Heimili og skóli - 01.10.1947, Síða 8

98
HEIMILI OG SKOLI
frábærar gáfur, óaðfinnanleg hegðun.
Það væri sorgleg staðreynd. ef kennar-
inn hefði síður tök á því að gefa for-
eldrum ráð og leiðbeiningar um upp-
eldi bráðgáfaðra barna en heimskra!
Og til þess að ná þeim hæsta þroska,
sem því er eðlilegur, þarf vel gefið
bam slíkra leiðbeininga engu síður
við en hitt, sem miður er gefið. Mark-
ið væri of lágt sett, ef skólinn léti sér
nægja, að barnið kæmist vandræðalít-
ið gegnum námið. Sílkt væri hróplegt
ranglæti gagnvart bezt gefnu börnun-
um. Og sannleikurinn er sá, að á því er
ægilegur munur, hvað við gerum úr
barninu og hvað úr því hefði getað
orðið við hagkvæmari uppeldisskil-
yrði. Þó að barnið sé miklum gáfum
gætt, geta komið fram ýmsir erfiðleik-
ar í uppeldi þess, jafnvel þeir, sem
beinlínis má rekja til skólans, t. d. að
námið veiti gáfaða barninu alls ekki
nægileg viðfangsefni, vegna þess að
það verður að fylgjast með miklu tor-
næmari börnum. Allir vita, hve hættu-
legt slíkt getur orðið þroska barnsins.
En foreldrarnir hafa ekki alltaf tök á
að dæma um yfirburði barnsins í skól-
anum, svo að þau veita athafnaleysi
þess oft ekki athygli, fyrr en svo mikil
brögð eru orðin að, að of seint er að
ráða bætur á. Þannig getur hlédrægni
kennarans beinlínis orðið barninu til
tjóns. Og hið þrönga starfssvið, sem
hann markar sér, dregur úr vinnugleði
hans. Hver sá kennari, sem ekki skoðar
sjálfan sig sem kennsluvél, hlýtur að
keppa að því, að uppeldisáhrif hans
nái út fyrir veggi kennslustofunnar.
Hann verður að eiga svo öruggt sjálfs-
traust, að hann þori að koma fram sem
eins konar veraldlegur sálusorgari. Þá
mun hann finna leið að hjarta foreldra
og möguleika til samvinnu við þá. Því
að allur þorri foreldra vill efla þroska
barna sinna sem bezt. Fullkominn í
starfi er sá kennari einn, sem lætur sér
jafn annt um að veita bömunum öll
hugsanleg þroskaskilyrði, innan skóla
og utan, eins og þau væru hans eigin
börn.
Til er líka önnur ástæða, sem knýja
ætti hvern samvizkusaman kennara til
að leita samvinnu við foreldrana: hann
getur lært svo fjölmargt af þeim. Yfir-
leitt er uppeldisstarf foreldra miklu
margbreytilegra og frjórra en kennar-
ans, svo framarlega sem hann einskorð-
ar starf sitt við skólann. Þegar honum
hættir til að stirðna og verða þröng-
sýnn í uppeldisstarfi sínu, þá á hann
einmitt að auðga uppeldisgáfu sína í
kynningu af hinu fjölbreytta uppeld-
isstarfi heimilsins. Og eitt er víst: hver
sá, sem vill leiðbeina móður um upp-
eldi, verður að hafa lært það af móður.
Auðvitað geng ég þess ekki dulinn,
að slík samvinna getur bakað kennur-
unum ærna fyrirhöfn, einkum meðan
hún er að komast í fastar skorður og
vinna sér hefð. Engu að síður er ég
þeirrar skoðunar, að þetta sé takmark-
ið, sem stefna eigi að, og að fræðslumál
okkar geti þá fyrst talizt í góðu lagi, er
því er náð. Og sú sannfæring mín, að
þá verði starf kennarans frjórra og
veiti honum sannari gleði en ella.
II
Samvinnumöguleikar heimilis og
skóla eru ekki síður fjölþættir en
ágreiningsatriðin. Við sáum, að mis-
klíðarefnin byggjast oft á misskilningi,
sem aukin uppeldismenntun beggja