Heimili og skóli - 01.08.1944, Side 13

HEIMILI OG SKÓLI
59
börnin frá fátæku heimilunum nægi-
lega gott fæði, til þess að geta þrosk-
ast eðlilega?
Þessu er mjög vandsvarað, og þyrfti
til þess talsverðar rannsóknar. Og ég
hygg, að þessi árin, sem afkoma fólks
almennt hefur verið með bezta móti,
hafi minna borið á ónógu viðurværi
þessara barna heldur en áður. En þó
áh't ég /JS ekki aðeins þessi börn, held-
ur fólk yfirleitt, skorti einkum yfir
vetrarmánuðina, þegar sólar nýtur
ekki, nægileg bætiefni í fæðuna, svo
að því líði vel. Að þessu hníga um-
mæli margra lækna. Flestir fá kannski
nóg að borða að vöxtum, en mikið
vantar á, að efnasamsetning fæðunnar
sé svo vel blönduð að nægilegt sé af
öllum þeim efnum, sem líkamanum
eru nauðsynleg. Og þetta kemur harð-
ast niður á börnunum. sem eru að
vaxa. Þau verða föl, dauf og þróttlítil,
af því að fæðið er ekki nógu fjölbreytt
og gott. — Mörg þeirra bragða varla
íslenzkt smjör, en neyta að staðaldri
smjörlíkis, sem er misjafnt að gæðum.
Mjólk er oft af skornum skammti.
Avextir, sem eru auðugir af bætiefn-
um, sjást varla, nema sítrónur við og
við, og epli stöku sinnum.
Til þess að vinna á móti bætiefna-
hungrinu, hefur börnunum verið gef-
ið lýsi og mjólk í barnaskólunum. Og
hefur barnaskólinn hér haft forgöngu
i því máli. Þessi starfsemi er mjög
gagnleg og má ekki leggjast niður.
Þá hefur ljóslækningum verið kom-
ið upp í sambandi við allmarga barna-
skóla í bæjunum. Þær vinna svipað
verk og mjólkur- og lýsisgjafirnar.
Rafmagnsljósin koma þar í stað sólar-
Ijóssins, sem við getum ekki notið í
skammdegi vetrarins. Ljósböð við raf-
magnssólir fyrir börn og almenning er
sennilega meira framtíðarmál hér
norður undir heimskautsbaug en við
höfum enn gert okkur ljóst.
Maður nokkur, sem á sjálfur lítið
ljóslækningatæki, hefur sagt mér, að
hann fái sér ljósbað á hverjum degi
yfir veturinn. Þetta hafi þau áhrif, að
hann finni aldrei til þreytu við starf
sitt og hann finni stöðugt til vellíð-
unar, sem hann hafi ekki þekkt áður.
Ég drap á það áðan, að sum börn,
einkum frá barnmörgum, fátækum
heimilum, væru of mikið í götusollin-
um. Þessi börn kynnast oft engum
aga, og eiga því erfitt með að hlýða
því að fylgja settum reglum, þegar
þau koma í barnaskóla og þurfa að
taka tillit til annarra. Úr þessum hópi
eru oftast flest þau börn, sem mestum
vandræðum valda í skólastarfinu.
Ekki er þó alltaf hægt að kenna hér
um efnaleysi foreldranna, stundum
stafar þetta slæma uppeldi af skeyting-
arleysi eða þekkingarleysi þeirra. Þá
er drykkjuskapur heimilisföðurins oft
orsök misheppnaðs uppeldis. Og hefi
ég lítillega veitt því athvgli, að það er
tiltölulega margt af vandræðabörnun-
um frá drykkjumannaheimilum og
eru þau oft meira eða minna tauga-
veikluð.
Götubarnið er villt og ótamið, þeg-
ar það kemur í skólann. Þar lærir það
helztu umgengnisvenjur, og að taka
tillit til annarra. En ekki verða barn-
inu þessar venjur jafn samgrónar, eins
og það hefði lært þær fyrr á heimili
sínu. Það er því hætt við, að svona