Heimili og skóli - 01.10.1951, Síða 27

HEIMILI OG SKÓLI
103
Heimsvandamál
Við höfum hingað til litið svo á, að
við lifðum í upplýstum heimi. Og með
því að almenn menntun er- grundvöll-
ur alls lýðræðis og mannréttinda, höf-
um við einnig trúað því, að stríðin,
kreppurnar og öll vandræði mann-
kynsins væru aðeins él, sem gengju yf-
ir. Að vera læs og skrifandi er grund-
völlum allrar almennrar menntunar.
Það er miklum erfiðleikum bundið að
fá glöggar skýrslur um tölu ólæsra og
óskrifandi manna í hinum ýmsu lönd-
um, en þó hefur uppeldis-, vísinda- og
menningarstofnun Sameinuðu þjóð-
anna (Unesco) orðið nokkuð ágengt í
þeim efnum og hefur fyrir skömmu
gefið út skýrslu þar um.
Tala ólæsra manna og óskrifandi er
þá sem hér segir í eftirtöldum lönd-
um, sem Unesco hefur getað náð til:
Afrika:
Egyptaland................. 85,2%
Norður-Ameríka:
Kanada ..................... 3,8%
Cuba ...................... 22,1%
San Salvador .............. 72,8%
Guatemela ................. 65,4%
Honduras .................. 66,3%
Mexíkó .................... 51,6%
Panama .................... 35,3%
Bandaríkin ................. 4,3%
Alaska..................... 20,1%
Puerto Rico ............... 31,5%
.spekinni. Og víða rekumst við á þær
ljóslifandi í hinu daglega lífi.
En þegar betur er að gáð, er í þess-
um manngerðum hin heilaga þrenn-
ing mannssálarinnar: vilji, tilfinning-
ar og vitsmunir. Og öll skapgerðarlist
er í því fólgin að leggja rækt við þá
þrenningu. Bezt er að þessir þrír eðl-
iskostur séu í sem mestu samræmi hjá
hverjum manni. En geislafræðin á að
geta hjálpað hér til, skýrt og varpað
ljósi á veginn. Hver geisli opinberar
einhvern af þessum eðlisþáttum. Tal-
ið er að 1., 4. og 7. geislinn séu vilja-
geislar, 2. og 6. tilfinningageislar og 3.
og 5. vit- eða hugsanageislar.
Það er skemmtilegt viðfangsefni að
xeyna að finna í hverjum þessum
flokki menn eru. En það er ekki svo
anðvelt, allir eru meira og minna
blandaðir. Þó eru alltaf til einstaka
menn, sem hafa svo skýra og afmark-
aða skapgerð, að ekki verður um villst.
Ef einhver getur fundið sinn eiginn
geisla, þá ber honum að efla þá eigin-
leika með sjálfum sér, sem hann á of
lítið af. Segjum svo að einhver teljist
eiga heima á öðrum geislanum — kær-
leiksgeislanum, — ber honum að glæða
með sér rökrétta hugsun og hugrekki,
sem stælir viljann, svo að betra sam-
ræmi fáist í skapgerðina. Sama á auð-
vitað að gera, þegar börn eiga í hlut.
Þannig getur geislafræðin hjálpað
okkur í sjálfsgagnrýni og uppbygg-
ingu og við uppeldi bamanna.