Heimili og skóli - 01.10.1947, Page 14

104
HEIMILI OG SKÓLI
og ragn, heldur með alls konar mannalátum
öðrum.
Fyrir nokkrum dögum var lítill 7 ára
drengur á leið í skólann ásamt félögum sín-
um. „Ég ætla að ganga í stúku," sagði hann.
„Svo ætla ég að kaupa mér brennivin og
drekka mig fullan, alveg blindfullan!" Vafa-
laust hafa félagar hans litið upp til þessa of-
urhuga, enda hefur það án efa verið tilgang-
>>r hans. En eru annars ekkisumbörnalinupp
við fullmikil stóryrði? Er ekki agaleysi það,
sem ríkir í mörgum heimilum, bein afleiðing
af of mikilli notkun þessara kjarnyrða?
Hvernig stendur á því, að mæður hafa misst
svo tökin á 7—10 ára drengjum, að þær „ráða
ekkert við þá“, eins og þær komast sjálfar að
'orðið? Til þess geta án efa legið margar or-
sr.kir, en ein þeirra er tvímælalaust sú, að
hótanir, sem ekki voru framkvæmdar og stór-
yiði, sem notuð voru í tíma og ótíma, hafa
ruglað svo dómgreind barnsins, að það gafst
upp við að reyna að gera sér grein fyrir, hvað
rétt var og rangt, og fylltist svo þeirri þrjózku
og uppreisnaranda, af óverðskulduðum ávít-
um, sem heimilið réði að lokum ekki við. Svo
hættuleg sem stóryrðin eru á hinum opinbera
vettvangi, eru þau þó hvergi hættulegri en í
barnauppeldi. Það á að vera eitt af hinum
sameiginlegu verkefnum heimila og skóla að
vinna á móti stóryrðunum. Þau eru undir
flestum kringumstæðum ómenningarvottur
og eiga sjaldan rétt á sér.
ÓTRÚLEGT.
Kona nokkur, sem kveðst mjög sjaldan fara
í kvikmyndahús, spyr, hvort leyfilegt sé, að
börn innan við fermingu sæki kvöldsýningar
kvikmyndahúsanna. Segist hún tvívegis hafa
séð nokkuð af börnum innan við fermingar-
aldur á slíkum sýningum á þessu hausti. Lög-
reglusamþykktin mun banna, að börn sæki
slíkar samkomur, nema í fylgd með aðstand-
endum sínum. En þegar þess er gætt, að slik-
um sýningum er aldrei lokið fyrr en kl. 10.30
—11 síðdegis, virðast þessar sýningar ekki
henta börnum á skólaaldri, sem þurfa að
vakna snemma að morgni, og er næsta ótrú-
legt, að nokkrir foreldrar skuli leyfa slikt.
Þót frásögn konu þessarar sé rétt, vona ég, að
hér sé um einhverja tilviljun og nálega eins
dæmi að ræða. Að sitja á kvöldsýningum
kvikmyndahúsa langt fram yfir eðlilegan
háttatíma skólabarna, er ekki góður undir-
búnirigur til næsta dags. Og öllum foreldr-
um vil ég eindregið ráða frá því að leyfa
börnum sínum að sækja slíkar skemmtanir,
jafnvel þótt um góðar eða sæmilegar myndir
sé að ræða.
VINNUGLEÐI.
„Sá, sem vinnur nauðugur, vinnur illa,“
segir Ágústínus kirkjufaðir einhvers staðar og
rnun það sannmæli. „Viljinn dregur hálft
hlass,“ segir annað spakmæli, en viljinn og
vinnugleðin eru skyld. Hvergi er vinnugleðin
eins hrein og hjá börnunum, áður en full-
orðna fólkið fer að „skipuleggja" líf þeirra.
En skipulagning á störfum bamanna hefst
fyrst fyrir alvöru með skólagöngu þeirra. Og
það er harmasaga, sem ekki þýðir að mæla í
móti, að jrá hefur hin ósvikna vinnugleði
barnsins lifað sitt fegursta. Ekki svo að skilja,
að börnin lifi ekki margar ánægjulegar stund-
ir í skólanum, eða leysi störf sín þar oft af
áhuga, en þó meir af skyldurækni. Það er
einn þáttur uppeldislistarinnar að skapa
vinnugleði í skólum og heimilum, og þó að
margur nemandinn geti bæði þroskast og
vaxið að þekkingu á námi, sem honum er
ekki að skapi, er hitt þó tvímælalaust, að það
starf hefur mest uppeldisgildi og kemur að
mestum notum, hvort sem það er nú bóklegt
nám eða eitthvað annað, sem unnið er með
glöðum huga og vakandi .Allt, sem skapar
vinnugleði i skólunum, er því lyftistöng und-
ir góðan námsárangur og góðan skólaanda.
Það er því einn af hinum mörgu kostum
góðs kennara að vera fundvís á það, sem
varpar birtu og gleði inn í starfið, sem annars
verður grátt, hversdagslegt og leiðinlegt.
Því verða kennarar ætíð að vera glaðir. Kenn-
ari má aldrei vera í illu skapi, aldrei reiðast
og aldrei vera súr á svip. Eitt bros eða gam-
anyrði verka oft eins og sólargeisli á rigning-
ardegi. Eitt hrósyrði er máttugra til að skapa
vinnugleði en tíu aðfinnslur. Bekkur eða
skóli, sem býr yfir vinnugleði, er góður bekk-
ur eða góður skóli, og kennari, sem hefur
hæfileika til að skapa vinnugleði, er vafalítið
góður kennari. Vinnuharkan í skólunum má
aldrei verða svo mikil, að gleðinni sé ekki
ætlaður einhver tími, svo að námið verði