Heimili og skóli - 01.08.1946, Qupperneq 8

78
HEIMILI OG SKÓLI
Þriðji aðilinn.
Þegar rætt er um samvinnu heimila
og skóla um uppeldi barna og ungl-
inga, er varla hægt að komast hjá því
að minnast á þriðja aðilann, en það er
kirkjan. Sú var tíð, að litin var voldug-
ur þáttur í þjóðaruppeldinu- og átti
sterk ítök nálega í hverri mannssál. En
nú um langt skeið hafa áhrif hennar
á uppeldismálin farið síþverrandi. Og
allir vinir kirkjunnar hljóta að harrna
það, hve áhrifalítil hún er nú á því
sviði. Prestarnir vita þetta sjálfir, þótt
þeir virðist ekki fá að gjört. En að
einu leyti vanrækir kirkjan skyldu
sína: Hún leggur of litl'a rækt við
börnin, og á meðan er engin von til,
að áhrif hennar til mótunar á ungt
fólk verði mikil.
Bilið milli kirkjunnar og heimilanna
hefur alltaf verið að vaxa í seinni tíð,
og ber margt til þess. Þar er sökin
ekki síður hjá heimilunum, og sam-
band kirkjunnar og skólanna er næsta
lítið. Sums staðar hafa skólarnir ef til
vill engan áhuga fyrir samstarfi við
kirkjuna, en mér er óhætt að fullyrða,
að sá áhugi er þó talsvert víða fyrir
hendi, og þó hefur ekki enn tekizt
nein raunhæf samvinna milli kirkju
og skóla. Það hefur talsvert verið tal-
að um hana, en minna verið gert til að
framkvæma hana. Ég vil ekki deila á
kirkjuna eða prestana, ég met þá og
starf þeirra mikils og skil örðugleika
þeirra á þessum miklu efnishyggju-
tímum. En þó að allur almenningur
sé að minnsta kosti á yfirborðinu frá-
hverfur kirkjunni, og að því er virðist
öllum trúarlegum athöfnum, er það
þó hyggja mín, og ekki alveg út í blá-
inn. að enn muni vera jafngóður jarð-
vegur fyrir trúarleg áhrif í hugum
barnanna, eins og á dögum lrins mikla
Jesúítaleiðtoga, er hann mælti: Fáið
mér barn í hendur innan 10 ára og ég
skal gera það kaþólskt.
En ef meiri og raunhæfari samvinna
á að takast milli skóla og kirkju, þarf
kirkjan að hafa þar forustuna. Hún er
elzta menningarstofnun þjóðfélagsins
og hún á að bjóða skólunum til sam-
vinnu í fullri alvöru. Trúi ég ekki
öðru en að tekið yrði í þá framréttu
hönd.
Kirkjan býr yfir svo miklum and-
legum verðmætum, að við höfum ekki
ráð á að láta Iiana standa einangraða í
þjóðlífinu cg utan við alla alfaravegi.
Sá straumur, sem liggur frá heimilun-
um til skólanna, á einnig að liggja í
gegnum kirkjuna og verða þar fyrir
áhrifum, að sínu leyti engu minni en í
tveim hinum fyrrtöldu stofnunum.
Hver þeirra hefur sínar gjafir að gefa,
og sá er að vissu leyti fátækur, sem fer
á mis við einhverja af þeim gjöfum.
Menntamál.
j. 3. hefti Menntamála, eru þessar greinar
helztar: Armann Halldórsson skrifar um
hina nýju skólalöggjöf. Stefán Júlíusson yf-
irkennari skrifar um Lestrarbækur Ríkisút-
gáfunnar. Guðfinna Guðbrandsdóttir skrifar
grein, sem hún nefnir Heimsókn í skóla. Þá
er minningargrein um Jón Pálsson fyrrver-
andi bankaféhirði, sem Helgi Elíasson
fræðslumálastjóri skrifar. Þá eru afmælis-
greinar um Þorleif kennara frá Jarðlangs-
stöðum, Olaf Olafsson, skólastjóra á Þing-
eyri, Stefán Hannesson í Litla-Hvammi,
Klemens Jónsson á Vestari-Skógatjórn, Egil
Þórláksson á Akureyri, Björn Jakobsson á
Laugarvatni og Þorstein G. Sigurðsson í
Reykjavík. Loks eru bókafréttir og þáttur-
inn Fréttir og félagsmál.