Heimili og skóli - 01.10.1951, Síða 17

HEIMILI OG SKÓLI
93
aðeins 2% af kvikmyndunum ætlaðar
fyrir börn. Sænskir læknar segja, að
hver bíóferð barna innan 6 ára aldurs
sé beinlínis heilsuspillandi.
Þá segir Andersson: „Við Svíar
fórnum árlega 50—60 milljónum
króna fyrir litmyndablöð. Þetta er of-
mat á þessari tegund bókmennta, ef
bókmenntir skulu kallast. Athugun á
15000 skólabörnum í barnaskólum
Svíþjóðar sýndi, að börnin lásu á viku
hverri 3 litmyndablöð, sum 10. Þarna
eru það teiknimyndasögurnar, sem
hafa mest aðdráttarafl. Og til eru
drengir, sem hafa lesið 1000 glæpareif-
ara, sem koma út í smáheftum. Það
eru meira að segja til barnaklúbbar,
sem stunda lestur þessara bóka alveg
sérstaklega. Dag einn eyddu 20 börn
samtals 608 kr. í umferðatívolí einu.
Ein lítil stúlka keypti sér 18 sinnum
afnot af hringekjunni. Enginn öfund-
ar börnin af saklausum skemmtunum,
en það má kaupa þær of dýru verði.
Tóbaksneyzlan nam síðastliðið ár
300 milljónum kr. og tóbaksnotkunin
er komin niður í hina yngstu aldurs-
flokka. í skóla einum í Stokkhólmi
voru í fyrra 32% af 14 ára nemendun-
um orðnir fastir reykingamenn. —
Áfengisvandamálið er einnig farið að
verða æskulýðsvandamál. Síðastliðið
ár eyddum við 390 milljónum króna
fyrir öl og áfengi. Og áfengisneyzla á
æskulýðssamkomum er ekki lengur
neitt óvenjulegt.
„Það verður að ala upp nýja kynslóð
foreldra,“ sagði Andersson. „Margir
foreldrar ganga á undan börnum sín-
um með slæmu fordæmi. Þá skortir
félagslegu menningu. Hér á skólinn
að beita áhrifum sínum, með því að
halda bekkjafundi. Foreldrafundir
fyrir stóran skóla í einu eru ekki æski-
legir. Þar verður sambandið minna á
milli foreldra og kennara. Spamaðar-
uppeldi er nú orðið þjóðfélagsleg
nauðsyn, ef börnin eiga að verða að
nýtum þjóðfélagsborgurum. Að ala
börnin upp við reglusemi, er grund-
völlurinn undir það uppeldi, sem
kann að meta sparnaðinn."
Kennari nokkur sagði: „Áður en ég
kvæntist, hafði ég lært sex grundvall-
arreglur um barnauppeldi. Nú á ég
sex börn en enga grundvallarreglu."
,, Þegar börnin eru orðin 9 ára,“
segir Andersson, ,,má láta þau byrja
að færa reikning yfir tekjur sínar og
gjöld. Það er góður og hollur vani.
Það er þeim einnig hollt, að þeim sé
kennt að spara í einhverjum ákveðn-
um tilgangi, er ekki má þó vera allt of
langt framundan. En peningarnir
mega ekki vera húsbændur okkar. Þeir
eiga að vera auðsveipir þjónar okkar.
Ég tel það heppilegt að láta börnin
hafa ákveðna vasapeninga, og þau eiga
að hafa frjálsræði til að fara með þá án
allt of mikillar íhlutunar. Greiðslur
fyrir unnin verk verða aftur talsverð
upphæð, og ég ræð öllum fastlega frá
því að verðlauna góða frammistöðu í
skóla með peningagjöfum.
Fyrsta skólaárið eru 50 aurar hæfi-
legir vasapeningar á viku. Um 10 ára
aldurinn gæti það verið 1 króna, í
gagnfræðaskólanum 2 kr. og í mennta-
skólanum 3 kr.“.
Það vakti nokkra athygli á þessu
námskeiði, að ástandið skyldi vera
svona slæmt í Svíþjóð, sem hafði þó
losnað við þátttöku í styrjöldinni. En
það er alkunn staðreynd, að í kjölfar