-
ian í sem flestum greinum. Heppn
ist þeim það, þá hafa þeir í
raun og veru niáð æðsta tak-
marki sínu, og þá fyrst munu
þeir hljóta almiennan skilning
þjóðarinnar og verða henni ó-
missandi.
Björn Helgason.